مراقبه به روایت یوحنا صلیبی و علاءالدوله سمنانی
الموضوعات : عرفان اسلامیعبدالخالق جعفری 1 , بخشعلی قنبری 2 , عبدالرضا مظاهری 3
1 - دانشجوی دکتری گروه ادیان وعرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران.
2 - دانشیار گروه ادیان وعرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران. نویسنده مسئول:.
Bak.qanbary@iauctb.ac.ir
3 - استاد گروه ادیان وعرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: خدا, تمرکز, عزلت, concentration, seclusion, مراقبه, contemplation, علاءالدوله سمنانی, یوحنا صلیبی, Muraqaba, St. John of the Cross, Ala Al-Dawla Semnani,
ملخص المقالة :
مراقبه از جمله موضوعات مهم سلوک در سنت های عرفانی مسیحیت و اسلام است. اینکه مراقبه حال است یا مقام. میان عارفان این دو سنت دینی تفاوت وجوددارد که در عرفان به وفور از آن یادمی شود. در میان عارفان این دو سنت می توان از یوحنا صلیبی و علاءالدوله سمنانی یادکرد که درباره مراقبه سخن گفته اند و مقایسه نظرات این دو نتایج بدیعی را به دنبال آورده است. هر دو بر این باورند که برای تحقق مراقبه باید عزلت و خلوت درپیش گرفت که بدون آن ها نمی توان به مراقبه دست یافت. ضمن اینکه هر دو بر امر تمرکز، بی توجهی به محیط اطراف، از خودبی خود شدن، تفکر برای رسیدن به قرب الاهی، توجه عاشقانه به خدا، نفی خواطر و حواس ظاهری، خود شناسی، صبر و استقامت در نیایش در تحقق مراقبه تأکیدکرده و آن ها را از عوامل مهم مراقبه به شمارآورده اند. با وجود اینها از نظر یوحنا صلیبی فرد باید فقط با توجه به خدا، بدون انجام اعمال خاصی، مراحل را پیش ببرد درحالی که علاءالدوله سمنانی ذکر زبانی و قلبی را برای سالک در رسیدن به مراقبه ضروری می داند. نحوه ورود به مراقبه نیزاز دیدگاه این دو عارف متفاوت است. یوحنا صلیبی انجام مراقبه را به پله های نردبان تشبیه کرده و آن را به صورت کلی بیان کرده، ولی شیخ علاءالدوله شرایط و روش های ورود به مراقبه را با جزئیات بیشتر و واضح تر بیان نموده است. در پردازش شیوه های مراقبه یوحنا جزئی نگرتر از سمنانی است و تفصیلات بیشتری را بیان می کند.
_||_
