ارزیابی استانداردهای ملی برای جانمایی محل دفن پسماند صنعتی با بکارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی
الموضوعات :
الهام یوسفی روبیات
1
,
محمد حسین صیادی
2
,
الهام چمانه پور
3
1 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
3 - دانشجوی دکتری علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
الکلمات المفتاحية: وزارت نیرو, دفع پسماند, معیارهای مکان‌یابی, سازمان محیط‌زیست,
ملخص المقالة :
پیشینه و هدف افزایش ثروت، بهبود استانداردهای زندگی، افزایش نرخ رشد جمعیت، همراه با افزایش سطح فعالیت های تجاری و صنعتی در مناطق شهری در سراسر جهان، از دلایل اصلی افزایش قابل توجه مقادیر تولید زباله جامد از جمله ضایعات صنعتی است. که این پسماندها منجر به ظهور مشکلات محیط زیستی و انسانی شده و از طرفی امنیت محیط زیستی را مختل می کنند. در بین پسماندها، ضایعات صنعتی به دلیل تنوع زیاد، اهمیت وافری دارند و انتخاب محل مناسب برای محل دفن این زباله ها وسیل ه ای مؤثر برای مهار آلودگی از منبع آن است. روش های زیادی برای دفع زبالهtمانند دفن بهداشتی، احتراق، بازیافت، بازیابی، کاهش و کمپوست کردن وجود دارد. اما دفن بهداشتی زباله در لندفیل گزینه ای مناسب و قابل قبول برای دفع زباله های جامد صنعتی است. انتخاب محل مناسب برای محل دفن زباله جامد وسیل ه ای مؤثر برای مهار آلودگی از منبع آن است. روند انتخاب سایت یکی از دشوارترین وظایف مربوط به سیستم های مدیریت پسماند جامد به حساب می آید زیرا این امر مشمول مقررات دولتی، بودجه دولت و شهرداری، افزایش تراکم جمعیت، افزایش آگاهی محیط زیستی، دغدغه بهداشت عمومی، کاهش در دسترس بودن زمین مناسب برای دفن زباله ها و افزایش مخالفت سیاسی و اجتماعی با ایجاد مکان های دفن زباله است. سامانه اطلاعات جغرافیایی یک ابزار مهم برای شناسایی و انتخاب سایت مناسب است و تاثیر مثبتی بر مدیریت زمان و هزینه دارد، همچنین یک بانک داده های دیجیتالی برای نظارت بلند مدت را فراهم می کند که قادر به پردازش داده های پیچیده جغرافیایی و نمایش گرافیکی نتایج است. هدف از این مطالعه ارزیابی محل مناسب دفن پسماندهای صنعتی غیر ویژه شهرک صنعتی بیرجند با تکیه بر ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه به ارزیابی محل مناسب دفن پسماندهای صنعتی غیر ویژه شهرک صنعتی بیرجند بر اساس جدیدترین ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو پرداخته شده است، بنابراین پس از مطالعه و جمع بندی این ضوابط بهترین مکان از لحاظ معیارهای محیط زیستی، خاک شناسی، زمین شناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، اقلیمی، زیرساختی و اقتصادی- اجتماعی انتخاب شده است. این مطالعه قادر است مدلی را ارائه نماید که ضمن به کارگیری تمامی استانداردهای کشوری، ریسک اکولوژیکی را کاهش داد.مواد و روش ها بدین منظور 8 معیار محیط زیستی، خاکشناسی، زمین شناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، اقلیمی، زیرساختی و اقتصادی - اجتماعی به عنوان معیارهای اصلی در قالب 26 زیرمعیار مورد بررسی قرار گرفت. پس از شناسایی معیارها و مقدار محدودیت و ممنوعیت برای هر عامل با مراجعه به سازمان های مربوطه اطلاعات هر معیار اخذ گردید و پایگاه داده ای مورد نیاز با استفاده از سامانه های سیستم اطلاعات جغرافیایی و گوگل ارث پرو تهیه شد. سپس محدودیت های مورد نظر در هر لایه با استفاده از ابزارهای موجود در محیط نرم افزاری سیستم اطلاعات جغرافیایی از منطقه حذف گردید. مناطق باقیمانده با استفاده از فازی سازی لایه ها استاندارد شد. نهایتاً لایه ها با استفاده از ابزار محاسبات رستری ادغام گردید و بهترین منطقه جهت احداث سایت مکان دفن بهداشتی زباله پیشنهاد گردید.نتایج و بحث پس از تلفیق نقشه ها و اعمال ممنوعیت های موجود، 4 پلی گون در شمال شهرک صنعتی و یک پلی گون در جنوب منطقه شناسایی شد که هیچ گونه ممنوعیتی در آن جهت احداث محل دفن پسماند وجود ندارد. سپس پارامترهایی همچون شیب، ارتفاع، جهت، نوع خاک، میزان بارش، کاربری اراضی و نقشه پوشش گیاهی به عنوان محدودیت اعمال شد. پس از اعمال محدودیت های موجود در منطقه تنها یک پلی گون در قسمت شمالی شهرک صنعتی باقی می ماند که به عنوان منطقه مناسب جهت احداث محل دفن پسماند پیشنهاد می گردد. این منطقه شیب کمتر از 5 درصد داشته، پوشش گیاهی آن فقیر بوده و جزء زمین های بایر منطقه محسوب می گردد. همچنین در جهت باد غالب منطقه نیز نیست. فاصله این پلی گون تا شهرک صنعتی حدود 4 کیلومتر است. مساحت کلی آن 3000000 مترمربع است. با بازدید میدانی از پلی گون پیشنهادی و با در نظر گرفتن هلالی های آبگیر منطقه، اراضی دیم موجود و مرز شروع تپه ها و اراضی پرشیب منطقه از مساحت 3000000 مترمربعی تنها دو پلی گون با مساحت 467000 مترمربع باقی می ماند که با توجه به حجم سالانه پسماند تولیدی در منطقه (2400 مترمکعب) و با توجه به اینکه براساس استانداردها لندفیل انتخابی باید طول عمری برابر 20 سال داشته باشد بنابراین حجم کل پسماند تولیدی برابر با 48000 متر مکعب است. برای دفن این حجم پسماند به زمینی به ابعاد 300×80 مترمربع با عمق حداقل دو متری نیاز است. با توجه به مساحت منطقه پیشنهادی حدود 18 قطعه با عمق دو متر در منطقه موجود است که می توان به عنوان محل دفن پسماند انتخاب گردد.نتیجه گیری نتایج نمایانگر این است که توجه به استانداردهای موجود می تواند به عنوان ابزار توانمندی در جهت انتخاب سایت ایده آل مطرح گردد. این مطالعه قادر است مدلی را ارائه نماید که ضمن به کارگیری تمامی استانداردهای کشوری، ریسک اکولوژیکی را نیز به حداقل میزان ممکن برساند. در نهایت پیشنهاد می شود بازیافت نخاله های تولید شده در هر واحد جهت کاهش تولید پسماند از مبدأ انجام گیرد. تهیه پودر سنگ از پسماندهای کارخانجات سنگ، تفکیک مجدد نخاله های ساختمانی با توجه به اندازه و استفاده مجدد از آن ها در ساخت و ساز می تواند منجر به بازیافت قسمت اعظم این زباله ها گردد. اجرایی شدن هر چه سریعتر لندفیل پیشنهادی امری ضروری است چرا که هم اکنون این پسماندها بدون هیچ گونه مدیریتی در اطراف تخلیه م ی شود که از لحاظ بهداشتی وزیبایی شناسی مشکل آفرین شده و منطقه در حال تبدیل شدن به یک کانون گرد و غبار شده است.
Abd-El Monsef H, Smith SE. 2019. Integrating remote sensing, geographic information system, and analytical hierarchy process for hazardous waste landfill site selection. Arabian Journal of Geosciences, 12(5): 155. doi:https://doi.org/10.1007/s12517-019-4266-7.
Ali Akbari E, Jamal Livani A. 2011. Locating landfill of municipal solid waste using AHP method. Case Study: City of Behshahr. Geography, 9(30): 95-112. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=212265. (In Persian).
Artiola JF. 2019. Chapter 21 - Industrial Waste and Municipal Solid Waste Treatment and Disposal. In: Brusseau ML, Pepper IL, Gerba CP (eds) Environmental and Pollution Science (Third Edition). Academic Press, pp 377-391. https://doi.org/310.1016/B1978-1010-1012-814719-814711.800021-814715.
Asadolahi Z, Mobarghei N, Keshtkar M. 2020. Integration of population forecasting in providing decision support system for municipal solid waste landfill siting (Case study: Qazvin province). Journal of RS and GIS for Natural Resources, 11(4): 1-24. doi:dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1399.11.4.1.1. (In Persian).
Bahrani S, Ebadi T, Ehsani H, Yousefi H, Maknoon R. 2016. Modeling landfill site selection by multi-criteria decision making and fuzzy functions in GIS, case study: Shabestar, Iran. Environmental Earth Sciences, 75(4): 337. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-015-5146-4.
Beskese A, Demir HH, Ozcan HK, Okten HE. 2015. Landfill site selection using fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS: a case study for Istanbul. Environmental Earth Sciences, 73(7): 3513-3521. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-014-3635-5.
Bhagawan D, Poodari S, Chaitanya N, Ravi S, Rani YM, Himabindu V, Vidyavathi S. 2017. Industrial solid waste landfill leachate treatment using electrocoagulation and biological methods. Desalin Water Treat, 68: 137-142. doi:https://doi.org/10.5004/dwt.2017.20335.
Bolton KF, Curtis FA. 1990. An environmental assessment procedure for siting solid waste disposal sites. Environmental Impact Assessment Review, 10(3): 285-296. doi:https://doi.org/10.1016/0195-9255(90)90043-Y.
Cai W, Liu C, Zhang C, Ma M, Rao W, Li W, He K, Gao M. 2018. Developing the ecological compensation criterion of industrial solid waste based on emergy for sustainable development. Energy, 157: 940-948. doi:https://doi.org/10.1016/j.energy.2018.05.207.
Cai W, Liu F, Zhou X, Xie J. 2016. Fine energy consumption allowance of workpieces in the mechanical manufacturing industry. Energy, 114: 623-633. doi:https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.08.028.
Cheng C, Thompson RG. 2016. Application of boolean logic and GIS for determining suitable locations for Temporary Disaster Waste Management Sites. International Journal of Disaster Risk Reduction, 20: 78-92. doi:https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2016.10.011.
El Baba M, Kayastha P, De Smedt F. 2015. Landfill site selection using multi-criteria evaluation in the GIS interface: a case study from the Gaza Strip, Palestine. Arabian Journal of Geosciences, 8(9): 7499-7513. doi:https://doi.org/10.1007/s12517-014-1736-9.
Environmental Protection Organization (EPO). 2019. Waste Management Executive Regulations. United States, 420 p.
EPA. 2006. United States environmental protection agency. EPA landfill manuals, manual for site selection, draft for consultation. Washington, vol 2, 410 p.
Eskandari M, Homaee M, Mahmoodi S, Pazira E, Van Genuchten MT. 2015. Optimizing landfill site selection by using land classification maps. Environmental Science and Pollution Research, 22(10): 7754-7765. doi:https://doi.org/10.1007/s11356-015-4182-7.
Geng Y, Zhu Q, Haight M. 2007. Planning for integrated solid waste management at the industrial Park level: A case of Tianjin, China. Waste Management, 27(1): 141-150. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2006.07.013.
Gorsevski PV, Donevska KR, Mitrovski CD, Frizado JP. 2012. Integrating multi-criteria evaluation techniques with geographic information systems for landfill site selection: A case study using ordered weighted average. Waste Management, 32(2): 287-296. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2011.09.023.
Gruber S, Peckham S. 2009. Chapter 7 Land-Surface Parameters and Objects in Hydrology. In: Hengl T, Reuter HI (eds) Developments in Soil Science, vol 33. Elsevier, pp 171-194. https://doi.org/110.1016/S0166-2481(1008)00007-X.
Kamdar I, Ali S, Bennui A, Techato K, Jutidamrongphan W. 2019. Municipal solid waste landfill siting using an integrated GIS-AHP approach: A case study from Songkhla, Thailand. Resources, Conservation and Recycling, 149: 220-235. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.05.027.
Kaushik M, Kumar A, Bansal A. 2014. Geo-Environmental prospectives and development plans for a new MSW landfill site using tirechips as leachate drainage material. Electronic Journal of Geotechnical Engineering, 19(Z6): 17495-17513.
Kontos TD, Komilis DP, Halvadakis CP. 2005. Siting MSW landfills with a spatial multiple criteria analysis methodology. Waste Management, 25(8): 818-832. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2005.04.002.
Lu W. 2019. Big data analytics to identify illegal construction waste dumping: A Hong Kong study. Resources, Conservation and Recycling, 141: 264-272. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2018.10.039.
Maheshwari R, Gupta S, Das K. 2015. Impact of landfill waste on health: An overview. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology, 1(4): 17-23.
Ministry of Energy (MoE). 2013. Instructions for zoning the land use in the quality area of groundwater resources. Tehran. (Regulation No. 621). (In Persian).
Ministry of Energy (MoE). 2015. Water Resources Quality Protection Criteria in Solid Waste Management. Tehran. (Regulation No. 686). (In Persian).
Ministry of Energy (MoE). 2019. Guidelines for the Establishment of Utilization Areas in the Qualitative Area of Surface Water Resources. Tehran. (Regulation No. 782). (In Persian).
Nouri D, Sabour MR, GhanbarzadehLak M. 2018. Industrial solid waste management through the application of multi-criteria decision-making analysis: a case study of Shamsabad industrial complexes. Journal of Material Cycles and Waste Management, 20(1): 43-58. doi:https://doi.org/10.1007/s10163-016-0544-6.
Richter A, Ng KTW, Karimi N. 2019. A data driven technique applying GIS, and remote sensing to rank locations for waste disposal site expansion. Resources, Conservation and Recycling, 149: 352-362. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.06.013.
Uyan M. 2014. MSW landfill site selection by combining AHP with GIS for Konya, Turkey. Environmental Earth Sciences, 71(4): 1629-1639. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-013-2567-9.
Wang Y, Li J, An D, Xi B, Tang J, Wang Y, Yang Y. 2018. Site selection for municipal solid waste landfill considering environmental health risks. Resources, Conservation and Recycling, 138: 40-46. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2018.07.008.
_||_Abd-El Monsef H, Smith SE. 2019. Integrating remote sensing, geographic information system, and analytical hierarchy process for hazardous waste landfill site selection. Arabian Journal of Geosciences, 12(5): 155. doi:https://doi.org/10.1007/s12517-019-4266-7.
Ali Akbari E, Jamal Livani A. 2011. Locating landfill of municipal solid waste using AHP method. Case Study: City of Behshahr. Geography, 9(30): 95-112. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=212265. (In Persian).
Artiola JF. 2019. Chapter 21 - Industrial Waste and Municipal Solid Waste Treatment and Disposal. In: Brusseau ML, Pepper IL, Gerba CP (eds) Environmental and Pollution Science (Third Edition). Academic Press, pp 377-391. https://doi.org/310.1016/B1978-1010-1012-814719-814711.800021-814715.
Asadolahi Z, Mobarghei N, Keshtkar M. 2020. Integration of population forecasting in providing decision support system for municipal solid waste landfill siting (Case study: Qazvin province). Journal of RS and GIS for Natural Resources, 11(4): 1-24. doi:dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1399.11.4.1.1. (In Persian).
Bahrani S, Ebadi T, Ehsani H, Yousefi H, Maknoon R. 2016. Modeling landfill site selection by multi-criteria decision making and fuzzy functions in GIS, case study: Shabestar, Iran. Environmental Earth Sciences, 75(4): 337. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-015-5146-4.
Beskese A, Demir HH, Ozcan HK, Okten HE. 2015. Landfill site selection using fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS: a case study for Istanbul. Environmental Earth Sciences, 73(7): 3513-3521. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-014-3635-5.
Bhagawan D, Poodari S, Chaitanya N, Ravi S, Rani YM, Himabindu V, Vidyavathi S. 2017. Industrial solid waste landfill leachate treatment using electrocoagulation and biological methods. Desalin Water Treat, 68: 137-142. doi:https://doi.org/10.5004/dwt.2017.20335.
Bolton KF, Curtis FA. 1990. An environmental assessment procedure for siting solid waste disposal sites. Environmental Impact Assessment Review, 10(3): 285-296. doi:https://doi.org/10.1016/0195-9255(90)90043-Y.
Cai W, Liu C, Zhang C, Ma M, Rao W, Li W, He K, Gao M. 2018. Developing the ecological compensation criterion of industrial solid waste based on emergy for sustainable development. Energy, 157: 940-948. doi:https://doi.org/10.1016/j.energy.2018.05.207.
Cai W, Liu F, Zhou X, Xie J. 2016. Fine energy consumption allowance of workpieces in the mechanical manufacturing industry. Energy, 114: 623-633. doi:https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.08.028.
Cheng C, Thompson RG. 2016. Application of boolean logic and GIS for determining suitable locations for Temporary Disaster Waste Management Sites. International Journal of Disaster Risk Reduction, 20: 78-92. doi:https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2016.10.011.
El Baba M, Kayastha P, De Smedt F. 2015. Landfill site selection using multi-criteria evaluation in the GIS interface: a case study from the Gaza Strip, Palestine. Arabian Journal of Geosciences, 8(9): 7499-7513. doi:https://doi.org/10.1007/s12517-014-1736-9.
Environmental Protection Organization (EPO). 2019. Waste Management Executive Regulations. United States, 420 p.
EPA. 2006. United States environmental protection agency. EPA landfill manuals, manual for site selection, draft for consultation. Washington, vol 2, 410 p.
Eskandari M, Homaee M, Mahmoodi S, Pazira E, Van Genuchten MT. 2015. Optimizing landfill site selection by using land classification maps. Environmental Science and Pollution Research, 22(10): 7754-7765. doi:https://doi.org/10.1007/s11356-015-4182-7.
Geng Y, Zhu Q, Haight M. 2007. Planning for integrated solid waste management at the industrial Park level: A case of Tianjin, China. Waste Management, 27(1): 141-150. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2006.07.013.
Gorsevski PV, Donevska KR, Mitrovski CD, Frizado JP. 2012. Integrating multi-criteria evaluation techniques with geographic information systems for landfill site selection: A case study using ordered weighted average. Waste Management, 32(2): 287-296. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2011.09.023.
Gruber S, Peckham S. 2009. Chapter 7 Land-Surface Parameters and Objects in Hydrology. In: Hengl T, Reuter HI (eds) Developments in Soil Science, vol 33. Elsevier, pp 171-194. https://doi.org/110.1016/S0166-2481(1008)00007-X.
Kamdar I, Ali S, Bennui A, Techato K, Jutidamrongphan W. 2019. Municipal solid waste landfill siting using an integrated GIS-AHP approach: A case study from Songkhla, Thailand. Resources, Conservation and Recycling, 149: 220-235. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.05.027.
Kaushik M, Kumar A, Bansal A. 2014. Geo-Environmental prospectives and development plans for a new MSW landfill site using tirechips as leachate drainage material. Electronic Journal of Geotechnical Engineering, 19(Z6): 17495-17513.
Kontos TD, Komilis DP, Halvadakis CP. 2005. Siting MSW landfills with a spatial multiple criteria analysis methodology. Waste Management, 25(8): 818-832. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2005.04.002.
Lu W. 2019. Big data analytics to identify illegal construction waste dumping: A Hong Kong study. Resources, Conservation and Recycling, 141: 264-272. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2018.10.039.
Maheshwari R, Gupta S, Das K. 2015. Impact of landfill waste on health: An overview. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology, 1(4): 17-23.
Ministry of Energy (MoE). 2013. Instructions for zoning the land use in the quality area of groundwater resources. Tehran. (Regulation No. 621). (In Persian).
Ministry of Energy (MoE). 2015. Water Resources Quality Protection Criteria in Solid Waste Management. Tehran. (Regulation No. 686). (In Persian).
Ministry of Energy (MoE). 2019. Guidelines for the Establishment of Utilization Areas in the Qualitative Area of Surface Water Resources. Tehran. (Regulation No. 782). (In Persian).
Nouri D, Sabour MR, GhanbarzadehLak M. 2018. Industrial solid waste management through the application of multi-criteria decision-making analysis: a case study of Shamsabad industrial complexes. Journal of Material Cycles and Waste Management, 20(1): 43-58. doi:https://doi.org/10.1007/s10163-016-0544-6.
Richter A, Ng KTW, Karimi N. 2019. A data driven technique applying GIS, and remote sensing to rank locations for waste disposal site expansion. Resources, Conservation and Recycling, 149: 352-362. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.06.013.
Uyan M. 2014. MSW landfill site selection by combining AHP with GIS for Konya, Turkey. Environmental Earth Sciences, 71(4): 1629-1639. doi:https://doi.org/10.1007/s12665-013-2567-9.
Wang Y, Li J, An D, Xi B, Tang J, Wang Y, Yang Y. 2018. Site selection for municipal solid waste landfill considering environmental health risks. Resources, Conservation and Recycling, 138: 40-46. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2018.07.008.
