تبیین مؤلفه‌های معناشناسی شهر اسلامی در راستای توسعه پایدار شهری

الموضوعات :

طاهره نصر ¹ (دانشیار شهرسازی، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.)
سحر صلاحی ² (دانشجوی دکتری معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.)
نجابت پیران ³ (دانشجوی دکتری معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.)

تاريخ الإرسال : 01 الجمعة , شعبان, 1443 تاريخ التأكيد : 11 الجمعة , ذو القعدة, 1443 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ذو الحجة, 1443

الکلمات المفتاحية: "نشانه", "سیاست‌گذاری شهری", "مؤلفه‌های شهر اسلامی", "احکام اسلامی", "معناشناسی",

ملخص المقالة :

در سیاست‌گذاری شهر اسلامی باید اصول دین، احکام و احادیث، بر تصمیم سازی‌ها و تصمیم گیری‌های شهری تاثیرگذار باشند. می‌توان در موضوع‌های گوناگون شهرسازی از طریق استخراج مؤلفه‌های معنایی، به صورت (کالبد) شهر پرداخت و نیز بر اساس کالبد شهری به ذات هستی(معنا) در شهر اسلامی دست یافت. در همین راستا پژوهش حاضر به تبیین مؤلفه‌های معناشناسی شهر اسلامی در راستای سیاست‌گذاری توسعه پایدار شهری پرداخته است. روشی که در این پژوهش به کار گرفته شده است روش کیفی می‌باشد که به صورت توصیفی و تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. مطالعات با توجه به تبیین مفهوم معنا و معناشناسی و خاستگاه آن در آثار معماری و همچنین معیارهایی به منظور تحلیل معنایی فضای شهری به عناصری چون نشانه و نشانه‌شناسی و همچنین هنرشناسی صورت گرفت. سپس رابطه معنادار بین معنا و نشانه‌ها و زیبایی‌شناسی در کالبد شهر اسلامی بررسی شده و علاوه بر بیان چیستی شهر اسلامی، مبانی، ارکان، عناصر آن و بیان شکل شهر اسلامی از منظر نظریه‌‌پردازان، تحلیلی در راستای مؤلفه‌های معنایی شهر اسلامی بیان گردید و تبیین شاخص‌های اصالت وجود، اصالت ماهیت، علم نسبت به پدیده‌ها، یگانگی عین و ذهن، ارتباط دو سویه معنا و صورت گرفت. یافته تحقیق حاکی از این است که با توجه به اینکه در شکل‌گیری شهر اسلامی، توجه به مراتب هستی دارای اهمیت می‌باشد، بنابراین با توجه به نقش مهم کالبد در جوامع امروزی و عدم توجه به ابعاد معنایی در کالبدهای شهری، سیاست حضور و ارتباط مؤلفه‌های معنایی در شهر اسلامی، می‌تواند فضا را به سمت آرمان‌های اصلی اسلامی رهنمون سازد.

المصادر:

1. Abbaszadeh, Sh., Gohari, H. (2014): Meaningful spaces and social squares in Islamic urban planning The lost pillar (interactive spaces) in Islamic Iranian metropolises today, Journal of Sustainable City, No. 1, pp 164-191. (in Persian)


2. Bemanian, M., Esfandiari M. Esfandiari S. (2015): Aesthetic paradigm in urban landscapes, International Conference on Research in Science and Technology.


3. Bemanian, M., Ali Nasab, M. (2012): An investigation of light’s role in explaining the spatial sequence of mosques’ architecture (case study: Sheikh Lotfollah mosque), Pajohesh-e-Honar Journal, 2(4), pp 71-82. (in Persian)


4. Bostani, Sepahvand, V. (2012): Application of New Semantic Methods in Quranic Studies, Quran and Hadith Studies Journal, volume 5, number1. pp 165-186. Doi: 10.30497/QURAN.2012.1003 (in Persian)


5. Brown, C.L. (1973): From Madina to Metropolis: heritage and change in the Near Eastern City, The Darwin Press, New Jersey.


6. Carmona, M. (2003): Public places – Urban spaces, The dimensions of urban design, Architectural Press, New York.


7. (2000): "By Design – Urban Design in the Planning System: Towards Better Practice", Department of the Environment, Transport and the Regions, London.


8. DUDLEY W. (1988): Guest Editional Lim Cities, Volum15, No 3.


9. Ehlers, E. (1993): Islamic city: model reality, adopted: Zia Tawana, M. H., Momenei, M., VAGHF Journal, volume 10, pp 50-53. (in Persian)


10. Einifar, A., Aghaltifi, A. (2011): Concept of Territory in Residential Complexes: A Comparative Study of two High-rise and Low-rise Complexes in Tehran, Honar-Ha-Ye-Ziba Journal, Volume 3, No, 47, pp 17-28. (in Persian)


11. Hashempour, R. (2016): Islamic architecture and urban planning in "form" or in "meaning", Green architecture Journal, No. 3. (in Persian)


12. Kaboudi, M., Noghrehkar, A. (2019): Artistic creation based on Qur'an and transcendental wisdom, Journal of Islamic Crafts, Volume 4, No. 1, pp 99-111. Doi: 10.52547/jic.4.1.99 (in Persian)


13. Khatami, M. (2019): Rethinking the Concept of Islamic City; Analysing Different Understandings of the Islamic City Concept and Explaining the Necessity of Ethical Reading, Naqshejahan- Journal of Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, Volume 9, No. 3, pp 157-166. Doi: 20.1001.1.23224991.1398.9.3.6.9 (in Persian)


14. Kiani, G., Afzali, K., Ziari, K. (2022): Explain the appropriate context for the implementation of strategic plans in urban policy Emphasizing the theory of good urban governance, Journal Urban Environmental Policy, Volume 1, No. 4, pp 1-14. Doi: 20.1001.1.27833496.1400.1.4.1.5 (in Persian)


15. Krier, R., Rowe, C. (1979): Urban space. Academy editions. 30,


16. Lang, J. (1987): Creating architectural theory: The role of the behavioural sciences in environmental design, New York; Wokingham: Van Nostrand Reinhold, London


17. Lapidus, I. (1988): a history of Islamic societies, Cambridge University, Cambridge.


18. Lynch, K. (2016): Image of City, Institute of Printing and Publishing, University of Tehran, Printing turn: 12. (in Persian)


19. Madanipour, A. (2000): Design of Urban Space: an inquiry into a socio- special process, Urban Planning publication, Tehran. (in Persian)


20. Mardani, Z. (2015): The Classification of Thinkers’ Views in the Field of Studies of Islamic City, Bagh-E-Nazar Journal, Volume 12, No. 35, pp 65-74. (in Persian)


21. Meshkini, A., Rezaei Moghadam, A. (2014): Investigating the components and indicators of the Islamic city with emphasis on the role and importance of culture in the realization of the Iranian Islamic urban planning model, Sustainable City, No, 1. (in Persian)


22. Mohammad Hassani, E., Toghraei, A., Mirgholami, M. (2016): Legible Urban Landmarks: a Typological Approach (Case Study: Vali’asr Street in Tehran), Hoviatshahr Journal, Volume 10, No. 1, pp 61-74. Doi: 20.1001.1.17359562.1395.10.1.6.1 (in Persian)


23. Moosavi, S., Shakoor, A. (2019): Investigation and role of urban signs with emphasis on identifying space (Case study: Shahid Chamran Boulevard, Shiraz), Research and Planning Journal, Volume 9, No. 35, pp 1-10. Doi: 20.1001.1.22285229.1397.9.35.1.4 (in Persian)

1. Mumford, L. (1961): The City in History, Harcourt, brace & world Inc, New York, USA.

25. Naghizadeh, M. (2015): Pattern, Basics, Pillars, Attributes and Principles of Islamic City, Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal, Vo;ume 1, No. 1, pp 63-80. Doi: 10.29252/ciauj.1.1.63 (in Persian)


26. Nghizadeh, M., Zamani, B., Karami, I. (2010): Cultural Consideration in Urban Facade Formation (Emphasize on urban facade formation in Iranian Islamic architecture), Hoviatshahr Journal, Volume 4, No. 7, pp 61-74. doi: 20.1001.1.17359562.1389.4.7.7.2 (in Persian)


27. Naghizadeh, M. (2009): Analysis and Design of Urban Space, Cultural and art research institute, Tehran. (in Persian)


28. Najafi, M., Naghizadeh, M., Toghyani Shirin ., M. (2020): The Compilation of Urbanism Texts by Using the Iranian's-Valuable Texts (With Emphasis on the Islamic Ethics), Journal of Researches in Islamic Architecture, Volume 8, No.1, pp 41-62. (in Persian)


29. Nasr, H., (2009): Islamic art and spirituality, Hekmat Press, Printing turn: 3, Tehran.


30. Nasr, T. (2016). Urban Physical Identity: Conceptual Basis and Theories, Islamic Azad University, Science and Research branch Publications, Tehran. (in Persian)


31. Nasr, T., Emadi, M. (2021): Investigating the Role of Socio-Cultural Sustainability Indicators in Urban Public Spaces’ Development (Case Study: Kholdebarin Park and Eram Garden Street, Shiraz), Journal of Urban Environmental Policy,Volume 1, Issue 4, 57-76. Doi: 20.1001.1.27833496.1400.1.4.5.9 (in Persian)


32. Pakatchi, A., (2008): Acquaintance with current semantic ideologies, Culture Communication Studies Journal, Volume 9, No 3, pp 89-119. (in Persian)


33. Pourjafar M., Pourjafar, A., Safdari, S. (2015): Various Types of Islamic City and Pointing Out to Defining the Major Aspects of Ideal Islamic City, Journal of Researches in Islamic Architecture, Volume 3, No 3, pp 1-17. (in Persian)


34. Raeesi, M., Noghrekar, A. (2016): The Ontology of Meaning in Architectural Works, Hoviatshahr Journal, volume 9, No. 24, pp 5-16. Doi: 20.1001.1.17359562.1394.9.24.1.5 (in Persian)


35. Roudgar M. (2010): Gender Equality according to Allameh Tabatabaei and Martyr Muttahari, The "Women's Book" quarterly, Volume 12, No. 46, pp 49-80. (in Persian)


36. Rowe, W. (1995): William Alston on the Problem of Evil, From the book The Rationality of Belief and the Plurality of Faith, Cornell University Press, https://doi.org/10.7591/9781501744839-005


37. Sajjadzadeh H. (2013): A realistic look at the meaning of urban space in an Islamic city, Islamic Iranian city studies, No. 14, pp 23-32. (in Persian)


38. Salavati, A. (2014): The unity or multiplicity of human beings according to Ibn Sina, Sheikh Ishraq and Mulla Sadra, History of Philosophy, No.16.


39. Sekhavatdoust, N., Alborzi, F. (2018): Contemplation on Semiotics of Qazvin Houses Entrance of During the Qajar Era from Aspects Ferdinand de Saussure, Charles Sanders Peirce and Umberto Eco, Hoviatshahr Journal, volume 12, No.2, pp 79-96. Doi: 1001.1.17359562.1397.12.2.7.8 (in Persian)


40. Seyedi, H. (2011): Semantic change in the Qur'an: A study of the textual relationship between the Qur'an and ignorant poetry, Sokhan Press, Tehran. (in Persian)


41. Shahi, Z., Amidzadeh, P. (2015): Study of the formation of the Islamic city and its elements, the third national conference on urban planning and architecture over time Qazvin, https://civilica.com/doc/572229.


42. Shokouhi, A. (2006): Theology of Master Motahhari, Andisheh Hozeh, No. 58.

44. Stringer, P. (1975): Environmental interaction: Psychological Approaches to Our Physical Environment, Surrey University Press, London, England.


45. Tabibian, M., Charbgoo, N., Abdolahimehr, E. (2012): The Principle of Hierarchy Reflection in Islamic Iranian Cities, Armanshahr Journal, Volume 4, No.7, pp 63-76. (in Persian)


46. Torkashvand, A., Majidi, S. (2014): Recognize some signs in urban spaces, Journal of Iranian Architecture & Urbanism, Volume 4, No.2, pp 5-15. Doi: 30475/ISAU.2014.61971 (in Persian)


47. Qalambor Dezfuli, M., Naghizadeh, M. (2014): Urban Design in the Context of Social Interaction Enhancement (Case Study: Street between Neighborhoods), Hoviatshahr Journal, Volume 8, No. 17, pp 15-24. Doi: 20.1001.1.17359562.1393.8.17.2.5 (in Persian)


48. Zakerhaghighi, K., Ashurloo, M. (2021): Formulation of effective policies on creating a network of urban green spaces with an emphasis on spatial justice (Case study: Twelve districts of Hamadan city), Journal of Urban Environmental Policy, Volume1, No. 3, pp 17-30. Doi 20.1001.1.27833496.1400.1.3.2.4 (in Persian)


49. Zucker, P. (1959): Town and Square, from the Agora to the village Green, MIT Press, USA.