پارامترهای زیستی و تولید مثلی مگس میوه زیتونBactrocera oleae (Diptera: Tephritidae) در شرایط آزمایشگاه
الموضوعات :محمد جواد سروش 1 , کریم کمالی 2 , هادی استوان 3 , محمود شجاعی 4 , یعقوب فتحی‌پور 5
1 -
2 -
3 -
4 -
5 -
الکلمات المفتاحية: Life table, پارامترهای زیستی, جدول زندگی, Biological parameters, مگس میوه زیتون, پارامترهای تولید مثلی, Olive fruit fly, Reproductive parameters,
ملخص المقالة :
مگس میوه زیتون، Bactrocera oleae مهمترین آفت زیتون در مناطق زیتون خیز دنیا محسوب می شود. لارو این آفت با تغذیه از گوشت میوه زیتون باعث ایجاد خسارت کمی و کیفی زیتون های کنسروی و روغنی می شود. طی تحقیق حاضر پارامترهای زیستی و تولید مثلی آفت در شرایط مطلوب آزمایشگاهی (دمای1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) و روی میوه زیتون رقم زرد مورد بررسی قرار گرفت. برای آغاز بررسی میوه های آَلوده از مناطق آلوده جمع آوری و درون اتاقک رشد مورد پرورش قرار گرفت. در این بررسی با توجه به وجود مراحل زندگی نابالغ آفت درون میوه نرخ تفریخ تخم ها برابر یک در نظر گرفته شد و تنها با ظهور حشرات بالغ زنده مانی آنها نسبت به تعداد تخم اولیه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که دوره جنینی آفت داخل اتاقک رشد و شرایط مطلوب ذکر شده به طور متوسط 095/0 ± 26/3 روز، طول دوره لاروی به طور متوسط 28/0 ± 13/13 روز و طول مرحله شفیرگی آفت به طور متوسط 34/0 ± 13/9 روز و به طور کلی دوره پیش از بلوغ طی بررسی انجام شده به طور متوسط 48/0 ± 53/25 روز طول می کشد. دوره پیش از تخمگذاری حشرات بالغ به طور متوسط 31/0 ± 64/5 روز بود که جفتگیری حشرات بالغ حداقل یک روز پس از ظهور آنها آغاز گردید. طول دوره تخمگذاری در مگس میوه زیتون نیز به طور متوسط 73/1 ± 64/51 روز و طول دوره پس از تخمگذاری در مگس میوه زیتون نیز به طور متوسط 68/0 ± 07/4 روز اندازه گیری شد. به طور میانگین طول عمر حشرات نر حدود 56/2 ± 57/38 روز و طول عمر حشرات ماده 15/2 ± 36/61 روز محاسبه گردید. کل تخم گذاشته شده در هر حشره ماده به طور متوسط 38/22 ± 25/214 عدد بود که حداکثر 256 و حداقل 139 تخم توسط هر حشره ماده گذاشته شد. نسبت جنسی حشرات بالغ خارج شده در شرایط آزمایشگاهی 1: 1/1 ( نر: ماده) محاسبه گردید. نسبت بقا تا مرحله ظهور مگس های بالغ برابر یک بوده اما پس از ظهور مگس های بالغ و به مرور مگس های بالغ به تدریج مرده و نوساناتی در نسبت بقا مشاهده گردید. نرخ ناخالص باروری این آفت 20/118 بود ولی نرخ خالص باروری آن 97/46 بدست آمد. بررسی پارامترهای رشد جمعیت مگس میوه زیتون نشان داد که طول دوره هر نسل آفت روی رقم زیتون و در شرایط مطلوب آزمایشگاهی 18/58 روز برآورد گردید. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) برابر 08/1 و طول دوره ای که جمعیت آفت می تواند دو برابر شود (DT) 88/8 روز و نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r m) 078/0 محاسبه گردید.
Anonymous, 2005. Crop Protection Compendium CDs. CABI International, UK.
Carey, J. R. 1993. Applied Demography for Biologists. Oxford University Press. New York.
Fletcher, B. S., & Kapatos, E. T. 1983. Dispersal of the olive fruit fly, Dacus oleae, during the summer period on Corfu. Entomologia Experimentalis et Applicata,29: 1-8.
Genc, H. 2008. Modified agar-based diet for olive fruit fly. Florida Entomologist, 91(4), 651-656
Jafari, Y.. & Rezaei, V. 2004. First report of olive fruit fly in Iran. Bulletin of Entomolgical Society of Iran, 22: 1. (In Persian).
Johnson, M. W., Susan, B., Danne, K. M. & Patterson, K. L. 2004. Predicting climate induced olive fly. Research report to the California olive committee.
Katsoyannos, P. 1992. Olive Pests and Their Control in the Near East. Banki Phytological Institute, Athens, Greece.
Tsiropoulos , G. J. 1971. Storage temperatures for eggs and pupae of the olive fruit fly. Journal of Economic Entomology, 65(1), 100-102
Tsitsipis J. A. 1977. Development of a caging and egging system for mass rearing the olive fruit fly, Dacus oleae (Gmel.) (Diptera: Tephritidae). Zeitchrift fur Angewandte Entomologie, 83: 96-105.
Tsitsipis J. A. 1980. Effect of constant tempretures on larval and pupal development of olive fruit flies reared on artificial diet. Environmental Entomology, 9: 764-768.
White, I. & Elson-Harris, M. 1992. Fruit Flies of Economic Significance: Their Identification and Bionomics. Oxon, UK: CAB International.
