کاربرد هنری فعل در غزلیات حافظ
الموضوعات :
1 - استادیار دانشگاه زابل ، گروه زبان و ادبیات فارسی، زابل، ایران.
2 - مدرس دانشگاه زابل ، گروه زبان و ادبیات فارسی، زابل، ایران.
الکلمات المفتاحية: حافظ, فعل, Action, Hafez, Lyrics, غزلیات, زیباییشناسی,
ملخص المقالة :
شعر حافظ از دیر باز به شیوایی و زیبایی مشهور بوده است، پژوهشگران مشتاق، جنبه های گوناگون اشعار زیبای این شاعر بزرگ را موردکاوش قرارداده اند و زیبایی آن را به نمایش گذاشته اند امّا رستاخیزی و زیبایی مسحور کنندة کلام حافظ به طور شگفت انگیزی بدیع است. در این پژوهش نگارندگان برآنند تا با بررسی کاربرد هنری فعل و کشف شگردهای خاص شاعر در به کارگیری آن، جنبه های زیبایی شناختی کلام حافظ را به تصویر کشند. نتایج حاصل از پژوهش که به روش تحلیل محتوا با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده حاکی از آن است که فعل در شعر حافظ، از مهمترین عوامل تصویرساز و معنی آفرین است، شاعر با استفاده از افعال گوناگون و آمیختن آن به صورخیال، کلام خویش را رستاخیز نموده و خواننده را مسحور زیبایی و اعجاز کلام نموده است.
منابع و مآخذ
1ـ ایرانزاده، نعمتاله، «تحلیلی بر کاربرد هنری فعل در غزلیات سعدی»، مجلة پژوهشهای ادبی، شماره 2، 1382، 62ـ37.
2ـ احمدیگیوی، حسن. دستور تاریخی فعل. تهران: قطره، جلد دوم، 1380.
3ـ براهنی، رضا. طلا در مس. تهران: میثاق، جلد اول، 1371.
4ـ حافظ، شمسالدین محمد. دیوان حافظ. بر اساس نسخةعلامه محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی. مشهد: نیکا، چاپ اول، 1386.
5 شفیعیکدکنی، محمدرضا. موسیقی شعر. تهران: آگاه، چاپ سوم، 1373.
6ـ ـــــــــــــــــــــــ . صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه، چاپ ششم، 1375.
7ـ شمیسا، سیروس. بیان و معانی. تهران: فردوس، چاپ پنجم، 1379.
8ـ ـــــــــــــــ . نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس، چاپ چهاردهم، ویرایش دوم، 1381.
9ـ شنبهای، رقیه، «چگونگی استفاده از فعل در نثر گلستان (یک ویژگی خاص)»، فصلنامة بهار ادب، سال سوم، شماره چهارم، 1389، 101ـ86.
10ـ فرشیدورد، خسرو. درباره ادبیات و نقد ادبی. تهران: امیرکبیر، چاپ اول، 1384.
11ـ خرمشاهی، بهاالدین. حافظ نامه. تهران: سروش، جلد اول، 1368.
12ـ کزازی، میرجلالالدین. زیباییشناسی سخن پارسی. تهران: مرکز، 1373.
13ـ وطواط، رشیدالدین. حدائقالسحر فی دقائقالشعر. تصحیح اقبال سنایی، 1362.
_||_