بررسی دیدگاه حافظ رجب برسی در باب انسان کامل از منظر عرفان اسلامی
الموضوعات : عرفان اسلامی
حسین طهماسب کاظمی
1
(
دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب قم.
)
حسن سعیدی
2
(
دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران. نویسنده مسئول:
saeidihasan77@gmil.com
)
الکلمات المفتاحية: انسان کامل, perfect human, Manifestation, تجلی, رجب برسی, مراتب تجلیات الهی (حضرات خمس), Rajab Borsi, levels of divine manifestations (Hazrat Khams),
ملخص المقالة :
بحث انسان کامل از موضوعات بسیار حائز اهمیت در حوزه عرفان اسلامی است که از زوایای مختلف مورد بحث و کندوکاو قرارگرفته است. اما در این میان حافظ رجب بُرسی که شخصیتی شیعی و به لحاظ رویکرد علمی دارای گونه ای از ابهام است نیز به موضوع انسان کامل پرداخته است. اینکه برخی وی را به غلوّ متهم کرده اند، مسئله ای است که نگارنده با روش کتابخانه‌ای و تحلیلی به بررسی آن پرداخته است و می توان گفت بررسی نسبت دیدگاه او در باب انسان کامل با نگرش عرفانی و استناد دیدگاه و الهام وی از منابع دینی تاکنون مورد بررسی قرارنگرفته است. در فرایند تحقیق به این نتیجه دست یافته ایم که وی با نگرشی عرفانی و با استناد به نصوص و منابع دینی که در شأن و مقامات عرفانی - ولایی حضرات معصومین(ع)، به ویژه حضرت امیرالمومنین(ع) در آثار خود بالاخص، کتاب مشارق الانوار الیقین فی حقایق امیرالمومنین(ع) واردشده است. و دیدگاه وی در این خصوص با دیدگاه عارفان و منابع دینی نیز سازگار است. رجب برسی با الهام از نصوص دینی، انسان کامل را دارای همه مراتب تجلیات الهی، کون جامع، اسم اعظم الله، کلمه تام الهی، خلیفه الله مطلق، یدالله، عین الله، لسان الله و... می‌داند و به تفصیل به مظهریت اسماء و صفات الهی بودن انسان کامل می‌پردازد.
_||_
