تحلیل رمزشناختی داستان «روغن بنّات‌النّعش» در کتاب کشف‌الأسرار و مکاشفات‌الأنوار روزبهان بقلی شیرازی
الموضوعات : عرفان اسلامییلدا توللی 1 , محمدعلی آتش سودا 2 , سمیرا رستمی 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران. نویسنده مسئول:
Atashsowda@gmail.com.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.
الکلمات المفتاحية: روزبهان بقلی, رمز, ادبیات عرفانی, ایران باستان, symbol, symbolism, ancient iran, ادبیات پهلوی, رمزشناسی, Ruzbihan Banqli, myslic literature, Pahlavi literature,
ملخص المقالة :
این مقاله به بررسی رمزشناختی یکی از داستان‌های کتاب کشف‌الأسرار و مکاشفات‌الأنوار روزبهان براساس نمادهای ادیان ایران باستان اختصاص دارد. در این بررسی رمزهای داستان با توجه به روایات متن‌های مقدسی؛ چون اوستا، بندهشن، دینکرد و ... باز تعریف شده است. به نظرمی‌رسد روزبهان در توصیف چنین داستان‌هایی به صورت ناخودآگاه، تحت تاثیر نمادهایی از اساطیر و ادیان ایران باستان قرارداشته است. باتوجه به شیوه صریح و مکرر استفاده از این نمادها می‌توان گفت که به احتمال زیاد آشنایی روزبهان با متون پهلوی (فارسی میانه) زمینه لازم را برای استفاده وی از چنین نمادهایی ایجادکرده است. نتایج حاصل از مقاله حاضر نشان می‌دهد که در داستان مورد بررسی نویسنده به آیین تشرّف و نوزایی قهرمان، آن هم پس از گذر از هفت مرحله کمال نظر داشته است و البته این مفاهیم را با استفاده از اصطلاحات عرفانی ایرانی ـ اسلامی تبیین کرده است.
_||_
