بررسی تأثیر ملاتونین و مهارکننده انتخابی باز جذب سروتونین داروی سیتالوپرام بر فراساختار بافت کبد و آنزیم‌های کبدی در ماهی ماده بالغ گورامی سه خال

الموضوعات : مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی

محمد رضا پورعوض ¹ (گروه علوم پایه، دانشکده داروسازی و علوم دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،)
طاهره ناجی ² (گروه علوم پایه ،دانشکده داروسازی و علوم دارویی،علوم پزشکی تهران،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران.)
همایون حسین زاده صحافی ³ (Iranian Fisheries Science Research)

تاريخ الإرسال : 09 الثلاثاء , شوال, 1443 تاريخ التأكيد : 09 الأحد , محرم, 1444 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , محرم, 1445

الکلمات المفتاحية: آنزیم‌های کبدی, سیتالوپرام, ماهی گورامی سه خال, بافت کبد, ملاتونین,

ملخص المقالة :

ا زمینه و هدف :اکثر داروهای گوناگونی که به‌منظور درمان بیماری‌های مختلف به کار می‌روند، در کبد متابولیزه می‌شوند و می‌توانند موجب آسیب‌های حاد و مزمن به بافت کبد شوند. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر ملاتونین و مهارکننده انتخابی باز جذب سروتونین داروی سیتالوپرام بر فراساختار بافت کبد و آنزیم‌های کبدی در ماهی ماده بالغ گورامی سه خال می‌باشد. مواد و روش ها : تعداد 120 قطعه ماهی گورامی سه خال ماده با میانگین وزنی 7/0 ± 23/4 گرم به هشت گروه 15 تایی شامل گروه کنترل شاهد، کنترل حلال، سه گروه تیماری دریافت‌کننده داروی سیتالوپرام با دوز 5، 10 و 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم و سه گروه تیماری دریافت‌کننده داروی ملاتونین با دوز 10، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم تقسیم شدند. تزریق داروها در هر نوبت 02/0 میلی‌لیتر یک روز در میان تا 10 تزریق، در مدت 20 روز به‌صورت عضلانی بین باله پشتی و خط جانبی انجام گرفت. پس از پایان دوره ماهی‌ها یوتانازی و تشریح شدند. نتایج : نتایج نشان داد ملاتونین و سیتالوپرام بر سطح همه آنزیم‌های کبدی در مقایسه با گروه‌های کنترل تأثیر معنی‌دار داشت (05/0>P). بالاترین سطح آنزیم‌های ALT، ASTو ALPبا تزریق 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم سیتالوپرام اندازه‌گیری شد (05/0>P). در ماهی‌های تیمار شده با بالاترین غلظت ملاتونین و همه غلظت‌های سیتالوپرام از هم گسستگی بین هپاتوسیت ها و اتساع سینوزوئیدها رخ داد. در غلظت‌های بالای ملاتونین و سیتالوپرام واکوئل های چربی تشکیل شدند؛ نتیجه گیری : ملاتونین می تواند در غلظت‌ 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم و سیتالوپرام در غلظت‌های بالاتر از 5 میلی‌گرم بر کیلوگرم بر فراساختار بافت کبد و آنزیم‌های کبدی تأثیر سوءداشته باشد.

المصادر:

1. Abdel-Razaq W, Kendall DA, Bates TE. 2011. The effects of antidepressants on mitochondrial function in a model cell system and isolated mitochondria. Neurochemicalresearch.36:327-338.


2. Abdi S, Abbasinazari M, Ataei S, Khanzadeh-Moghaddam N, Keshvari N. 2021. Benefits and Risks of Melatonin in Hepatic and Pancreatic Disorders; A Review of Clinical Evidences. Iranian Journal of Pharmaceutical Research: IJPR. 20(3):102- 109.


3. Acuña-Castroviejo D, Escames G, Venegas C, Díaz-Casado ME, Lima-Cabello E, López LC, Rosales-Corral S, Tan DX, Reiter RJ. 2014. Extra pineal melatonin: sources, regulation, and potential functions. Cellular and molecular life sciences. 71: 2997-3025.


4. Adebayo JO, Yakubu MT, Egwim EC, Owoyele VB, Enaibe BU. 2003. Effect of ethanolic extract of Khaya senegalensis on some biochemical parameters of rat kidney. Journal of Ethnopharmacology. 88(1):69-72.


5. Ahmadian E, Eftekhari A, Fard JK, Babaei H, Nayebi AM, Mohammad nejad D, Eghbal MA. 2017. In vitro and in vivo evaluation of the mechanisms of citalopram-induced hepatotoxicity. Archives of pharmacal research. 40:1296-1313.


6. Ahmadian E, Jafari S, Yari Khosroushahi A. 2015. Role of angiotensin II in stem cell therapy of cardiac disease. Journal of the Renin-Angiotensin-Aldosterone System. 16(4):702-711.


7. Bahrami M, Cheraghpour M, Jafarirad S, Alavinejad P, Asadi F, Hekmatdoost A, Mohammadi M, Yari Z. 2020. The effect of melatonin on treatment of patients with non-alcoholic fatty liver disease: a randomized double blind clinical trial. Complementary therapies in medicine. 52:1-10.


8. Bali İ, Bilir B, Emir S, Turan F, Yılmaz A, Gökkuş T, Aydın M. 2016. The effects of melatonin on liver functions in arsenic-induced liver damage. Turkish Journal of Surgery/Ulusal Cerrahi Dergisi. 32(4):233-237.


9. BayIr H, Kagan VE. 2008. Bench-to-bedside review: Mitochondrial injury, oxidative stress and apoptosis–there is nothing more practical than a good theory. Critical care. 12(1):1-11.


10. Boya P, Kroemer G. 2008. Lysosomal membrane permeabilization in cell death. Oncogene. 27(50):6434-51.


11. Eftekhari A, Azarmi Y, Parvizpur A, Eghbal MA. 2016. Involvement of oxidative stress and mitochondrial/lysosomal cross-talk in olanzapine cytotoxicity in freshly isolated rat hepatocytes. Xenobiotica. 46(4):369-78.


12. H Park S, Ishino R. 2013. Liver injury associated with antidepressants. Current drug safety. 8(3):207-23.


13. Hu C, Zhao L, Tao J, Li L. 2019. Protective role of melatonin in early‐stage and end‐stage liver cirrhosis. Journal of cellular and molecular medicine. 23(11):7151-62.


14. Jaeschke H, Gores GJ, Cederbaum AI, Hinson JA, Pessayre D, Lemasters JJ. 2002. Mechanisms of hepatotoxicity. Toxicological sciences. 65(2):166-76.


15. Jaeschke H, McGill MR, Ramachandran A. 2012. Oxidant stress, mitochondria, and cell death mechanisms in drug-induced liver injury: lessons learned from acetaminophen hepatotoxicity. Drug metabolism reviews. 44(1):88-106.


16. Karimi Mohammadi M, Vaezi G.M, Zarei H. 2014. Investigating the effect of oral melatonin on SGOT and SGPT levels of liver enzymes in healthy and diabetic rats treated with streptozotocin. Congress of Physiology and Pharmacology of Iran.


17. Licata A. 2016. Adverse drug reactions and organ damage: the liver. European journal of internal medicine. 28:9-16.


18. Locher C, Koechlin H, Zion SR, Werner C, Pine DS, Kirsch I, Kessler RC, Kossowsky J. 2017. Efficacy and safety of selective serotonin reuptake inhibitors, serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors, and placebo for common psychiatric disorders among children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. JAMA psychiatry. 74(10):1011-20.


19. Lopez-Torres E, Lucena MI, Seoane J, Verge C, Andrade RJ. 2004. Hepatotoxicity related to citalopram. American Journal of Psychiatry. 161(5):923-a.


20. Luzio JP, Pryor PR, Bright NA. 2007. Lysosomes: fusion and function. Nature reviews Molecular cell biology. 8(8):622-632.


21. Manchester LC, Coto‐Montes A, Boga JA, Andersen LP, Zhou Z, Galano A, Vriend J, Tan DX, Reiter RJ. 2015. Melatonin: an ancient molecule that makes oxygen metabolically tolerable. Journal of pineal research. 59(4):403-19.


22. Mohammadi Z, Azarnia M, Mirabolghasemi G, Shiravi A, Mohammadi Z. 2013. Histological changes in the liver of fetuses of pregnant rats following citalopram administration. Indian Journal of Pharmacology. 45(5):517.


23. Muradpour R, Shokri M, Talebpour Amiri F, Elahwardi A. 2018. Melatonin reduces liver damage caused by mobile phone radiofrequency waves in an experimental mouse model. Journal of paramedical sciences and military health. 12(4):1-8.


24. Pakravan H, Ahmadian M, Fani A, Aghaee D, Brumanad S, Pakzad B. 2017. The effects of melatonin in patients with nonalcoholic fatty liver disease: a randomized controlled trial. Advanced biomedical research. 6: 1-5.


25. Pourahmad J, Eskandari MR, Kaghazi A, Shaki F, Shahraki J, Fard JK. 2012. A new approach on valproic acid induced hepatotoxicity: involvement of lysosomal membrane leakiness and cellular proteolysis. Toxicology in Vitro. 26(4): 545-551.


26. Ren W, Liu G, Chen S, Yin J, Wang J, Tan B, Wu G, Bazer FW, Peng Y, Li T, Reiter RJ. 2017. Melatonin signaling in T cells: Functions and applications. Journal of pineal research. 62(3): 1-15.


27. Roberts JR. 2022. InFocus: Melatonin Overdoses Rising Among Children. Emergency Medicine News. 44(8):8-9.


28. Sadeghi A, Abbasinazari M, Aghdaei HA, Abdi S, Hatami B, Rasoolinezhad M, Jamshidzadeh S, Saadati S. 2019. Does melatonin addition to indomethacin decrease post endoscopic retrograde cholangio pancreatography pancreatitis? A randomized double-blind controlled trial. European Journal of Gastroenterology & Hepatology. 31(11):1350-1355.


29. Sangkuhl K, Klein TE, Altman RB. 2011. Pharm GKB summary: citalopram pharmacokinetics pathway. Pharmacogenetics and genomics. 21(11):769-772.


30. Schuster D, Laggner C, Langer T. 2005. Why drugs fail-a study on side effects in new chemical entities. Current pharmaceutical design. 11(27):3545-359.


31. Sharma S, Rana SV. 2013. Melatonin improves liver function in benzene-treated rats. Arhiv za higijenu rada i toksikologiju. 64(2):219-226.


32. Sun H, Huang FF, Qu S. 2015. Melatonin: a potential intervention for hepatic steatosis. Lipids in Health and Disease. 14:1-6.


33. Voican CS, Corruble E, Naveau S, Perlemuter G. 2014. Antidepressant-induced liver injury: a review for clinicians. American Journal of Psychiatry. 171(4):404-415.


34. Xia Z, Lundgren B, Bergstrand A, DePierre JW, Nässberger L. 1999. Changes in the generation of reactive oxygen species and in mitochondrial membrane potential during apoptosis induced by the antidepressants imipramine, clomipramine, and citalopram and the effects on these changes by Bcl-2 and Bcl-XL. Biochemical pharmacology. 57(10):1199-1208.


35. Yang X, He C, Zhu L, Zhao W, Li S, Xia C, Xu C. 2019. Comparative analysis of regulatory role of Notch signaling pathway in 8 types liver cell during liver regeneration. Biochemical genetics. 57:1-9.


36. Zhang JJ, Meng X, Li Y, Zhou Y, Xu DP, Li S, Li HB. 2017. Effects of melatonin on liver injuries and diseases. International Journal of Molecular Sciences. 18(4):1-27.