تحلیل هنرسازه‌های مشترک در اشعار فاضل‌نظری و صائب‌تبریزی
الموضوعات :
مریم سلطانی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان)
امیر حسین مدنی
2
(استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه کاشان)
الکلمات المفتاحية: صائب‌تبریزی, هنرسازه, فرمالیسم, فاضل‌نظری, سبک هندی,
ملخص المقالة :
در گسترة ادبیات تطبیقی، شعر صائب‌تبریزی و فاضل‌نظری از بسیاری جهات - به ویژه اینکه هر دو پیرو سبک هندی هستند- قابل مقایسه است. یکی از نقاط مشترک این دو شاعر فارسی‌زبان کاربرد هنرسازه‌های مشترک در اشعارشان است. هنرسازه از اصطلاحات فرمالیسم‎های روس است که اثر ادبی را حاصل به‌هم پیوستن هنرسازه‌های ادبی که شامل بدیعیات لفظی و معنوی می‌شود، می‌دانند. از آنجا که اشعار سبک هندی با تار و پود هنرسازه‌ها پدید آمده است، در‌این پژوهش تنها به آن دسته از هنرسازه‌هایی پرداخته شده که بیشترین بسامد را در اشعار دو شاعر موردنظر داشته‌است. اسلوب‌معادله، استعاره، ایهام، تشبیه و حس‌آمیزی از جمله هنرسازه‌های بررسی‌شده از لحاظ بسامدی و مضمونی در گزیده اشعار صائب‌تبریزی و چهار دفتر شعری فاضل‌نظری است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نظری در کاربرد آرایه‌های ادبی از صائب تأثیر پذیرفته و تصویرهای حاصل از به کاربستن این هنرسازه‌های مشترک با توجه به اینکه جولانگاه موضوعی هر شاعر متفاوت است، در نوع و زمان خود بدیع و بی‌سابقه می‌نماید، هرچند که اشتراکات لفظی در این هنرسازه‌ها بسیار است. روش این پژوهش مبتنی بر تحلیل کمی و کیفی هنرسازه‌های مشترک دو شاعر است و هدف آن بررسی میزان بسامد این هنرسازه‌ها در جامعة آماری معین است.
_||_
