تحلیل و بررسی کنایات دیوان دانش مشهدی

الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

لیلا عدل پرور ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران)
راضیه آقازاده ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1442 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1441

الکلمات المفتاحية: دیوان, کنایه, ایماء, دانش مشهدی, کنایه از صفت,

ملخص المقالة :

کنایه یکی از عناصر صور خیال برای زیبایی آفرینی کلام است که شاعران به منظور کشف معانی نهفته در سخن از آن بهره می‌گیرند. دانش مشهدی گونه‌های مختلف تصویر‌پردازی را برای القای معانی به کار گرفته است. گاه هدف شاعر فقط پوشیده سخن گفتن بوده وگاهی کنایه را به همراه آرایه‌های دیگر ادبی مثل تلمیح، تشبیه، تجرید، تداعی و ... به کار برده است. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی انواع کنایه در دیوان دانش مشهدی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که هر سه قسم کنایه از جهت دستوری، شامل: کنایه‌های فعلی، صفت و موصوف در دیوان دانش مشهدی کاربرد داشته و بسامد کنایه‌ فعلی بیشتر از سایر کنایه‌‌ها می باشد. از نظر وضوح و خفا کنایه ایماء به خاطر آسانی فهم بیشتر از سایر اقسام کنایه‌ها، مورد توجّه شاعر بوده است و اغلب کنایه‌ها مورد استفاده شاعر از نوع کنایه قریب می‌باشد که به راحتی مخاطب معنی آن را در می‌یابد.