شیوه بیانی شمس تبریزی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
الموضوعات : عرفان اسلامی
کورش امرایی
1
(
دانش آموخته دکتری ادیان و عرفان، وا حد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد،ایران.
)
علی فتح الهی
2
(
دانشیار گروه ادیان و عرفان، وا حد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد،ایران. نویسنده مسئول:
ali.fathollahi@yahoo.com
)
الکلمات المفتاحية: گفتمان, Discourse, Ideology, Power, انتقاد, مقالات شمس, appraisal, قدرت و ایدئولوژی, The Diwan of Shams-e Tabrizi (The Works of Shams-e Tabrizi),
ملخص المقالة :
این جستار، گفتمان انتقادی شمس تبریزی را از طریق شیوه های بیانی مورد بررسی قرارمی دهد. مفهوم قدرت و رابطه آن با ایدئولوژی که از مؤلفه های اساسی نظریه گفتمان انتقادی است را در گفتمان های شمس در نظرمی گیرد. این نوشتار، جایگاه و موضع قدرت ایدئولوژیکی شمس را بر اساس مفهوم دو کُنش تهدیدکننده وجهه و کُنش حافظ وجهه در مقابل قشرها و طبقات عرفانی (مراد- مریدی) و طبقات اجتماعی (عوام- فلاسفه، حکما و ...) نشان می دهد. در کنش تهدیدکننده وجهه ، شمس بی پروا با شیوه های بیانی مختلف، خود را در موضع قدرت و مخاطب را در موضع پذیرشِ قدرت شمس قرارمی دهد. در کنش حافظ وجهه نیز بسامد بالا به حفظ وجهۀ خود شمس تعلق دارد و در رده ای پایین تر از خود، مولانا را قرارمی دهد. روش ما در این پژوهش، کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی بوده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می دهد که موضع قدرت شمس مبتنی بر مؤلفۀ ایدئولوژی بوده است.
_||_
