ارزیابی تغییرات مکانی و تاثیر عناصر اقلیمی موثر بر وقوع پدیده گرد و غبار در دو منبع داخل و خارج با تکنیک سنجش از دور
الموضوعات :
صدیقه یوسفی
1
(دانشجوی دکتری علوم مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، هرمزگان، ایران)
حسین قره داغی
2
(استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان، فارس، ایران)
مرضیه رضایی
3
(استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران)
الکلمات المفتاحية: فرسایش, گرد و غبار, پوشش گیاهی, هرمزگان, پایش,
ملخص المقالة :
قرار گرفتن ایران در کمربند بیابانی نیمکره شمالی زمین، بی‌نظمی‌های بارش، خشکسالی‌های متعدد و ضعیف بودن پوشش گیاهی موجبات بروز پدیده گرد و غبار در کشور شده است. این پدیده یکی از مهمترین مخاطرات محیطی است که هر ساله سبب بروز خسارت‌های فراوانی در بخش‌های مختلف بخصوص در استان‌های جنوب و جنوب غرب کشور می‌گردد. پژوهش حاضر به بررسی علل طوفان‌های گرد و غبار در استان هرمزگان در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۹ پرداخته است. در این پژوهش که با استفاده از آمار‌های سازمان هواشناسی ایران در پنج‌ایستگاه سینوپتیکی استان هرمزگان انجام شد، روز‌های گرد و غباری با دو منشأ نزدیک و خارج از‌ایستگاه‌های سینوپتیکی استخراج و پس از پایش سالانه و ماهانه طوفان‌ها، با استفاده از عناصر اقلیمی و شاخص گیاهی بارز شده (EVI)، اقدام به بررسی طوفان‌های گرد و غبار با استفاده از رگرسیون چند متغیره گردید. نتایج نشان می‌دهد که گردوغبار با منشاء نزدیک‌ایستگاه باعث ایجاد بیشترین روز‌های گردوغباری در منطقه می‌شود به طوری که بیش از ۶۵درصد از روز‌های گردوغباری ناشی از گردوغبار ایجاد شده با منشاء نزدیک‌ایستگاه است و بیشترین رخداد گرد و غبار در فصل گرم سال رخ داده است. در مجموع نتایج این پژوهش بیانگر این مطلب است که استفاده همزمان از اندازه‌گیری‌های زمینی و تصاویر ماهواره‌ای قابلیت مناسبی جهت پایش و بررسی طوفان‌های گرد و غبار دارد. با توجه به اینکه عمده‌ی گردوغبار این منطقه با منشاء نزدیک‌ایستگاه است، می‌توان با اقدامات بیولوژیکی و مکانیکی و مقابله با فرسایش بادی حجم قابل توجهی از این طوفان‌ها را کاهش داد.
_||_
