تبیین خوارق عادت مشروع از نگاه مفسّران و فلاسفه در تطبیق با خوانش عارفان مسلمان
الموضوعات : عرفان اسلامی
1 - دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد خرمآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمآباد، خرمآباد، ایران.
الکلمات المفتاحية: مخرقه و استدراج, خوانش مفسران, خوارق عادات, کرامات,
ملخص المقالة :
برخی از انسانها با انگیزههای مادی و اغواگرانه تواناییهای خارقالعادهای را بروز میدهند؛ برخی دیگر با موهبت الهی و گروه سیم از راه ترویض نفس مبتنی بر شریعت همین تواناییها را از خود نشان میدهند. اهل نظر این ظرفیت و تواناییهای انسانی را «خوارق عادت» میخوانند. خرق عادت انجام امری فراتر از عادت نظام عمومی و طبیعی و اظهار اتصال به نیرویی فراتر از حد بشری است که همهی ادیان و مکاتب دینی و غیردینی بدان اذعان کردهاند. هر خرق عاداتی که به اذن و تأیید خداوند، توأم با تحدّی و ادعای نبوت بر دست انبیای کرام ظاهر شود «معجزه»، و آنچه مقرون به تحدی و دعوی نباشد و بر دست اولیا ظاهر شود، «کرامت»خوانده میشود. البته خوارق عاداتی که غیر متشرعانه بر دست غیر موحدین و ارباب ریاضات انجام گردد، «مخرقه» و «استدراج» نامیده میشود. با وجود آنکه شناخت حقانیت و بطلان این امور چندان ساده نیست، اما تحلیل شواهد وحیانی و شاخصهای مشروعِ قرآنی، فلسفی و عرفانی خوارق، از راههای تبیین آنها است.