بررسی روانشناسی شخصیت بهمن در حماسه‌های ملی بر اساس نظریه تحلیل عاملی آیزنک
الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی
علی تیموری
1
(اموزش و پرورش)
عبدالله واثق عباسی
2
(دکترای تخصصی عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان)
الکلمات المفتاحية: روانشناسی شخصیت, آیزنک, شخصیت بهمن,
ملخص المقالة :
یکی از راه‌های ژرفا بخشیدن به داستان و تقویّت تأثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوّتمند شخصیّت است. شخصیّت یکی از دغدغه‌های اصلی نزد روانشناسان بوده است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی روانشناسی شخصیّت بهمن پرداخته است. آثار حماسه‌ای ایران زمین، سرشار از قهرمانی، پهلوانی، مردانگی‌ها، افتخارات و پیروزی‌هاست. این آثار، مجموعه‌ای از روایت‌های داستانی و اپیزودیک هستند که شاعران با استفاده از شگردهای شخصیّت‌پردازی چه به روش مستقیم و چه غیرمستقیم به شناخت هر چه بیشتر ویژگی‌های روانی شخصیت‌ها این آثار همّت گماشته‌اند. آیزنک با استفاده از نظریۀ تحلیل عاملی آیزنک که مکمل و جامع بسیاری از نظریّات روانشناسی شخصیّت است با تأکید بر دو عامل نقش وراثت و محیط توانسته به روانشناسی شخصیّت‌های داستان بپردازد، بنا بر نظر آیزنک بهمن در آثار حماسی دارای شخصیتّی پویا و خاکستری است هم‌چنین با تأثیر نهادِ حریص و جنگ طلبش، او را شخصی روان‌رنجور و روان‌پریش شناسانده است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش این است که آثار حماسی توانسته‌اند با بیان جزئیات روحی قهرمانان و شخصیت‌های داستان بنیان محکمی از تحلیل شخصیت بهمن را به تصویر بکشند.
