بازتاب عشق در غزلیات حزین لاهیجی
الموضوعات : عرفان اسلامی
یدالله بهمنی مطلق
1
(دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.)
ملاحت نجفی عرب
2
(دکترای زبان و ادبیات فارسی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دفتر تألیف کتاب‌های درسی.)
الکلمات المفتاحية: ادبیات عرفانی, عشق حقیقی, عشق مجازی, حزین لاهیجی, ویژگی‌های عشق,
ملخص المقالة :
حزین لاهیجی به قولی آخرین چهرة پرفروغ سبک هندی است که بین عصر صفوی و افشاری می زیسته و نمایندة شاخص ادبیات فارسی و جهان بینی عرفانی در روزگار پر آشوب قرن دوازدهم هجری قمری است. با این که در علوم مختلف درخشیده، اما در شاعری، عارفی از مکتب عشق و پیرو مولانا جلال الدین بلخی است. موضوع عشق به عنوان جوهرة اصلی ادبیات عرفانی و غنایی نوعی از انواع ادبی را در بر دارد که حزین یکی از حلقه های آن در عصر حساسی از تاریخ ایران و حتی هند به شمار می آید. او دربارة عشق غزلیاتی خواندنی دارد که در مواردی به طور ابتکاری چهره ها و جلوه هایی از عشق را تفسیر می کند و در آن ها به بیان ویژگی های عشق و دیدگاه های خود در باب آن و ارتباط عشق با دیگر پدیده های معنوی می پردازد. از مهمترین ویژگی هایی که برای عشق بر می شمارد دردآفرینی، ازلی بودن، آمدنی بودن و مشکل گشایی آن است. حزین علاوه بر بیان دیدگاه خود در باب عشق حقیقی و مجازی به بیان ارتباط عشق با بسیاری از امور معنوی چون اخلاق، غیرت، تغافل، تجلی، جذبه و ... می پردازد که از طریق مطالعة آن ها می توان به جهان بینی خاص وی دست یافت.
_||_
