انوری آیینه تعارض و تناقص

الموضوعات :

طاهره خبازی ¹ , محمدرضا قاری ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامینـپیشوا، گروه زبان و ادبیات فارسی، ورامین، ایران. (نویسنده مسؤول)
2 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.

تاريخ الإرسال : 14 الأربعاء , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 19 الخميس , شوال, 1438 تاريخ الإصدار : 27 الخميس , رمضان, 1438

الکلمات المفتاحية: تعارض, تناقض, هنجارگریزی, contradiction, Conflict, ملتمسات, محیط اجتماعی, Social environment, mltmosat,

ملخص المقالة :

انوری را می‌توان بزرگ‌ترین و مهم ترین آیینه تعارض و تناقض عصر سلجوقی دانست. انوری از یک سو میراث عظیم تمدّن اسلامی و ایرانی را که شامل حکمت، علم، هنر و شعر است به ارث برده و از یک سو تمامی آن میراث معنوی را به سخره گرفته است. انوری همواره میان خرد‌گرایی و خرد‌ستیزی و مفاخره به شعر و نفرت از شعر در نوسان است و دیگر از جلوه‌‌های تناقض را می‌توان در کلام و زبان انوری جستجو کرد. برای فهم بهتر این تعارض‌ها باید علل آن ها مورد بررسی قرار گیرد و نقش اجتماعی شعر انوری و هنجارگریز‌های وی شناخته شود. انوری همواره در میان حقیقت وجودی و واقعیت اجتماعی زمانه معلق بوده و نگاه او به شعر و شاعری در درک این تعارضات بسیار مهمّ است. در میان قصاید مدحی وی می‌توان به اهداف و رویکردهای متفاوت او در مدح نیز پی برد.

المصادر:

منابع و مآخذ

1ـ انوری، اوحد‌الدین. دیوان انوری به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، جلد اول، چاپ سوم، 1364.

2ـ انوری، اوحد‌‌الدین. دیوان انوری، با مقدمه سعید نفیسی. تهران: انتشارات نگاه، چاپ اول، 1376.

3ـ براون، ادوارد. تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی. ترجمه غلامحسین صدری افشار. تهران: انتشارات مروارید، چاپ اول، 1351.

4ـ پورنامداریان، تقی. در سایة آفتاب (شعر فارسی و ساخت­شکنی در شعر مولوی). تهران: انتشارات سخن، چاپ سوم، 1388.

5ـ دولتشاه سمرقندی. ‌تذکره دولتشاه سمرقندی. به تصحیح محمد عباسی. تهران: کتابخانة بارانی، 1337.

6ـ زرین‌کوب، عبدالحسین. با کاروان حله. تهران: انتشارات علمی، چاپ یازدهم، 1378.

7ـ شفیعی‏کدکنی، محمدرضا. مفلس کیمیا‌فروش. انتشارات سخن، چاپ اول، 1372.

8ـ صفا، ذبیح‌الله. مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر پارسی. تهران: انتشارات ققنوس، چاپ چهاردهم، 1373.

9ـ فروزانفر، بدیع‌الزمان. سخن و سخنوران. تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ پنجم، 1380.

10ـ کزازی، میرجلال‌الدین. درّ دریای دری، نگاهی به تاریخ شعر فارسی. تهران: نشر مرکز، چاپ دوم، 1380.

11ـ محبتی، مهدی. از معنا تا صورت. تهران: انتشارات سخن، جلد دوم، چاپ اول، 1388.

12ـ ـــــــــــــ . در جستجوی قاف، درآمدی بر سیر تحول عقلانیت در ادب فارسی. تهران: انتشارات سخن، چاپ اول، 1379.

13ـ محجوب، ‌محمدجعفر. سبک خراسانی در شعر فارسی (بررسی مختصات سبکی شعر فارسی). انتشارات فردوس و جامی، چاپ اول، بی‏تا.

14ـ مؤتمن، زین‌العابدین. شعر و ادب فارسی. تهران: انتشارات زرین، چاپ دوم، 1364.

15ـ نفیسی، سعید. تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی. تهران: انتشارات فروغی، جلد اول، چاپ دوم، 1363.

16ـ نوبخت، ایرج. نظم و نثر پارسی در زمینة‌ اجتماعی از آغاز تا نهضت مشروطه. تهران: انتشارات ربیع، چاپ اول،  1373.

17ـ نیکوبخت، ناصر. هجو در شعر فارسی، نقد و بررسی شعر هجوی از آغاز تاعصر عبید. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1380.

18ـ یوسفی، غلامحسین. برگ‏هایی در آغوش باد. تهران: انتشارات علمی، جلد اول، چاپ دوم،  1372.