تدوین الگوی بازآفرینی محلات شهری بر اساس درس‌آموخته‌های مداخلات بزرگ مقیاس (نمونه موردی: محله چوخورلار شهر تبریز)

الموضوعات :

مرتضی میرغلامی ¹ (استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.)
حمید غفاری ² (دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.)

تاريخ الإرسال : 07 الأحد , رجب, 1444 تاريخ التأكيد : 13 الثلاثاء , رمضان, 1444 تاريخ الإصدار : 01 الجمعة , شوال, 1444

الکلمات المفتاحية: بازآفرینی, درس‌آموخته, تبریز, چوخورلار,

ملخص المقالة :

یکی از مهم‌ترین رویکردهای مطرح در چند دهه اخیر در زمینه حل مشکلات بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری رویکرد بازآفرینی بوده است که سازمان‌های ذی‌ربط با مدیریت شهری بهره‌گیری از آن را مدنظر قرار داده‌اند. یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در استفاده از رویکرد بازآفرینی در بافت‌های مسئله‌دار شهرهای کشور وجود دارد عدم تدوین و پیاده‌سازی یک الگوی مناسب می‌باشد. در راستای حل این مسئله فراگیری از تجارب مداخلات بزرگ مقیاس بازآفرینی در شهرها و کشورهای مختلف جهان می‌تواند آموزه‌هایی را جهت تدوین یک الگوی مناسب بازآفرینی شهری گردهم آورد. بر همین اساس اصلی‌ترین هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی بازآفرینی محله چوخورلار شهر تبریز بر اساس درس‌آموخته‌های مداخلات بزرگ مقیاس بازآفرینی شهری و در تلفیق با هنجارهای جامعه ایرانی– اسلامی می‌باشد. این محله از بافت‌های فرسوده شهر تبریز می‌باشد که مورد توجه مدیریت شهری به منظور بازآفرینی قرار گرفته است که این اقدام چالش‌ها و مشکلاتی را هم برای ساکنان محله و هم برای مدیریت شهری به وجود آورده است. این پژوهش از نظر هدف در حیطه پژوهش‌های کاربردی و از نظر روش تحقیق با توجه به موضوع و هدف، از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. نحوه گردآوری اطلاعات نیز مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای- اسنادی و برداشت‌های میدانی در قالب مشاهده و مصاحبه می‌باشد. در الگوی نهایی تدوین شده، شاخص‌های اثرگذار تبیین شده و عناصر و اجزای مرتبط با هر کدام و روابط حاصل از آن مشخص شده است. در نهایت می‌توان گفت این الگو و ساختار آن زمانی می‌تواند نقشی مؤثر در بازآفرینی شهری داشته باشد که با مشارکت واقعی و فعال همه‌ی ذی‌نفعان کلیدی اعم از ساکنان و نهادهای ذیربط همراه باشد.

المصادر:

• Ahmadpour, Somayyeh (2017), Economic-spatial regeneration of Qaimshahr city with strategic planning, master's thesis in the field of urban planning, Imam Khomeini International University (RA). (In Persian)


• Ariana, Andisheh, Mohammadi, mahmoud & Kazemian, Gholamreza (2019), A Model for Stakeholders’ Conflict Management in Urban Regeneration Based On Collaborative Governance, Journal of Architecture and Urban planning, 11(21), 123-143. (In Persian)


• Ariana, Andisheh, Kazemian, Gholamrezab & Mohammadi, mahmoud (2020), Conflict management model of urban regeneration stakeholders in Iran (Case study: Hemmat-abad neighborhood of Isfahan), Motaleate Shahri, 9(35), 117-132. (In Persian)


• Arman Pouyesh Tarh Consulting Engineers (2011), Evaluation and participation studies of the worn-out texture of Chokhourlar neighborhood. (In Persian)


• Attaran, Mehrnaz (2014), Urban Regeneration Experience In Cairo of Egypt, Journal of The Urban Development an Organization Haft Shahr, 4(45,46), 110-125. (In Persian)


• Boyle, Luke, Michell, Kathy & Viruly, François (2018). A Critique of the Application of Neighborhood Sustainability Assessment Tools in Urban Regeneration, Sustainability, 10, 1005.


• Della Spina, Lucia (2019). Multidimensional Assessment for “Culture-Led” and “Community-Driven” Urban Regeneration as Driver for Trigger Economic Vitality in Urban Historic Centers, Sustainability, 11, 7237.


• Firouzi, Mohammad Ali, Amanpour, Saeid & Zarei, javad (2019), Analysis of inter-institutional relationships in managing sustainable urban regeneration of blight areas (Case study: the city of Ahvaz), Motaleat Shahri, 8(29), 19-30. (In Persian)


• Houdsani, Haniyeh (2015), Urban regeneration management with an emphasis on local governance processes; a case study: Tehran city, doctoral dissertation in the field of urban planning, Tarbiat Modares University. (In Persian)


• Izadi, Pegah, Hadiyani, Zohreh, Hajinejad, Ali & Ghaderi, Jafar (2017), Explanation and presentation of a model of culture-led re-generation with emphasis on an institutional approach, Interdisciplinary Studies in Humanities, 9(2), 163-187. (In Persian)


• Jadach-Sepioło, Aleksandra, Olejniczak-Szuster, Katarzyna & Dziadkiewicz, Michał (2021). Does Environment Matter in Smart Revitalization Strategies? Management towards Sustainable Urban Regeneration Programs in Poland, Energies, 14, 4482.


• Korkmaz, Cansu & Balaban, Osman (2020). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project, Habitat International, 95, 102081.


• Nejhad Ebrahimi, Najhdaghi, Nastaran (2019), Defining the Conceptual Framework of Community-Led Urban Regeneration Based on Training in the Historic Zones, Urban Planning Knowledge, 2(3), 21-34. (In Persian)


• Nesticò, Antonio, Elia, Cristina & Naddeo, Vincenzo (2020). Sustainability of urban regeneration projects: Novel selection model based on analytic network process and zero-one goal programming, Land Use Policy, 99, 104831.


• Nourian, Farshad, Ariana, Andisheh (2012), Analyzing Judicial Support for Public Participation in Urban Regeneration Case Study of Imam Ali Square (Ateegh) in Isfahan, HONAR-HA-YE-ZIBA MEMARI-VA-SHAHRSAZI, 17(2), 15-28. (In Persian)


• Pourahmad, Ahmad, Habibi, Kioumars & Keshavarz, Mahnaz (2010), New Approaches of The Process of Conceptualizations of the Regeneration of the Urban Distressed Area, the Quarterly Journal of Iranian Islamic City Studies, 1(1), 73-92. (In Persian)


• Priority Actions Programme Regional Activity Centre (2004), Guidelines for Urban Regeneration in the Mediterranean Region.


• Ruá, Maria, Huedo Dorda, Patricia, Cabeza, Manuel, Sáez Riquelme, Beatriz & Agost-Felip, M. Raquel (2021). A model to prioritise sustainable urban regeneration in vulnerable areas using SWOT and CAME methodologies, Journal of Housing and the Built Environment, 36, 1603–1627.


• Shen, Tiyan, Yao, Xinyi & Wen, Fenghua (2021). The Urban Regeneration Engine Model: An analytical framework and case study of the renewal of old communities, Land Use Policy, 108, 105571.


• Tajik, Zohreh, Pourmousavi, Seyyed Mousa & Sarvar, Rahim (2019), Economic Regeneration of urban Worn out and inefficient texture with strategic planning approach; Case study: District 10 of Tehran, the Quarterly Journal of Iranian Islamic City Studies, 9(37), 53-65. (In Persian)


• Yang, Jinkun, Yang, Linchuan & Ma, Haitao (2022). Community Participation Strategy for Sustainable Urban Regeneration in Xiamen, China, Land, 11, 600.