نگاهی به بینش انتقادی عطّار نیشابوری

الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

بتول فخر اسلام ¹

1 - استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , رجب, 1437

الکلمات المفتاحية: عرفان, mysticism, Criticism, Attar, عطّار, انتقاد,

ملخص المقالة :

عرفان پویای عطّار بی‌اعتنا به سرنوشتِ انسان‌ها نیست. عطّار نیشابوری در مثنوی‌ها و دیوان خود نگرشِ انتقادیِ خاصی دارد و هم جامعه، هم حاکمان و هم ویژگی‌های اهریمنی و ناپسندی که هویّت انسانی را به خطر می‌افکند، به انتقاد می‌گیرد. در این پژوهش، به مهم ترین دیدگاه های انتقادی عطّار در حیطة سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به شیوة توصیفی و تحلیلی پرداخته شده است و به نظر می‌رسد که عطّار نسبت به عارفان دیگر بیشتر به کاستی‌های اجتماعی توجّه و انتقاد داشته است.

المصادر:

1. حجازی، بهجت السادات، (1383)، انسان کامل در نگاه عطّار، نشر ایوار، مشهد.


2. حکیمی، محمود، (1386)، ما از پی سنایی و عطّار آمدیم، لوح زرّین، تهران.


3. ریتر، هلموت، (1374)، دریای جان، ترجمه دکتر عباس زریاب خویی و دکتر مهرآفاق بایبودی، انتشارات هدی.


4. سیف فرغانی، سیف الدین ابوالحامد محمد، (1364)، دیوان سیف فرغانی، به تصحیح و مقدّمه ذبیح الله صفا، انتشارات فردوسی، چاپ دوم.


5. عطّار، فریدالدین محمد، (1365)، منطق‌الطّیر، به کوشش سید صادق گوهرین، چاپ چهارم.


6. ----------------، (1374)، دیوان عطّار، به اهتمام و تصییح تقی تفضّلی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هشتم.