بررسی سمیت تنفسی اسانس پونه، جعفری معطر و مرمرشک روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum

الموضوعات :

یاسمین معتمدی ¹ (گروه حشره شناسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران)
نازیلا سقایی ² (گروه حشره شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران)
وحید روشن ³ (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، شیراز، ایران)

تاريخ الإرسال : 23 الأحد , جمادى الثانية, 1439 تاريخ التأكيد : 01 الجمعة , شوال, 1439 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , رمضان, 1439

الکلمات المفتاحية: Essential oils, اسانس, سمیت تنفسی, fumigant toxicity, Coleoptera, شرایط آزمایشگاهی, سخت بال پوشان, laboratory condition,

ملخص المقالة :

به منظور یافتن جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی آفت‌کش متداول، سمیت تنفسی اسانس گیاهان پونه Mentha longifolia،جعفری معطر یا مکزیکی Tagetes minuta و مرمرشک Salvia macrosiphon روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst, 1797در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در پنج غلظت و سه تکرار همراه با تیمار شاهد در شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده با افزایش غلظت هراسانس و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات افزایش یافت. همچنین نتایج بیانگر اثر سمیت تنفسی بیشتر اسانس پونه و اثر ضعیف‌تر سمیت اسانس مرمرشک روی حشرات مورد مطالعه بود. در پژوهش حاضر مقادیر LC50 محاسبه شده اثر سمیت تنفسی اسانس گیاهان پونه، جعفری معطر و مرمرشک روی حشرات کامل شپشه آرد بعد از 12 ساعت به ترتیب 595/9، 434/12 و 649/16 میکرولیتر بر لیتر هوا و بعد از 24 ساعت به ترتیب 422/7، 128/9 و 071/13 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید. میانگین درصد تلفات ایجاد شده توسط این اسانس ها در بالاترین غلظت (25میکرولیتر بر لیتر هوا)، برای حشرات کامل شپشه آرد بعد از 12 ساعت به ترتیب 6/76، 3/73 و 3/63 درصد و پس از 24 ساعت در همین غلظت درصد تلفات توسط اسانس‌های مذکور به ترتیب 90، 6/76 و 70 درصد ثبت شد. بنابراین به نظر می‌رسد این اسانس‌های گیاهی می‌توانند به عنوان یک حشره‌کش کم خطر و یا به عنوان مدلی برای سنتز سموم شیمیایی آفت‌کش مورد استفاده قرار گیرند