بن‌مایه‌های عرفانی در سروده‌های عربی شیخ بهایی
الموضوعات : عرفان اسلامی
سید مهدی مسبوق
1
(استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران. نویسندۀ مسئول: Smm.basu@yahoo.com)
مهری قادری بیباک
2
(دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی. mehrighaderibibak@gmail.com)
الکلمات المفتاحية: ادبیات عرفانی, شیخ بهایی, Mystical literature, بن‌مایه‌های عرفانی. شعر عربی, Sheikh Baha'i, Mystical Themes. Arabic poetry,
ملخص المقالة :
شیخ بهایی از دانشمندان بزرگ عصر صفوی است که در زمینه‌هایمختلف علمی صاحب نظر بوده است. یکی از جنبه‌های شخصیتی او که در شعرش متجلّی شده سلوک و گرایش عرفانی اوست. شیخ بهایی اندیشه های عرفانی خود را از منابع اصیل آن یعنی قرآن، احادیث نبوی(ص) و اهل بیت(ع) دریافت کرده است؛ که در این میان انس ایشان با صحیفۀ سجادیه و آشنایی با آثار عرفای ایرانی نقش به سزایی در شکل‌گیری اندیشه های عرفانی او داشته است. جستار پیش رو با هدف شناخت بن مایه های عرفانی در اندیشۀ شیخ بهایی و با روش تحلیل محتوا بخشی، سروده های عربی او را مورد نقد و تحلیل قرار داده است. یافته‌های پژوهش نشان می دهد که مضامین عرفانی در اشعار عربی شیخ بهایی شامل طیف وسیعی از معانی می‌شود که مهم ترین آنها محبت و عشق، ریاستیزی، شراب روحانی، وصال، شهود عرفانی و سماع است. بن‌مایۀ اشعار عرفانی او را می‌توان در عشق و تزکیۀ نفس خلاصه کرد که منجر به کسب علم شهودی و حضوری می‌شود و او را از مدرسه و جلسات درس بی‌نیاز می‌سازد.
_||_
