تجربه مشترک انحلال فردیت در عرفان اسلامی و عرفان هندی
الموضوعات : عرفان اسلامی
مهناز دانائی‌فر
1
(دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی،واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن،ایران.)
علی عین‌علیلو
2
(استادیارگروه زبان وادبیات فارسی،واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن،ایران.نویسنده مسئول:
ali.alilou@riau.ac.ir)
شهین اوجاق‌علیزاده
3
(استادیارگروه زبان وادبیات فارسی،واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن،ایران.)
الکلمات المفتاحية: عرفان اسلامی, Islamic Mysticism, عرفان هندی, انحلال فردیت, Indian mysticism, dissolution of individuality,
ملخص المقالة :
هدف از این تحقیق بررسی تجربیات مشترکی است که دو مکتب عرفانی اسلامی و هندی در باب انحلال فردیت دارند. انحلال فردیت به معنای گذشتن از خود تن و یکی شدن با خالق است که در عرفان اسلامی با نام فنا فی الذات شناخته می شود. در این پژوهش به روش تحلیلی، با بررسی متون عرفان هندی و عرفان اسلامی به دنبال یافتن مشترکات و مفاهیم کلی که تحت این مشترکات توسعه داده شده اند، بودیم. نتیجه این که در متون اوپانیشاد و عرفان اسلامی؛ انسان علت غایی آفرینش دانسته شده و در هر دو مکتب عرفانی انسان مـظهر و آیـنۀ صفات الهی است. در عرفان هندی، روح انسان تحت تأثیر کرمه بر جیوه؛ در چرخه سمساره؛ از جسمی به جسمی بالاتر یا حضیض تر حلول می کند. و تنها راه نجات از این چرخه و انحلال در برهمن؛ همانا دانش، عمل یا عشق می باشد. در عرفان اسلامی اما تناسخ وجودندارد و موضوعیت انحلال فردیت و فنای در ذات با رها شدن از قیود مادّی و یافتن صدق و صفای باطنی؛ ممکن است. انحلال فردیت به عنوان تجربه مشترک بین دو اندیشه عرفان اسلامی و عرفان هندی را از نظر مفاهیم کلی شبیه به همدیگر است اما از نظر جزئیات و توسعه مفاهیم با یکدیگر تفاوت دارند. هرچند در هر دو مکتب عرفانی؛ عشق نجات بخش روح انسان معرفی شده است.
_||_
