نگاهی تازه به نثر شاعرانة نفثه المصدور

الموضوعات :

فریده سلامت نیا ¹ , سعید خیرخواه برزکی ²

1 - نویسنده
2 -

تاريخ الإرسال : 03 الأربعاء , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 24 السبت , رمضان, 1436 تاريخ الإصدار : 01 الجمعة , جمادى الأولى, 1436

الکلمات المفتاحية: نثر فنی, آرایه‌های ادبی, شهاب‌الدّین خُرَندِزی, نفثه المصدور, نثر شاعرانه, Shahab-el-din khorandazy, Naftha-al-masdour, Literary prose, Poetic Prose, Stylistic device,

ملخص المقالة :

نفثه المصدور کتابی است که شهاب‌الدین محمدخرندزی نَسَوی منشیِ جلال‌الدین خوارزم شاه (28‌ـ‌617 ه‍ ق) در اوج حملة مغول و در روزگار خانه به دوشی خود در سال 632 ه‍ .ق. نوشته است. نثر کتاب با آرایه‌های ادبی درهم پیچیده شده است به طوری که نثر نفثه المصدور با شعر برابری دارد و احاطة نویسنده به آرایش‌های کلامی و نیز در به کارگیری تصویرهای شعری، نثر کتاب را تا حدِّ شورانگیزیِ شعر بالا برده است. در این کتاب نه تنها آرایه‌های بسیاری به کار رفته بلکه عواطف انسانی در حد بالایی دیده می‌شود و هم توصیف‌های شاعرانه و نازک‌خیالی‌های بسیار. به این دلیل می‌توان نثر کتاب را نثر شاعرانه اطلاق کرد. در تعریف این نثر می‌توان گفت، نثری ادبی است که نویسندة آن از مرز معیار نوشتاری خارج شده و در آن ابزار و آرایه‌های شعر و نظم را به کار می‌برد و هر چه این ابزار و آرایه‌ها بیشتر باشد متن از نثر دور و به شعر نزدیک می‌شود. در این مقاله تلاش بر این است که به زیبایی‌های شاعرانه و آرایه‌های به کار رفته در کتاب نفثه المصدور اشاره شود تا دریچه‌ای به زیبایی‌های شعری به کار رفته به روی خواننده گشوده گردد و این اثر ِبا ارزش با نگاهی دیگر مورد بررسی قرار گیرد.

المصادر:

منابع و مآخذ

1‌ـ ‌بهار، محمّدتقی (ملک‌الشعرا). سبک‌شناسی. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ پنجم، جلد سوم، 1369.

2‌ـ‌ خرندزی زیدری نسوی، شهاب‌الدین محمد. نفثه المصدور. تصحیح و توضیح امیر حسین یزدگردی، تهران: انتشارات توس، 1381.

3‌ـ ‌خطیبی، حسین. فنّ نثر در ادب فارسی. تهران: انتشارات زوّار، 1366.

4‌ـ‌ داد، سیما. فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: انتشارات مروارید، چاپ سوم، 1385.

5‌ـ ‌راستگو، محمد. هنر سخن‌آرایی (فن بدیع). تهران: انتشارات سمت، 1382.

6‌ـ ‌شمیسا، سیروس. سبک‌شناسی نثر. تهران: نشر میترا، چاپ دوم، 1392.

7‌ـ ‌ــــــ ، ــــــــ . نقدادبی. تهران: نشر میترا، چاپ سوم، 1388.

8‌ـ ‌ــــــ ، ــــــــ . نگاه تازه به بدیع. تهران: انتشارات فردوس، چاپ دوم، 1386.

9‌ـ‌ کزازی، جلال‌الدین. بدیع(زیبایی‌شناسی سخن پارسی). تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم، 1385.

10‌ـ ‌معین، محمّد. فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ نهم، 1375.

11‌ـ ‌وحیدیان کامیار،تقی. بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی. تهران: انتشارات دوستان، 1379.

12‌ـ ‌همایی، جلال‌الدین. فنون بلاغت و صنایع ادبی. تهران: مؤسسه نشر هما، چاپ چهارم، 1376.