بررسی نمادها در اشعار سلمان هراتی

الموضوعات :

ماه نظری ¹ (نویسنده)
لیدا نیک آیین ² (نویسنده)

تاريخ الإرسال : 26 الأحد , محرم, 1437 تاريخ التأكيد : 25 الخميس , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: نماد, symbol, school, مدرسه, شعر سلمان هراتی, ادبیات جنگ, barber, War Literature,

ملخص المقالة :

سلمان هراتی، در دهه شصت، از شاعران انقلاب و جنگ، در عرصه شعر معاصر، با طراوت بیان و ذهن خلاّقش به خلق تصاویری ملموس پرداخته است. با نگرشی نو و جسارت بسیار عامیانه‌‌ترین الفاظ را در خدمت اعتقادات دینی و تحولات اجتماعی درآورده و ارزش‌های بی‌بدیل هویت انسانی را نشان داده است. با بیانی نمادین و اشارات مجازی، به خلق مفاهیمی بکر و بی‌سابقه دست یافته و فضای شعر را دگرگون نموده است. شعر برای سلمان هراتی، ادای تعهد اجتماعی و حتی گاه سیاسی محسوب می شد. مسأله چشم گیر در اشعار سلمان کاربرد نمادهایی است که شاعر برای اهداف گوناگون به کار برده است، زیرا در نظر او همه هستی نماد و جلوه‌ای از تجلیّات الهی است و تمام کوشش‌های انسان دریافت خویشتن خویش است. سؤال این است که سلمان برای بیان اندیشه، اعتقادات و وقایع عصر خویش، چه نمادهایی را به کار گرفته است؟

المصادر:

منابع و مآخذ

1ـ قرآن کریم

2ـ از آسمان سبز (گزیده اشعار). تهران: انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، چا پ اول، 1364.

3ـ ثروتیان، بهروز. بیان در شعر فارسی. تهران:  انتشارات برگ، چاپ اول، 1369.

4ـ چدویک­، چالز­. سمبولیسم. ترجمه مهدی، سبحانی، تهران: نشر مرکز، 1375.

5ـ ستاری، جلال­. رمز و مثل در روان‌کاوی. ترجمه و تألیف، تهران: انتشارات توس، چاپ اول، 1366.

6ـ------- ------- مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. تهران: نشر مرکز، چاپ اول، 1376.

7ـ شوالیه، ژان گریران، آلن. فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه فضایلی. تهران: جیحون، چاپ اول، 1385.

8ـ عقدایی، تورج. بدیع در شعر فارسی. زنجان: نیکان کتاب، چاپ اول، 1380.

9ـ ------ ------ نقش خیال. زنجان: انتشارات نیکان کتاب، چاپ اول،  1381.

10ـ فتوحی، محمود. بلاغت تصویر. تهران: چاپ گلرنگ یکتا، چاپ اول، 1386.

11ـ فروم، اریک. زبان از یاد رفته. ترجمه ابراهیم، تهران: انتشارات امانت، چاپ دوم، 1355.

12ـ لوشر، ماکس. روانشناسی رنگ‌ها. ترجمه لیدا، ابی‌زاده، تهران: انتشارات درسا، چاپ شانزدهم، 1380.

13ـ میرچا، الیاده. دین پژوهی. دفتر اول، مترجم بهاالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات پژوهش‌گاه. 1372.

14ـ نامداریان، تقی. رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم،  1383.

15ـ هراتی، سلمان. آب در سماور کهنه (‌گزیده اشعار). تهران: نشر تکا (توسعه کتاب ایران)، چاپ سوم، 1388.

16ـ ------ ------ مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی. تهران: دفتر شعر جوان، چاپ سوم، 1387.

17ـ ------ ------ در باغ‌های ناممکن (گزیده اشعار). تهران: چاپخانه سپهر، چاپ اول، 1389.

 

---

* دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

** دانش­آموخته کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

تاریخ دریافت: 17/9/1394                                                                          تاریخ پذیرش: 15/11/1394

[1]- symbol

[2]- symbolum

[3]- sumbolon

[4]- Phoenix