بررسی تحلیلی گرایشهای فقه شیعه در تعلیم و تربیت دوره آل بویه

الموضوعات : فقه و تاریخ تمدّن

مریم سارخانلو ¹ , محبوب مهدویان ² , باقر سرداری ³

1 - گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی
2 - استادیارگروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیارگروه علوم تربیتی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 29 الأربعاء , شوال, 1445 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: آل بویه, تعلیم, تربیت, فقه, ,

ملخص المقالة :

در بررسی جنبه های گوناگون فرهنگ و تمدن، تعلیم و تربیت به منزله مولفه ای مهم، همواره مورد توجه بوده، و امروز نیز معیار توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود. شرایط و مقتضیات سیاسی, اجتماعی, فرهنگی و مذهبی هر جامعه در هر دوره ای از جمله متغیرهایی است که در مسیر شناخت تعلیم و تربیت آن دوره، پژو هشگران را به اندیشه ورزی وامی دارد. دوره حکومتی آل بویه، یکی از دوره هایی است که با توجه به ویژگی های خاص، به ویژه شیعی مذهب بودن آنان، تأثیر قابل اعتنایی در تعلیم و تربیت جامعه اسلامی داشته است که این پژوهش یکی از مؤلفه های این توسعه مورد بحث قرار گرفته است. در این مقاله علل توسعه فقه در دوره آل بویه و نمود گرایش های فقهی در این دوره، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و در آن ضمن استخراج داده های لازم پژوهش از منابع متعدد و متنوع تاریخی و چینش منطقی داه ها و توصیف آنها، تحلیل های مرتبط ارائه شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد مجموعه ای از عوامل از جمله تاثیر مذهب ، منش و سیاست رفتاری حاکمان آل بویه در این دوره، فقه، جایگاه ویژه ای یافت و حضوری برجسته پیدا کرد. این برجستگی هم در رشد آموزش معارف مذهبی شیعه، هم در تاسیس و توسعه نهادهای آموزش دینی و هم در تالیفات آموزشی و تربیت دانش آموخته های برجسته در فقه نمایان است. در بررسی جنبه های گوناگون فرهنگ و تمدن، تعلیم و تربیت به منزله مولفه ای مهم، همواره مورد توجه بوده، و امروز نیز معیار توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود. شرایط و مقتضیات سیاسی, اجتماعی, فرهنگی و مذهبی هر جامعه در هر دوره ای از جمله متغیرهایی است که در مسیر شناخت تعلیم و تربیت آن دوره، پژو هشگران را به اندیشه ورزی وامی دارد. دوره حکومتی آل بویه، یکی از دوره هایی است که با توجه به ویژگی های خاص، به ویژه شیعی مذهب بودن آنان، تأثیر قابل اعتنایی در تعلیم و تربیت جامعه اسلامی داشته است که این پژوهش یکی از مؤلفه های این توسعه مورد بحث قرار گرفته است.