خوانشی از ویژگی های پروژه های بزرگ مقیاس زیرساختی و تردید در میزان نقش آن ها در توسعه شهری و منطقه ای

الموضوعات :

زهرا شاهنوش فروشانی ¹ (کارشناس ارشد مدیریت شهری، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
مرتضی هادی جابری مقدم ² (استادیار گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 30 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1445 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: پروژه های بزرگ مقیاس, کاهش عواید, رشد اقتصادی, تحقیق فرونتیک, افزایش هزینه,

ملخص المقالة :

تلقی عام ، مصطلح و رایجی وجود دارد که توسعۀ شهرها ، مناطق و کشورها و همچنین شکوفایی و موفقیت آن ها را در گرو تعریف ، اجرا و فراوانی پروژه های بزرگ مقیاس زیرساختی توسط مدیران ، برنامه ریزان و دولت های محلی و ملی میداند. در پژوهش حاضر با به کاربستن رویکرد زمینه مند و روش تحقیق فرونتیک و با تمرکز بر کلیۀ آثار منتشرشده و بازسازی آن ها توسط یکی از مشهورترین نظریه پردازان حوزه برنامه ریزی مگاپروژه ها که بیشترین آثار را در سال های اخیر داشته و این موضوع را به صورت نوآورانه تببین نموده است، نسبت میان توسعه و شکوفایی شهرها و پروژه های کلان زیرساختی بررسی می شود. با تمرکز بر نظریه بنت فلویبر دربارۀ مگاپروژه های زیرساختی و ویژگی ها و واقعیت های آن، می توان گفت با مطالعه و بررسی جزئیات مختلف مگاپروژه ها که همواره بیشترین سهم از بودجه و منابع عمومی را به طرق مختلف به خود اختصاص میدهند و همواره قبل از شروع به ساخت، منافع و مزایایی جذاب برای آن عنوان میشود (در کشورهای مختلف و در دوره های زمانی متفاوت) در می یابیم که تنها درصد ناچیزی از آن عواید تحقق یافته و حتی در برخی از پروژه ها نتایجی خلاف جهت هدف اولیه اتفاق افتاده است. با این حال رغبتِ بسیارِ مدیران سیاسی و گروهی از برنامه ریزان برای تعریف و اجرای این پروژه ها از ابعاد متفاوت سیاسی و اقتصادی قابل تفسیر می باشد. این شرایط در کشور ایران بسیار قابل تامل بوده و آگاهی از واقعیت های مگاپروژه ها می تواند زمینه ساز تغییر رویکرد در تعریف و اولویت بندی اینگونه پروژه ها در مقیاس شهر،منطقه و کشور باشد.

المصادر:

1. Adelman, J. (2013). Worldly philosopher: The odyssey of Albert O. Hirschman. Princeton, NJ: Princeton University Press. pp: 404-405. https://www.jstor.org/stable/j.ctt24hprx.1
2. Altshuler, A. and D. Luberoff, "Common pitfalls in decision-making on mega projects," in Decision-Making on Mega-Projects: Cost-Benefit Analysis, Planning and Innovation. H. Priemus, B. Flyvbjerg, and B. van Wee, Eds. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited, 2008, pp: 4 – 5. DOI:10.4337/9781848440173
3. Anguera, R. (2006). The Channel Tunnel: An ex post economic e valuation. Transportation Research Part A, 40, pp: 291–315. https://doi.org/10.1016/j.tra.2005.08.009
4. Eisenhardt, K. M. (1989). Agency theory: An assessment and review. Academy of Management Review. 14(1), pp: 57–74. https://doi.org/10.2307/258191
5. Edward W. Merrow, Understanding the Outcomes of Megaprojects: A Quantitative Analysis of Very Large Civilian Projects. (Santa Monica, CA: RAND Corporation, 1988), pp: 2–3. https://www.rand.org/pubs/reports/R3560.html
6. Flyvbjerg, B. (2011). Over budget, over time, over and over again. Managing major projects. In Peter W. G. Morris, Jeffrey K. Pinto, and Jonas Söderlund, eds., The Oxford handbook of project management, pp. 321–344. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199563142.003.0014
7. Flyvbjerg, B. (2014). What you Should Know about Megaprojects and Why: An Overview. Project Management Journal, 45, pp: 19 - 6. https://doi.org/10.1002/pmj.21409
8. Flyvbjerg, B., Bruzelius, N., & Rothengatter, W. (2003). Megaprojects and risk: An anatomy of ambition. Cambridge, England: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781107050891
9. Flyvbjerg, B., Garbuio, B., & Lovallo, D. (2009). Delusion and deception in large infrastructure projects: Two models for explaining and preventing executive disaster. California Management Review, 51(2), pp:170–193. https://doi.org/10.2307/41166485
10. Flyvbjerg, B., Holm, M. K. S., & Buhl, S. L. (2002). Underestimating costs in public works projects: Error or lie? Journal of the American Planning Association, 68(3), pp:279–295. https://doi.org/10.1080/01944360208976273
11. Flyvbjerg, B. (2004). Pheronetic planning research: Theoritical and methodological reflections, Planning Theory & practice. Volume5, 2004,- Issue 3,Pp 283-306. https://doi.org/10.1080/1464935042000250195
12. Flyvbjerg, Bent, Mette K. Skamris Holm, and Søren L. Buhl, 2005, "How (In)accurate Are Demand Forecasts in Public Works Projects? The Case of Transportation." Journal of the American Planning Association, vol. 71, no. 2, Spring, pp: 131-146. https://doi.org/10.1080/01944360508976688
13. Grubbauer, M., & Čamprag, N. (2019). Urban megaprojects, nation-state politics and regulatory capitalism in Central and Eastern Europe: The Belgrade Waterfront project. Urban Studies, 56, pp: 649-671. https://doi.org/10.1177/0042098018757663
14. Hirschman, A. O. (1967). Development projects observed. Washington, DC: Brookings Institution, pp: 12-14. https://www.jstor.org/stable/10.7864/j.ctt7zsw04
15. Hirschman, A. O. (1995). Development projects observed, second edition with a new preface. (Washington, DC: Brookings Institution), pp: vii-xi. https://www.jstor.org/stable/10.7864/j.ctt7zsw04
16. Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decisions under risk. Econometrica 47, pp: 313–327. https://doi.org/10.2307/1914185
17. Kherad engineering group. (1399). The story of development in Iran, 1, Loh-e-Fekr publication, Tehran, 309. https:// B2n.ir/j48624 [in persian]
18. The Economist. (2008). Building BRICs of growth, June 7, p: 80. https://www.economist.com/finance-and-economics/2008/06/05/building-brics-of-growth
19. Priemus, H., Flyvbjerg, B., & Wee, B.V. (2008). Decision-making on mega-projects: Cost–benefit analysis, planning, and innovation, pp:239-262. DOI:10.4337/9781848440173
20. Ross, J., & Staw, B. M. (1993). Organizational escalation and exit: Lessons from the Shoreham Nuclear Power Plant. The Academy of Management Journal, 36(4), pp: 701–732. https://doi.org/10.2307/256756
21. Sawyer, J. E. (1952). Entrepreneurial error and economic growth. Explorations in Entrepreneurial History. 4(4), pp: 199–204. https://B2n.ir/z64956
22. Short, J., & Kopp, A. (2005). Transport infrastructure: Investment and planning. Policy and research aspects. Transport Policy, 12, pp: 360-367. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2005.04.003
23. Teitz, M., & Skaburskis, A. (2003). Forecasts and outcomes. Planning Theory and Practice. December, pp: 429–442. https://doi.org/10.1080/1464935032000146309