تأثیر اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی در زنان

الموضوعات :

عبدالصالح خزائی ¹ , علی پولادی ² , جواد عینی پور ³

1 - دکتری تخصصی روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
2 - دانشیار گروه روانشانسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور واحد بوشهر، بوشهر، ایران
3 - دانشیار گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 10 الخميس , شعبان, 1444 تاريخ التأكيد : 06 الإثنين , جمادى الأولى, 1445 تاريخ الإصدار : 14 الثلاثاء , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: اعتماد زناشویی, باورهای ارتباطی, تعارضات زناشویی, خودتنظیمی زناشویی, زنان,

ملخص المقالة :

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر بود. جامعه آماری پژوهش ۴۸۷ نفر از زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر نفر بودند که با روش نمونه‌گيري تصادفی به حجم 250 نفر انتخاب شدند. این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته‌ها، از تحلیل مسیر استفاده شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌های اعتماد در روابط بین‌فردی Rampalle & Holmes, 1985).، باورهاي ارتباطي((Wapstein & Idelson, 1981  ، خودتنظیمی‌رفتاری(Wilson, Charker, Lizzio, Halford, & Kimlin, 2005) و پرسشنامه‌تعارضات زناشویی (Sanaei, Alaghemand, Falahati Homan, 2008)  بودند. محدودیت این پژوهش تنه بر روی زنان مراجعه کننده به شهر بوشهر انجام گرفت. شاخص های برازش مدل نشان دادند که مدل از برازش قابل قبولی  برخوردار بود(05/0 >(P. مسیرهای ساختاری حاکی از آن بود که مسیر اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی، مسیر اعتماد زناشویی بر خودتنظیمی زناشویی، مسیر اعتماد زناشویی برتعارضات زناشویی، مسیر خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی در سطح 001/0 >P  معنی دار بود ولی مسیر باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی معنی دار در سطح  05/0 >P معنی‌دار نبود. مقدار R²  نشان داد که 45  درصد واریانس  تعارضات زناشویی  توسط اعتماد زناشویی با واسطه گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر قابل تبیین است.

المصادر:

Assadi, E., Fathabadi, J, & Mohammad Sharifi, F. (2014). The Relationship between couple burnout, sexual assertiveness, and sexual dysfunctional beliefs in married women. Family Counseling and Psychotherapy, 3(4), 661-692.
Bidari, F., Amirfakhraei, A., Zarei, E., & Keramati, K. (2021). Effectiveness of Schema Therapy on The Irrational Beliefs and Emotional Self-Regulation of the Women with Marital Conflict with Early Maladaptive Schemata. Journal of Psychological Achievements, 28(2), 241-264.
Busby, D. M., Christensen, C., Crane, D. R., & Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of marital and family therapy, 21(3), 289-308. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1995.tb00163.x
Busby, D. M., Christensen, C., Crane, D. R., & Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of marital and family therapy, 21(3), 289-308. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1995.tb00163.x
Chelladurai, J. M., Dollahite, D. C., & Marks, L. D. (2020). Text-map analysis: An introduction to the method and an examination of relationship self-regulation and religion. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 9(1), 45.
Chen, S., Chen, T., & Bonanno, G. A. (2018). Expressive flexibility: Enhancement and suppression abilities differentially predict life satisfaction and psychopathology symptoms. Personality and Individual Differences, 126, 78-84.
Cribbet, M. R., Smith, T. W., Uchino, B. N., Baucom, B. R., & Nealey-Moore, J. B. (2020). Autonomic influences on heart rate during marital conflict: Associations with high frequency heart rate variability and cardiac pre-ejection period. Biological Psychology, 151, 107847.
Ellis, A. (1986). Rational-emotive therapy applied to relationship therapy. Journal of Rational Emotive Therapy, 4(1), 4-21.
Ellis, A. (1997). Irrational beliefs and psychological disturbance. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 15(4), 259-267. doi: 10.1007/BF02384963.
Enayat, H, Hajian, B. (2014). Factors related to trust in the non-faithfulness of the spouse studied by married men and women in Isfahan city, Applied Sociology Quarterly, 26th year, 4(60), 69-86.
Epstien, N, & Eidelson, R.J. (1981), Unrealistic beliefs of clinical couples. Their relationship to expectations, goals and satisfaction. The American journal of family therapy. 4. 13-2. https://doi.org/10.1080/01926188108250420.
Fan, X. (2019). Discrimination experience, family relations, and generalized trust in China. Social Science Research, 77, 115-129.
Farhangi, A. (2021). Early maladaptive schemas and irrational relationship beliefs: The mediating role of efficient conflict resolution styles. Pazuhesname - ye Zanan, 12(1), 129-149.
Fincham, F. D. (2003). Understanding the association between marital conflict and child adjustment: Overview. Journal of Family Psychology, 17(1), 3-6.)
Gao, T., Meng, X., Qin, Z., Zhang, H., Gao, J., Kong, Y., Hu, Y., & Mei, G. (2018). Association between parental marital conflict and internet addiction: A moderated mediation analysis. Journal of Affective Disorders, 240, 27-32.
Glasser, W. (2000). An interview with William Glasser, the creator of the new theory of reality therapy, about the theory of choice theory. Translator: Hasan Chavoshian: 4th edition of 4th edition, Tehran, Ney publishing house.
Gottman, J. M. (2015). Principia Amoris: The new science of love. New York, NY: Routledge.
Haratian, A.-A., Janbozorgi, M., Herris, M. A., Mutabi, F., & Parizi, M.-M. S. (2020). The Relationship between Early Maladaptive Schemas and Irrational Beliefs with Marital Conflict, the Moderating Role of Religiosity. The Women and Families Cultural-Educational Journal, 15(51), 91-115. [In Persian]. https://www.magiran.com/paper/2184520
Isanejad, O, Alipour, E, & Kalhori, S. (2018). Assessment of marital self-regulation in Iranian population: Studying reliability, validity and factor structure of Persian version of Behavioral Self-Regulation for Effective Relationships Scale (BSRERS) in couples. Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 7(2), 126-147.
Jackson, B., Grove, J. R., & Beauchamp, M. R. (2010). Relational efficacy beliefs and relationship quality within coach-athlete dyads. Journal of Social and Personal Relationships, 27 (8), 1035-1050.
Kazemian moghadam, K., Honarmand, M. M. Z., & Kiamanesh, A. (2018). The casual relationship of differentiation, meaningful life, and forgiveness with marital disaffection by mediating role of marital conflict and marital satisfaction. Journal of Psychological Models and Methods, 9(31), 131-146. [In Persian]. https://www.magiran.com/paper/1878183
Khandandel, S., & Kavianfar, H. (2015). Role of trust in interpersonal relationships and family hardiness in marital satisfaction in working couples. Family Pathology, Counseling and Enrichment Journal, 1(1), 14. Retrieved from magiran.com/p1622995.
Khurshid, S., Peng, Y., & Wang, Z. (2019). Respiratory sinus arrhythmia acts as a moderator of the relationship between parental marital conflict and adolescents’ internalizing problems. Frontiers in Neuroscience, 13, 500.
Kolivand, A, N & Bhaktapur, S. (2015). The relationship between marital trust, mental health and communication skills with marital burnout among married employees of education in the 4th district of Ahvaz, the 5th International Conference on Psychology and Social Sciences, Nirou Research Center.
Kruse, N. (2007). The relationship between self-differentiation and the levels of trust, shame and guilt in intimate relationship. Unpublished doctoral dissertation Aliant International University, Los Angeles, California.
Li, X., & Liu, Q. (2020). Parent–grandparent coparenting relationship, marital conflict and parent–child relationship in Chinese parent–grandparent coparenting families. Children and Youth Services Review, 109, 104-108.
Moghtader, L, & Halaj, L. (2018). Comparing Early Maladaptive Schemas, Alexithymia and Happiness in Women with and Without Marital Conflict. Journal of multidisciplinary care (Journal of clinical nursing and midwifery), 7(2), 138-145. [In Persian] https://sid.ir/paper/401110.
Naber, A. M., Payne, S. C., & Webber, S. S. (2018). The relative influence of trustor and trustee individual differences on peer assessments of trust. Personality and Individual Differences, 128, 62-68
Neumann, A. P., Wagner, A., & Remor, E. (2018). Couple relationship education program “Living as Partners”: Evaluation of effects on marital quality and conflict. Psicologia: Reflexão e Crítica, 31.
Papp, L. M. (2018). Topics of marital conflict in the everyday lives of empty nest couples and their implications for conflict resolution. Journal of Couple & Relationship Therapy, 17(1), 7-24.
Piazchian Langroudi, F, & Adelian Rasi, H. (2016). The Relationship between Communication Patterns and Marital Trust: Cyberspace Users of Langaroud City. Research Journal on Social Work, 3(10), 204-233.
Rempel, J. K., & Holmes, J. G. (1985). Theoretical perspectives on the maintenance and dissolution of romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 48(2), 415-426. doi: 10.1037/0022-3514.48.2.415.
Sanaei, B, Alaghemand, S, Falahati, S, Homan, A(2008). Family and marriage measurement scales. Beast Publishing.
Satir, V. (1983). Conjoint Family Therapy . Palo Alto: Science and Behavior Books. Google Scholar.
Sedaghat Khah, A., & Behzadipour, S,(2017). Predicting the quality of marital relationships based on communicative beliefs, mindfulness, and psychological flexibility. Sociology of Women (Journal of Woman and Society), 8(2 (30)), 57-76. SID. https://sid.ir/paper/169215/en
Sherie, T, Rasouli, A, & Hojjatkhah, S. (2019). The role of communication beliefs and personality traits in predicting sexual satisfaction of married woman nurses in Kermanshah city. Rooyesh-e-Ravanshenasi, 8(8), 63-72.
Vander Stouwe, T., Asscher, J. J., Hoeve, M., van der Laan, P. H., & Stams, G. J. J. (2018). The influence of treatment motivation on outcomes of social skills training for juvenile delinquents. International journal of offender therapy and comparative criminology, 62(1), 108-128
Wilson, K. L., Charker, J., Lizzio, A., Halford, K., & Kimlin, S. (2005). Assessing how much couples work at their relationship: the behavioral self-regulation for effective relationships scale. Journal of Family Psychology, 19(3), 385.
Zhou, N., & Buehler, C. (2019). Marital hostility and early adolescents’ adjustment: The role of cooperative marital conflict. The Journal of Early Adolescence, 39(1), 5-27.

نص كامل:



Knowledge & Research in Applied Psychology

ISSN (Online): 2676-5128

Spring 2025, Vol26, No. 1(Continuous No. 99), PP: 198-215

Research Article        https://doi.org/10.71629/JSRP.2025.896194

 

The Impact of Marital Trust on Marital Conflicts: The Mediating Role of Communication Beliefs and Marital Self-Regulation in Women

 

Abdolsaleh Khazaei1, Ali Pouladi Rishehri2¹, Javad Eynypour3

 

1. PhD student in Psychology, Faculty of Humanities, Department of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, Bushehr, Iran.

2. Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Payam Noor University, Bushehr, Iran.

3. Associate professor, Department of psychology and education sciences, Amin Police University, Tehran, Iran

 

Received: 2 Mar 2023                                Accepted: 20 Nov 2023

Abstract

The purpose of this study was to investigate the effect of marital trust on marital conflicts, with the mediating role of communication beliefs and marital self-regulation among married women who sought counseling services in the city of Bushehr. The statistical population of the study consisted of 487 married women who sought counseling services in the city of Bushehr. A sample of 250 individuals was selected using random sampling method. This study was a correlational research and path analysis was used to analyze the data. The data collection tools were the Interpersonal Trust Scale (Rampalle & Holmes, 1985), the Communication Beliefs Questionnaire (Wapstein & Idelson, 1981), the Marital Self-Regulation Scale (Wilson, Charker, Lizzio, Halford, & Kimlin, 2005), and the Marital Conflict Questionnaire (Sanaei, Alaghemand, Falahati Homan, 2008). The limitation of this study was that it was only conducted on women who sought counseling services in the city of Bushehr. The fit indices of the model showed an acceptable fit. The structural paths indicated that the path from marital trust to communication beliefs, from marital trust to marital self-regulation, from marital trust to marital conflicts, and from marital self-regulation to marital conflicts were significant at the level of p < .001, but the path from communication beliefs to marital conflicts was not significant at the level of p < .05. The R2 value indicated that 45% of the variance in marital conflicts could be explained by marital trust with the mediating role of marital self-regulation and communication beliefs among married women who sought counseling services in the city of Bushehr.

Keywords: Marital trust, Communication beliefs, Marital conflicts, Marital self-regulation, Women

Extended Abstract

Introduction

Nowadays, marital conflict is widely regarded as a key indicator of family cohesion and a primary factor in determining the quality of family life (Khurshid, Peng & Wang, 2019).

What is crucial in reducing conflicts is the level of understanding about marital conflict and the ability to manage it. Couples who possess effective conflict resolution strategies and exhibit positive personality traits suffer minimal harm during marital conflicts (Chen, Chen & Bonanno, 2018). One such conflict resolution strategy is marital self-regulation, which is presented as an individualistic construct for regulating behavior (Chelladurai, Dollahite & Marks, 2020).

Another factor that can impact marital conflict is relational beliefs. The relationship between relational beliefs and marital conflict is an important topic in psychology. Each spouse holds relational beliefs, which may be rational or irrational and can influence their interactions (Haratian, Janbozorgi, Herris, Mutabi, & Parizi, 2020).

Another key factor influencing marital conflict is marital trust. According to Naber, Payne & Webber (2018), trust refers to a strong belief in the reliability, honesty, and capability of an individual, as well as an assured reliance on a claim or statement without testing it. Fan (2019) defines trust as a psychological state based on positive expectations of others’ intentions or behaviors. Establishing satisfying relationships with trustworthy individuals is one of life’s essential needs, especially in significant relationships such as marriage. Lack of trust in interpersonal relationships, particularly within families and marriages, leads to suspicion, anxiety, and worry. Conversely, trust within the family, especially between the two main pillars of the household—spouses—fosters a stronger sense of trust both within the family and in society at large, thereby reducing marital conflicts (Enayat & Hajian, 2014).

Individuals’ beliefs about their marital relationship heavily influence their behaviors and performance within the relationship. Therefore, it was necessary to examine the variables influencing marital conflicts within a model and assess their direct and indirect impacts on marital conflicts. This model can provide a better understanding of the relationship between marital trust, relational beliefs, self-regulation, and marital conflicts.

Given this context, the present study aimed to determine how marital trust, mediated by relational beliefs and marital self-regulation, influences marital conflicts. The fundamental question of this research was: Does marital trust, mediated by relational beliefs and marital self-regulation, impact marital conflicts?

 

Methodology

This was an applied research study employing a correlational design with path analysis. The statistical population comprised 487 married women referred to counseling centers in Bushehr city in the year 1400 (2021-2022), from whom a sample of 250 individuals was selected using random sampling. Research instruments included the Trust in Interpersonal Relations (TIR) scale for couples, the Relationship Beliefs Inventory (RBI), the Behavioral Self-Regulation (BSR) scale, and the Marital Conflict Questionnaire (MCQ). Data analysis was performed using path analysis with SPSS and Amos software, version 21.

 

Result and Discussion

Descriptive findings showed that 31.2% of respondents were aged 20-29 years, 41.6% were 30-39 years, 21.6% were 40-49 years, 3.2% were 50-59 years, and 2.4% were 60 years and older. Regarding education, 13.6% had below a high school diploma, 38.8% had a high school diploma, 6% had an associate's degree, 34.4% had a bachelor's degree, 6% had a master's degree, and 1.2% had a doctoral degree. Path analysis results indicated a significant direct effect of marital trust on marital conflicts (β = -0.47, P < 0.001) and a significant indirect effect of marital trust on marital conflicts mediated by communication beliefs and marital self-regulation (β = -0.08, P = 0.001). The direct effect of marital self-regulation on marital conflicts was significantly negative (β = -0.46, P = 0.001). The direct effect of marital trust on marital self-regulation was significantly positive (β = 0.26, P = 0.001). The direct effect of communication beliefs on marital conflicts was not significant (β = -0.11, P = 0.56). The R² value indicated that 45% of the variance in marital conflicts could be explained by marital trust, mediated by marital self-regulation and communication beliefs.

 

Conclusion

The findings demonstrated that marital trust has both direct and indirect effects on marital conflicts, mediated by marital self-regulation and communication beliefs. This finding aligns with the research of Bidari & et al (2021), Assadi & et al (2014), Piazchian & et al; Langroudi & et al (2016), Kolivand & et al (2015), and Li & et al (2020). Regarding the relationship between marital trust and marital conflicts, based on Fincham's (2003) theory of trust and conflict, it can be said that there is a reciprocal and direct relationship between marital trust and marital conflicts. This theory focuses on the principle that if strong trust exists in a marital relationship, fewer conflicts occur, and conversely, a lack of trust leads to more conflicts.

 

Author Contributions

This article was extracted from the doctoral dissertation of Mr. Abdolsaleh Khazaei. All authors contributed to all stages of the research and writing process of the article and reviewed and approved the final version.

 

Conflict of interest

His article is the result of my activities and those of my colleagues whose names are mentioned in this research. All authors are aware of the submission of this article to this journal, and the rights of all individuals who participated and collaborated in its execution in any way have been respected. This research has been prepared in accordance with all laws and ethical considerations, and no misconduct or fraud occurred during its execution.

 

Ethical considerations

In this research, to adhere to ethical considerations, respondents' consent to participate in the study was obtained, and participants were fully informed about the research process. They were also assured that their responses would remain confidential and that the research results would be published anonymously. As this article is extracted from a doctoral dissertation, it has an ethics code (IR.BPUMS.REC.1400.07) from the Research Ethics Committee of Bushehr University of Medical Sciences and Health Services.

 

Acknowledgment and Funding

This article is derived from a doctoral dissertation at Islamic Azad University, Bushehr Branch. I am very grateful to all the counseling centers and respondents who trusted the researcher and provided the opportunity for this research to be completed. Undoubtedly, due to its complexities, research requires the support and assistance of colleagues, and you greatly helped me to proceed with the research in the best possible way with your help and support. Your feedback and comments are very valuable to me and help me improve my research, and I thank you for taking the time to provide constructive feedback and comments.

 

Publisher: Islamic Azad University, Isfahan Branch

 

---

[1] * Corresponding Author email: [e-mail]        

دانش و پژوهش در روان‌شناسي كاربردي

شاپا الکترونیکی: 5128-2676

بهار 1404، سال 26، شمارۀ 1 (پياپي 99)، صص: 215-198

مقاله پژوهشی        https://doi.org/10.71629/JSRP.2025.896194

 

تأثیر اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی در زنان

 

عبدالصالح خزائی1، علی پولادی ریشهری2¹، جواد عینی پور3

 

1. دکتری تخصصی روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران. 

2. دانشیار گروه روانشانسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور واحد بوشهر، بوشهر، ایران

3. دانشیار گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

 

دریافت: 11/12/1401                                پذیرش: 29/08/1402

 

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر بود. جامعه آماری پژوهش ۴۸۷ نفر از زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر نفر بودند که با روش نمونه‌گيري تصادفی به حجم 250 نفر انتخاب شدند. این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته‌ها، از تحلیل مسیر استفاده شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌های اعتماد در روابط بین‌فردی Rampalle & Holmes, 1985).، باورهاي ارتباطي((Wapstein & Idelson, 1981  ، خودتنظیمی‌رفتاری(Wilson, Charker, Lizzio, Halford, & Kimlin, 2005) و پرسشنامه‌تعارضات زناشویی (Sanaei, Alaghemand, Falahati Homan, 2008)  بودند. محدودیت این پژوهش تنه بر روی زنان مراجعه کننده به شهر بوشهر انجام گرفت. شاخص های برازش مدل نشان دادند که مدل از برازش قابل قبولی برخوردار بود(05/0 >(P. مسیرهای ساختاری حاکی از آن بود که مسیر اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی، مسیر اعتماد زناشویی بر خودتنظیمی زناشویی، مسیر اعتماد زناشویی برتعارضات زناشویی، مسیر خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی در سطح 001/0 >P  معنی دار بود ولی مسیر باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی معنی دار در سطح 05/0 >P معنی‌دار نبود. مقدار R2  نشان داد که 45 درصد واریانس تعارضات زناشویی توسط اعتماد زناشویی با واسطه گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر قابل تبیین است.

کلید واژه‌ها: اعتماد زناشویی، باورهای ارتباطی، تعارضات زناشویی، خودتنظیمی زناشویی، زنان

 

مقدمه

امروزه تعارض زناشویی به طور گسترده ای به عنوان شاخص اصلی همبستگی خانواده و عنصر اصلی در تعیین کیفیت زندگی خانواده در نظر گرفته شده است ( Khurshid, Peng & Wang, 2019). منظور از تعارضات زناشویی، اختلاف در ارتباط های زوجین است که موجب میشود ناسازگاری افزایش یافته و نارضایتی بیشتری گردد، تا بدانجا که هم نظام خانواده را متزلزل کند و هم بر رشد عاطفی، اجتماعی و سازگاری بعدی زوجین تاثیر منفی بگذارد (Papp, 2018). تعارض زوجین در روابط ذاتی است با این حال، زمانی که به طور مکرر تکرار شود و به طور رضایت‌بخش حل نمی‌شود، می‌تواند بر کیفیت رابطه عشقی و زناشویی تأثیر منفی بگذارند(Neumann, Wagner & Remor, 2018). به گونه ای که میتوان گفت وجود اختلافات، تعاملات تنش‌زا و بی‌احترامی و هتک حرمت همراه با تحقیر و توهین در روابط زناشویی، ناشی از تعارض است (Zhou & Buheler, 2019 ). اشکال گوناگون تعارض می تواند به صورت افسردگی یکی یا هر دو زوج، سوء رفتار با همسر و درگیری لفظی و فیزیکی بین هر دو زوج بروز نموده و گاهاٌ منجر به طلاق شود (Cribbet, Smith, Uchino, Baucom, & Nealey-Moore & et al, 2020).

(Gao, Meng., Qin, Gao, Kong & et al (2018 آنچه که در کاهش تعارضات مهم است، میزان درک تعارض زناشویی و کنترل آن است و زوجینی که از شیوه‌های حل تعارض برخوردارند و مولفه‌های شخصیتی مثبت دارند، کمترین آسیب را در تعارضات زناشویی دریافت می‌دارند (Chen, Chen & Bonanno,2018). از شیوه های حل تعارض می توان  خودتنظیمی زناشویی را نام برد که به عنوان یک سازه فردگرایانه در تنظیم رفتار (Chelladurai, Dollahite & Marks, 2020) مطرح می‌شود و در بافت اجتماعی و روابط بین فردی نیز مطرح می شود. اهمیت این سازه در ادبیات روابط زناشویی در این است که به جای فشار و یا سرزنش همسر، بر اصلاح  و تغییرالگوهای ارتباطی خود در جهت کاهش تعارضات زناشویی و افزایش رضایت زناشویی نقش بسزایی دارد.

 تحقیق(Isanejad, Alipour & Kalhori( 2018 نشان داد که خودتنظیمی زناشویی مربوط به کنشگر بودن همسران در تغییر رابطه زناشویی است و درباره چگونگی تغییر باورها، تصمیمات، واکنش‌ها و اهداف میان فردی همسران و علاقه به برقراری رابطه، پویایی رابطه و پاسخ درخور به واکنش‌های همسر هنگام تغییرات، در راستای بهبود روابط زناشویی و جلوگیری از تعارضات فی‌مابین است. عدم کنترل هیجانات در خودتنظیمی زناشویی، می‌تواند به افزایش ناسازگاری و تعارضات زناشویی بینجامد (Vander Stouwe, Asscher, Hoeve, van der Laan, & Stams, 2018). اما گاها با وجود تلاش جهت کنترل هیجانات ، به علت تفاوت‌های فردی و اینکه هر کدام از زوجین مهارت ارتباط و ارسال پیام را به خوبی یاد نگرفته‌اند، تعارضات همچنان در خانواده ها برقرار است. بر این اساس میتوان گفت، ازجمله عوامل تأثیرگذار بر میزان تعارضات زناشویی، باورهای ارتباطی است.

هر يک از زوج ها دارای باورهای ارتباطی هستند که هر يک از اين باورها ممکن است منطقی و یا غیر منطقی باشند و بر نوع رابطه تاثیر بگذارد( Haratian, Janbozorgi,Herris, Mutabi, & Parizi, 2020). (Epstein & Edelson (1981 معتقدند منظور از باورهای ارتباطی منطقی در خانواده، دیدگاهی است که زوجین نسبت به رابطة زناشویی خود دارند و آن را به عنوان حقیقت پذیرفته اند و منظور از باور ارتباطی غیرمنطقی آن دسته از تفکراتی می باشد که در اثر استفاده افراطی، ایجاد مشکل می کند(Farhangi, 2021). (Ellis (1997 معتقد است که اکثر تعارضات بین فردی ازجمله تعارضات زناشویی با باورهای غیرمنطقی مرتبط است. فرد واجد تفکر غیرمنطقی حکم‌های از پیش تعیین شده صادر می کند و حالات آشفتگی از قبیل افسردگی، اضطراب دارد. در این راستا (Li & Liu (2020 نیز نشان دادند که در اغلب اوقات، تعارضات زناشویی به شکل حالات تخریب‌گر و ویرانگر بروز می‌کند خانواده هایی که مهارت ارتباط و ارسال پیام را به خوبی یاد گرفته اند، از الگوهاي سالمی پیروی می‌کنند و در نتیجه تعارضات و مشکلات کمتري را در زندگی خود احساس می‌کنند(Sedaghat Khah & Behzadipour, 2017). اعتماد زوجین به هم، می تواند مانند الگویی سالم به سایرین کمک کند تا با برقراری ارتباط خوب، تأثیر بسزایی بر تداوم زندگی زناشویی داشته باشد.

 از نگاه Naber, Payne & Webber (2018) اعتماد، ایمانی قوی به اعتبار، صداقت و توانایی یك فرد و همچنین انتظاری مطمئن و متکی به یك ادعا یا اظهار نظر، بدون امتحان کردن آن است. ( Fan(2019 نیز اعتماد را حالتی روان‌شناختی می‌داند که مبتنی بر انتظارات مثبت از اهداف یا رفتارهای دیگران است و برقراری رابطه رضایت بخش با افراد قابل اعتماد، یکی از نیازهای ضروری انسان در زندگی بوده و در برقراری رابطه مثبت با افراد مهم زندگی مانند همسر، از اهمیت زیادی برخوردار است. ایجاد حس اعتماد در افراد، مستلزم در پیش گرفتن رفتار صادقانه و قابل پیش‌بینی است(Piazchian Langroudi, & Adelian Rasi, 2016). با افزایش تعارض‌ها در زندگی زناشویی، به تدریج اعتماد بین همسران رو به کاستی خواهد گذاشت(Kruse, 2007) بنابراین بی‌اعتمادی در روابط بین فردی به ویژه در خانواده و زندگی مشترک باعث ایجاد سوء ظن و بدگمانی و ایجاد اضطراب و نگرانی می‌شود و بالعکس وجود اعتماد در درون خانواده و بین دو رکن اصلی آن یعنی زوجین، زمینه را برای گسترش بیشتر حس اعتماد هم در خانواده و هم در کل جامعه فراهم می‌کند(Enayat & Hajian, 2014 )و بدین ترتیب تعارضات بین همسران کاهش میابد.

(Neumann & et at (2018 نیز در تحقیق خود نشان دادند که یکی از عواملی که منجر به انحراف همسران می‌شود، اشکال در نحوه برخورد آنها با یکدیگر و بی اعتمادی در بین آنها است. بدیهی است این امر بر افزایش تعارضات بین زوجین تاثیر بسزایی دارد. تحقیق(Kolivand & Bhaktapur (2015 نیز بیانگر این است که عدم اعتماد زناشویی و مهارت‌های ارتباطی موجب دلزدگی زناشویی می‌شود. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته نظریاتی که مستقیماً رابطه تعارضات زناشویی، اعتماد، باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی را سنجیده باشند،یافت نشد، در حوزه ضرورت انجام این پژوهش، به طور کلی تأکيد بر نهاد خانواده و اهميت کارکرد اين نهاد خصوصاً برای جامعه است. در جامعه امروز به دلایل متعددی چون گذر از سنتی  به مدرنیته، تغییر نظام خانواده­ها و فشارهای شغلی و اجتماعی و همچنین پیدا شدن نقش­های جدید مثل نقش اشتغال و اضافه شدن آن به نقش­های سنتی زنان اختلافات، مشکلات و تعارضات زناشویی افزایش چشمگیری یافته­است که می‌تواند در فرآيند اجتماعی شدن، عملکرد فعال خانواده، شرکت در فعاليت های شغلی و اجتماعی زنان مشکل ایجاد کند. شواهد فراوانی مانند افزایش ﺗﻌﺪاد زنانی ﻛﻪ ﺑﺮاي کاهش تعارضات زناشویی و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺳﻄﺢ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ از اعتماد زناشویی ﺑﻪ مراکز ﻣﺸﺎوره و روان درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، گویای آن است که زوج­ها در جامعه امروزی برای برقراری و حفظ روابط صمیمی و دوستانه به مشکلات شدید و فراگیری دچارند (Gottman. 2015). نتایج (Assadi, Fathabadi & Sharifi, (2014 حاکی از وجود رابطۀ بین دلزدگی زناشویی، احقاق جنسی و باورهاي بدکارکردي جنسی در زنان متاهل بود. همچنین دلزدگی زناشویی در زنان از روي مؤلفه‌هاي مرتبط به باورهاي بدکارکردي جنسی قابل تبیین بود و از میان مؤلفه‌هاي باورهاي بدکارکردي جنسی زنان، محافظه‌کاري و باورهاي خود پندارة جسمی بیشترین نقش را در افزایش دلزدگی زناشویی داشتند.

به نظر می‌رسد اعتماد زناشویی بتواند ملاک خوبی برای ثبات زناشویی، مقابله با مشکلات و فشارهای روانی با پایین آوردن سطح تعارضات زناشویی باشد. اشاره های فوق الذکر نشان می‌دهد مسائلی از این دست در خانواده ها وجود دارد که نیاز است در مورد آنها تحقیقاتی صورت بگیرد. باورهای ارتباطی به عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های روابط انسانی، نقش مهمی در شکل‌گیری روابط زناشویی ایفا می‌کنند. به عبارت دیگر، باورهایی که افراد در مورد رابطه‌ی زناشویی خود دارند، تأثیر زیادی بر رفتار و عملکرد آن‌ها در رابطه خواهند داشت. همچنین، خودتنظیمی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در مدیریت احساسات و رفتارهای خود، نقش مهمی در ایجاد و حفظ روابط زناشویی سالم دارد. بنابراین ضرورت داشت که متغیرهای تأثیر گذار بر تعارضات زناشویی در قالب یک مدل مورد بررسی قرار گیرند و تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم آنان بر تعارضات زناشویی بررسی گردد.این مدل میتواند به شناخت بهتر از رابطه بین اعتماد زناشویی، باورهای ارتباطی و خودتنظیمی و تعارضات زناشویی کمک کند.با توجه به اینکه هدف پژوهش حاضر تعیین میزان تأثیر اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی بود، سوال اساسی پژوهش این بود که آیا اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی تأثییر دارد؟ مدل مفهومی پژوهش در شکل 1 نشان داده شده است:

 

شکل (1) مدل مفهومی پژوهش

 

1-اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی  تأثیر غیر مستقیم دارد.

2-اعتماد زناشویی با میانجی‌گری خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی  تأثیر غیر مستقیم دارد

3- اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی تأثیر مستقیم دارد.

4- اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی تأثیر مستقیم دارد.

5- اعتماد زناشویی بر خودتنظیمی زناشویی تأثیر مستقیم دارد.

 

روش

روش پژوهش، جامعه آماري و نمونه: طرح پژوهش مطالعات همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش ۴۸۷ نفر از زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر بودند، به منظور نمونه گیری لیست 487 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شامل روانشناسی مهر اندیش( 45 نفر)، مشاوره و روانشناختی به روان(20 نفر)، مشاوره آرامش (25 نفر)، مشاوره و خدمات روانشناختی مسیر زندگی(30 نفر)، مشاوره آفرینش (15 نفر)، مشاوره باران(30 نفر)، مشاوره و خدمات روانشناختی راد(25 نفر)، مشاوره آرامش فرماندهی انتظامی (40 نفر)، مشاوره و خدمات روانشناختی عرفان(20 نفر) دریافت شد که با استفاده از اعداد تصادفی تعداد 250 نفر که با روش نمونه‌گيري تصادفی 250 نفر انتخاب شدند.

 

 ابزار سنجش

 پرسشنامه تعارضات زناشویی Marital Conflict Questionnaire)): پرسشنامه تعارضات زناشویی (Sanaei, Alaghemand, Falahati Homan,2008) شامل ۵۴ سوال و ۸ خرده مقیاس (کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی ، افزایش جلب حمایت فرزندان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، کاهش رابطه با خویشاوندان همسر و دوستان ، جدا کردن امور مالی از یکدیگر و «کاهش ارتباط موثر ) می‌باشد. نمره گذاری پرسشنامه در یک طیف پنج درجه‌ ای لیکرت از کاملاً موافقم تا کاملا مخالفم نمره گذاری می گردد. (Moghtader & Halaj (2017 همسانی درونی این پرسشنامه را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۷۵/۰ گزارش نموده‌اند. Kazemiyan, Honarmand & Kiamanesh (2018. روایی همگرایی این پرسشنامه با پرسشنامه تمایزیافتگی (Skorn & Schmidt) ۴۳/۰-r= و رضایت زناشویی (Enrich)، ۵۶/۰- r= گزارش نموده‌اند. در این تحقیق پایایی سازه‌ای محاسبه شده برای تعارضات زناشویی، با مقداری برابر با 88/0، در دامنه عالی قرار داشت. مقدار واریانس استخراج شده AVE   برابر با 47/0 محاسبه گردید. آلفای کرونباخ برای تعارضات زناشویی 92/0 بود و برای مولفه های آن در دامنه 51/0 تا 86/0 بدست آمد. روایی همگرایی برای  سازه تعارضات زناشویی قابل قبول بود.

پرسشنامه خود تنظیمی رفتاری (Behavioral Self-Regulation Questionnaire): پرسشنامه خود تنظیمی رفتاری (Wilson, Charker, Lizzio, Halford, & Kimlin, 2005) شامل 16 سؤال که دو مؤلفه «خودتنظیمی ارتباطی با سوالات ۱، ۲، ۳، 4، 5، 6، ۷، ۸، ۹ و ۱۰» و «تکاپوی ارتباطی با سوالات ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۶، ۱۵ و 16» را اندازه گیری می کند (Isanejad & et al, 2018). این پرسشنامه در یک طیف 5 درجه ای لیکرت از کاملا درست تا کاملا غلط نمره گذاری می گردد. Isanejad & et al (2018) آلفای کرونباخ برای عامل خود تنظیمی ارتباطی ۷۳/۰ و برای عامل تکاپوی ارتباطی ۷۲/۰ و همبستگی مثبت و معنی دار میان ابعاد خودتنظیمی رفتاری با ابعاد پرسشنامه سازش یافتگی زوجی Busby, Christensen, Crane & Larson. (1995) گزارش نمودند. همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ  برای خود تنظیمی ارتباطی ۷۳/۰ و برای تکاپوی ارتباطی ۷۲/۰ و همبستگی مثبت و معنی دار میان ابعاد خودتنظیمی رفتاری با ابعاد پرسشنامه سازش یافتگی زوجی Busby, Christensen, Crane, & Larson. (1995) گزارش شده است (Isanejadi & et al, (2018). در این تحقیق ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 77/0 محاسبه گردید. پایایی سازه‌ای خودتنظیمی زناشویی در محدوده قابل قبولی بود. مقدار واریانس استخراج شده AVE   برابر با 41/0 محاسبه گردید. 

پرسشنامه باورهاي ارتباطي Relationship Belief Inventory) ): پرسشنامه باورهاي ارتباطي (Idelson, 1981 &Wapstein ) دارای ۴۰ است که در یک مقياس پنج درجه­اي ليكرت (کاملاً موافقم = 1، کاملاً مخالفم = ۵) نمره­گذاري مي­شود. خرده مقیاس های این پرسشنامه عبارتند از: باور به مخرب بودن مخالفت، باور ذهن خوانی، باور به عدم تغییرپذیری همسر، کمال­گرایی جنسی، باور درمورد تفاوت­های جنسیتی. شیوه نمره گذاری در مورد سوالات ۱، ۶، ۱۱، ۲۱، ۲۶، ۳۱، ۱۲، ۱۷، ۲۲، ۲۷، ۳۲، ۳۷، ۳، ۸، ۲۳، ۳۸، ۴، ۱۴، ۱۹، ۳۹، ۱۰، ۱۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰ معکوس شده و به صورت معکوس نمره­گذاری می­شوند.  که در یک طیف 5 درجه‌ای لیکرت نمره گذاری می‌شود. پایایی این آزمون با آلفاي کرنباخ براي خرده مقیاسها از دامنه 72/0 تا 81/0 بود .و هر 5 خرده مقیاس رابطۀ معناداري با سازگاري زناشویی دارند (Idelson, 1981 &Wapstein ). در تحقیق حاضر پایایی سازه‌ای برای متغیر باورهای ارتباطی محاسبه گردید، مقدار پایایی سازه‌ای برابر با 71/0 است پایایی سازه‌ای باورهای ارتباطی محدوده قابل قبولی است. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای مولفه‌ها بین 66/0 تا 77/0 و برای کل پرسشنامه 71/0 محاسبه گردید. روایی سازه‌ای در این تحقیق نیز محاسبه گردید با توجه به نتایج بدست آمده میانگین واریانس استخراج شده AVE   برابر با 44/0 محاسبه گردید برای روایی همگرایی تنها سه شرط معنی دار بودن بارهای عاملی، بزرگتر بودن بارهای عاملی از 5/0، (بجز شاخص باور به مخرب بودن مخالف) و بزرگتر بودن CR  از AVE   بر قرار بود ولی شرط بزرگتر بودنAVE  از 5/0 برای سازه باورهای ارتباطی برقرار نبود.

مقیاس اعتماد در روابط بین فردی زوجین (Trust in Interpersonal Relationships): پرسشنامه اعتماد در روابط بین فردی زوجین (Rampalle & Holmes, 1985) دارای ۲۶ سوال که در مقياس ليکرت ۵ درجه ای از کاملاً مخالفم (۱) تا کاملاً موافقم(۵) نمره گذاری می گردد. زیر مقياس قابليت اعتماد (۵ عبارت) : ۱۷-۱۵-۱۳-۷- ۱، زیر مقياس پيش بينی پذیری (۵ عبارت) : ۱۴-۸-۶-۵-۴ و زیر مقياس وفاداری (۸ عبارت) : ۱۸-۱۶-۱۲-۱۱-۱۰-۹-۳-۲ است لازم به ذکر است که نمره گذاری عبارات ۱۸-۱۴-۶-۵-۴ به صورت معکوس انجام می شود. ضرایب آلفای کرونباخ کل مقياس ۸۱/۰ و در خرده مقياس های آن یعنی پيش بينی ۷۰/۰، قابليت اعتماد ۷۲/۰ و وفاداری ۸۰/۰ بوده است(Khandandel & Kavianfar, 2015). در این تحقیق ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس اعتماد در روابط زناشویی 93/0 محاسبه گردید. پایایی سازه‌ای اعتماد زناشویی در محدوده قابل قبولی بود. مقدار واریانس استخراج شده AVE   برابر با 48/0 محاسبه گردید.

 

روش اجرا و تحلیل داده‌ها

جهت اجرای تحقیق ابتدا مجوز لازم از بهزیستی شهرستان بوشهر گرفته شد، بعد از نمونه گیری از زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره بوشهر با توجه به ملاک های ورود، پرسشنامه های تحقیق به آنها داده شد و تحلیل های آماری صورت گرفت. ملاک های ورود به پژوهش شامل تمایل به شرکت در پژوهش، گذشت حداقل ۲ سال از ازدواج و بالابودن نمره افراد مورد مطالعه به مقدار یک انحراف معیار از پرسشنامه های استرس زناشویی و تعارضات زناشویی بود. ملاک های خروج نیز جدا زندگی کردن زن و شوهر، ابتلا به بیماری های جسمانی مزمن، بیماری های شدید روانی و دریافت رواندرمانی یا دارو در طول دو ماه گذشته بود.سپس پرسشنامه­های مورد نیاز بین زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره توزیع شد. قبل از اجرای پرسشنامه ابتدا اطلاعات مختصری راجع به طرح پژوهش، اهداف وشیوه­ی اجرای آن در اختیار مسئولین مراکز و افراد مورد‌ مطالعه قرار داده شد. جهت محاسبه ضرایب پایایی، نرمال بودن داده‌ها، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر از نرم افزارهاي SPSS  و AMOS نسخه 21 استفاده شد. همچنین، سطح معنی داري در این پژوهش، 05/0 a= در نظر گرفته شد. 

 

یافته‌ها

نتایج نشان داد از 250 نفر شرکت کننده در این مطالعه 2/31 % دارای  سن بین 29-20 سال، 6/41 %  39-30 سال ، 6/21 %  49-40 سال، 2/3 % 59-50 سال و 4/2 % 60 سال و بالاتر بوده‌اند. توزیع نمونه بر حسب سن همسر  حاکی از اینست که 4/12 % از همسران پاسخگویان دارای سن بین 29-20 سال، 2/49 % 39-30 سال ، 4/20 %، 49-40 سال، 2/13 %،  59-50 سال و 8/4 % 60 سال و بالاتر بوده‌اند. بر حسب تحصیلات پاسخگویان  6/13 % زیر دیپلم، 8/38 % دیپلم، 6 درصد فوق دیپلم، 4/34 % لیسانس، 6 % فوق لیسانس و 2/1 %  دکتری بوده‌اند.

به منظور بررسی مفروضه‌هاي تحلیل مسیر، ضرایب همبستگی با روش پیرسون انجام شده است که نتایج آن در جدول  (1)  ذیل گزارش شده است.

        این پژوهش شامل متغیرهای آشکار اعتماد زناشویی، خودتنظیمی زناشویی، باورهای ارتباطی و تعارضات زناشویی تعارضات بود. ضرایب همبستگی مدل اندازه گیری در جدول (1) نشان داده شده است.

جدول(1) ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
کاهش همکاری	1
کاهش رابطه جنسی	**48/0	1
افزایش واکنش‌های هیجانی	**55/0	**75/0	1
افزایش جلب حمایت فرزندان	n 14/0	**45/0	**40/0	1
افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود	**69/0	**65/0	**72/0	**29/0	1
کاهش رابطه با خویشاوندان همسر و دوستان	**70/0	**65/0	**65/0	**36/0	**67/0	1
جدا کردن امور مالی از یکدیگر	**49/0	**46/0	**54/0	n 07/0	**55/0	**51/0	1
کاهش ارتباط مؤثر	**25/0	**47/0	**58/0	*20/0	**34/0	**36/0	**45/0	1
اعتماد زناشویی	**26/0-	**46/0-	**51/0-	**26/0-	**36/0-	**37/0-	**36/0-	**75/0-	1
باورهای ارتباطی	**27/0	n 14/0	*20/0	n 13/0-	*25/0-	*26/0-	**36/0	**39/0	**44/0-	1
خودتنظیمی زناشویی	**43/0-	**37/0	**34/0-	n 11/0-	**45/0-	**54/0-	**47/0-	*21/0-	**26/0	**40/0-	1

 

به منظور بررسی مدل پژوهش فرض نرمال بودن داده‌ها از آزمون کلموگروف – اسمیرنف و همچنین چولگی و کشیدگی استفاده شد که شاخص آماري به دست آمده در سطح 05/0 >P  معنادار نبود و توزیع نرمال داده‌ها رد نشد. همچنین بر اساس آماره ماردیا فرض نرمال بودن چند متغیره رد نشد (جدول 2).

جدول( 2) بررسی نرمال بودن  متغیرهای پژوهش

آماره متغیر	چولگی	نسبت بحرانی		کشیدگی		نسبت بحرانی
تعارضات زناشویی	12/0-	07/1		58/0-		12/1
اعتماد زناشویی	50/0	06/2		86/0-		76/1-
باورهای ارتباطی	85/0	48/3		53/0		09/1
خودتنظیمی زناشویی	10/0-	40/0-		10/0-		21/0-
آماره ماردیا			27/1		30/0   0

 

به منظور بررسی هم خطی متغیرها از شاخص های تولرانس و همچنین فاکتورهای افزایش واریانس استفاده شد. شاخص تحمل همه متغیرهای پیش بین از 01/0 فاصله زیادی دارند که هم خطی چندگانه وجود ندارد. نتایج نشان داد که برازش مدل رد نشد(جدول 4).

جدول(3) شاخص های برازش مدل نهایی پژوهش

شاخص	χ2	df	P	df/x2	GFI	CFI	IFI	RMSEA
مقدار محاسبه شده	45/59.	41	025/0	45/1	92/0	98/0	93/0	067/0
مقادیر قابل قبول	-	-	05/0≥	3≥	90/0≤	90/0≤	90/0≤	08/0 ≥

شکل (1) مدل تحلیل مسیر تأثیر اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی برتعارضات زناشویی را نشان می‌دهد.

 

شکل 2 مدل تأثیر اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی

        همانگونه که ملاحظه می­گردد اثر مستقیم اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی 44/0- بر خودتنظیمی 26/0 بر تعارضات زناشویی 47/0 بود مقدار R2  نشان می دهد که 19 درصد واریانس باورهای ارتباطی، 7 درصد خودتنظیمی زناشویی توسط اعتماد زناشویی قابل تبیین است همچنین 45 درصد واریانس تعارضات زناشویی توسط اعتماد زناشویی با واسطه‌گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی قابل تبیین است.

        نتایج جدول (4) نشان داد اثر مستقیم مسیر اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی دارای اثر منفی معنی دار بود  (001/0 >P و 44/0 - = β)، اثر مستقیم مسیر اعتماد زناشویی بر خودتنظیمی زناشویی معنی دار بود  (001/0 =P و 26/0 = β)، اثرمستقیم مسیر اعتماد زناشویی  برتعارضات زناشویی دارای اثر منفی معنی دار بود (001/0 >P و 47/0 - = β)، اثرمستقیم مسیر باورهای ارتباطی  بر تعارضات زناشویی معنی دار نبود (56/0 =P و 11/0- = β)، اثرمستقیم مسیر خودتنظیمی زناشویی  بر تعارضات زناشویی معنی دار بود (001/0 =P و 46/0 - = β)، مقدار R2  نشان می دهد که 45 درصد واریانس  تعارضات زناشویی  توسط اعتماد زناشویی با واسطه گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی قابل تبیین است.

جدول (4) اثر مستقیم اعتماد زناشویی، باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی

مسیرهای ساختاری			اثر مستقیم	سطح معنی داری
اعتماد زناشویی		باورهای ارتباطی	**44/0-	001/0
اعتماد زناشویی		خودتنظیمی زناشویی	**26/0	001/0
اعتماد زناشویی		تعارضات زناشویی	**47/0-	001/0
باورهای ارتباطی		تعارضات زناشویی	11/0-	56/0
خودتنظیمی زناشویی		تعارضات زناشویی	**46/0-	001/0

        بنابراین فرضیه پژوهش که بیان می دارد اعتماد زناشویی بر باورهای ارتباطی، خودتنظیمی زناشویی و و تعارضات زناشویی اثر معنی دارد دارد تأئید می گردد.

        جدول 5 اثر غیرمستقیم اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجیگری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی را نشان می‌دهد همانگونه که ملاحظه می‌گردد اثر غیر مستقیم اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجیگری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی (001/0 =P و 08/0 - = β)، معنی دار بود.

جدول (5) اثر غیر مستقیم اعتماد زناشویی بر تعارضات زناشویی با میانجیگری باورهای ارتباطی و خودتنظیمی زناشویی

مسیرهای ساختاری			اثر غیر مستقیم	سطح معنی داری
اعتماد زناشویی	باورهای ارتباطی	تعارضات زناشویی	08/0-	001/0
اعتماد زناشویی	خودتنظیمی زناشویی	تعارضات زناشویی	06/0-	001/0

 

        بنابراین فرضیه اول پژوهش که بیان می دارد اعتماد زناشویی با میانجی‌گری باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی  تأثیر غیر مستقیم دارد تأیید می گردد.همچنین فرضیه دوم پژوهش که بیان می دارد اعتماد زناشویی با میانجی‌گری خودتنظیمی زناشویی بر تعارضات زناشویی  تأثیر غیر مستقیم دارد تأیید می گردد

        برای آزمون میانجی از روش بوت استریپینگ نرم افزار Amos استفاده شد. تعداد نمونه برای اجرای بوت استراپ 2000 در نظر گرفته شد. نتایج جدول (7) نتایج میانجی‌گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی در رابطه بین اعتماد زناشویی و تعارضات زناشویی نشان می‌دهد با توجه به نتایج ضریب رگرسیونی برای اعتماد زناشویی معنی دار است طبق نمودار تصمیم گیری روش بوت استریپینگ امکان تحلیل میانجیگری برای متغیر اعتماد زناشویی وجود دارد.

جدول (7) بررسی نتایج میانجی گری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی

متغیر مستقل	اثر کامل(c)	اثر غیر  مستقیم(ab)	ضریب رگرسیون ی بااثر میانجی  c’	نتایج
اعتماد زناشویی	**09/0- (001/0 = P)	*02/0- (034/0 = P)	**10/0- (001/0 = P)	میانجی گری جزئی

** معنی داری با 99% اطمینان

  * معنی داری با 95% اطمینان

بر اساس نتایج جدول(7) در اثر بین اعتماد زناشویی و تعارضات زناشویی متغیرهای خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی میانجیگری جزئی برقرار است.

 

بحث و نتیجه گیری

یافته‌ها نشان داد که اعتماد زناشویی با میانجیگری خودتنظیمی زناشویی و باورهای ارتباطی بر تعارضات زناشویی تأثیر مستقیم و غیر مستقیم دارد. این یافته همسو با  پژوهش‌های (Bidari & et al (2021، (Assadi & et al (2014 ; (Piazchian & et al; Langroudi & et al (2016 ; Kolivand& et al (2015)؛ (Li, & et al ( 2020 بود. در رابطه بین اعتماد زناشویی و تعارضات زناشویی براساس نظریه اعتماد و تعارض Fincham (2003) می‌توان گفت که رابطه متقابل و مستقیمی بین اعتماد زناشویی و تعارضات زناشویی وجود دارد. این نظریه بر این اصل تمرکز دارد که در صورت وجود اعتماد قوی در رابطه زناشویی، تعارضات کمتری رخ می‌دهد و در مقابل، در صورت کمبود اعتماد، تعارضات بیشتری پدید می‌آید. به عنوان مثال، اگر هر دو شریک زندگی در رابطه خود به یکدیگر اعتماد کنند و از وجود یکدیگر اطمینان داشته باشند، در مواجهه با مسائل زناشویی، ممکن است با رفتارهایی مانند بحث سازنده، تعامل موثر و حل مسئله تلاش کنند تا به یک توافق برسند. در این حالت، می‌توان گفت که وجود اعتماد قوی، باعث کاهش تعارضات زناشویی و افزایش رضایت زناشویی می‌شود. از سوی دیگر، اگر در رابطه زناشویی کمبود اعتماد وجود داشته باشد، شریک‌های زندگی ممکن است با رفتارهایی مانند نارضایتی، سکوت یا فرار از مسئله، به مسائل زناشویی پاسخ دهند. این رفتارها ممکن است باعث بروز تعارضات زناشویی و کاهش رضایت زناشویی شوند. بنابراین، تلاش برای افزایش اعتماد در رابطه زناشویی می‌تواند به بهبود روابط زناشویی و کاهش تعارضات زناشویی کمک کند. در ارتباط بین باورهای ارتباطی و تعارضات زناشویی بر اساس نظریه پیوستگی می توان بیان کرد که  بین بچه‌ها و همچنین بین بزرگسالان و همسرانشان، رابطه‌های پیوستگی وجود دارد . افراد با توجه به تجربیاتی که در رابطه با افراد مهم در زندگی خود داشته‌اند، به یکی از سه الگوی پیوستگی یعنی از نوع امن، نوع اجتنابی یا نوع مقاومتی متمایل خواهند شد. این الگوهای پیوستگی در رابطه با همسر، برای بررسی رفتارهای ارتباطی و احساسی مفید است.  بر اساس این نظریه  توجه به تجربیات افراد و الگوهای پیوستگی آن‌ها، چگونگی شکل گیری رفتارهای ارتباطی و احساسی می تواند در کاهش تعارضات زناشویی نقش داشته باشد. در رابطه بین خودتنظیمی زناشویی و تعارضات زناشویی بر اساس نظریه تنظیم شناختی هیجانی میتوان گفت که ، فرایندهای شناختی-هیجانی در بروز و پایداری تعارضات زناشویی نقش مهمی دارد. این نظریه بر این اصل تمرکز دارد که رفتارهای زناشویی فرد برای تنظیم هیجانات و احساسات خود در مواجهه با مسائل زناشویی، باید به صورت سازگار باشد تا به حداقل رساندن تعارضات و افزایش رضایت زناشویی منجر گردد.. فردی که به خوبی در تنظیم هیجانات خود ماهر است، می‌تواند با رفتارهایی مانند تعامل موثر، ارتباط باز، بحث سازنده و حل مسئله به راحتی با مسائل زناشویی مواجه شود. به عبارت دیگر، این فرد با توجه به توانایی‌های تنظیم هیجانات خود، می‌تواند رفتارهایی مناسب در مواجهه با تعارضات زناشویی انجام دهد که به حداقل رساندن تعارضات و افزایش رضایت زناشویی منجر گردد.

         از جمله محدودیت های پژوهش این بود که به بررسی تعداد محدودی از متغیرهای اثرگذار بر تعارضات زناشویی پرداخته شده، لذا ارزیابی تجربی آن به دلیل کم بودن زمان و هزینه، در جامعه محدودی انجام شد که تنها به جامعه زنان با سن بیشتر از 20 سال قابل تعمیم است. محدودیت دیگر این بود که از پرسشنامه به عنوان تنها ابزار پژوهش و تنها منبع گردآوري داده ها استفاده شد. بر اساس نتایج پژوهش، به زوج‌ها و زنانی که با تعارضات زناشویی مواجه هستند، پیشنهاد می‌شود به منظور بهبود اعتماد زناشویی با مشاوره رواشناسی درک بهتری از باورهای ارتباطی خود و همسر خود داشته باشند و بر روابط مثبت و سازنده تمرکز کنند با توجه به اهمیت اعتماد زناشویی در روابط زناشویی، به زنان پیشنهاد می‌شود روابط زناشویی و مهارت های ارتباطی خود را از طریق مطالعه و آگاهی توسعه دهند. با توجه به نقش خودتنظیمی زناشویی در کاهش نعارضات زناشویی پیشنهاد می‌گردد زنان با مدیریت استرس، تعامل مثبت با همسر، تعیین اهداف و ارزش‌های مشترک مهارت‌های خودتنظیمی زناشویی را افزایش دهند. تحلیل خود و توانایی‌های خود آگاهی می‌تواند به ارتقای اعتماد زناشویی و مدیریت بهتر تعارضات زناشویی کمک کند. پیشنهاد می‌گردد به منظور کاهش تعارضات زناشویی روش‌های افزایش خودتنظیمی و روابط بین فردی از دوران کودکی در مدارس به فرزندان آموزش داده شود.پیشنهاد می‌گردد پژوهشگران به منظور تکمیل نتایج این تحقیق با استفاده از روش‌های نیمه آزمایشی اثر آموزش خودتنظیمی را در کاهش تعارضات زناشویی و افزایش اعتماد زناشویی مورد بررسی قرار دهند.

 

References

Assadi, E., Fathabadi, J, & Mohammad Sharifi, F. (2014). The Relationship between couple burnout, sexual assertiveness, and sexual dysfunctional beliefs in married women. Family Counseling and Psychotherapy, 3(4), 661-692.

Bidari, F., Amirfakhraei, A., Zarei, E., & Keramati, K. (2021). Effectiveness of Schema Therapy on The Irrational Beliefs and Emotional Self-Regulation of the Women with Marital Conflict with Early Maladaptive Schemata. Journal of Psychological Achievements, 28(2), 241-264.

Busby, D. M., Christensen, C., Crane, D. R., & Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of marital and family therapy, 21(3), 289-308. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1995.tb00163.x

Busby, D. M., Christensen, C., Crane, D. R., & Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of marital and family therapy, 21(3), 289-308. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1995.tb00163.x

Chelladurai, J. M., Dollahite, D. C., & Marks, L. D. (2020). Text-map analysis: An introduction to the method and an examination of relationship self-regulation and religion. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 9(1), 45.

Chen, S., Chen, T., & Bonanno, G. A. (2018). Expressive flexibility: Enhancement and suppression abilities differentially predict life satisfaction and psychopathology symptoms. Personality and Individual Differences, 126, 78-84.

Cribbet, M. R., Smith, T. W., Uchino, B. N., Baucom, B. R., & Nealey-Moore, J. B. (2020). Autonomic influences on heart rate during marital conflict: Associations with high frequency heart rate variability and cardiac pre-ejection period. Biological Psychology, 151, 107847.

Ellis, A. (1986). Rational-emotive therapy applied to relationship therapy. Journal of Rational Emotive Therapy, 4(1), 4-21.

Ellis, A. (1997). Irrational beliefs and psychological disturbance. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 15(4), 259-267. doi: 10.1007/BF02384963.

Enayat, H, Hajian, B. (2014). Factors related to trust in the non-faithfulness of the spouse studied by married men and women in Isfahan city, Applied Sociology Quarterly, 26th year, 4(60), 69-86.

Epstien, N, & Eidelson, R.J. (1981), Unrealistic beliefs of clinical couples. Their relationship to expectations, goals and satisfaction. The American journal of family therapy. 4. 13-2. https://doi.org/10.1080/01926188108250420.

Fan, X. (2019). Discrimination experience, family relations, and generalized trust in China. Social Science Research, 77, 115-129.

Farhangi, A. (2021). Early maladaptive schemas and irrational relationship beliefs: The mediating role of efficient conflict resolution styles. Pazuhesname - ye Zanan, 12(1), 129-149.

Fincham, F. D. (2003). Understanding the association between marital conflict and child adjustment: Overview. Journal of Family Psychology, 17(1), 3-6.)

Gao, T., Meng, X., Qin, Z., Zhang, H., Gao, J., Kong, Y., Hu, Y., & Mei, G. (2018). Association between parental marital conflict and internet addiction: A moderated mediation analysis. Journal of Affective Disorders, 240, 27-32.

Glasser, W. (2000). An interview with William Glasser, the creator of the new theory of reality therapy, about the theory of choice theory. Translator: Hasan Chavoshian: 4th edition of 4th edition, Tehran, Ney publishing house.

Gottman, J. M. (2015). Principia Amoris: The new science of love. New York, NY: Routledge. 

Haratian, A.-A., Janbozorgi, M., Herris, M. A., Mutabi, F., & Parizi, M.-M. S. (2020). The Relationship between Early Maladaptive Schemas and Irrational Beliefs with Marital Conflict, the Moderating Role of Religiosity. The Women and Families Cultural-Educational Journal, 15(51), 91-115. [In Persian]. https://www.magiran.com/paper/2184520

Isanejad, O, Alipour, E, & Kalhori, S. (2018). Assessment of marital self-regulation in Iranian population: Studying reliability, validity and factor structure of Persian version of Behavioral Self-Regulation for Effective Relationships Scale (BSRERS) in couples. Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 7(2), 126-147.

Jackson, B., Grove, J. R., & Beauchamp, M. R. (2010). Relational efficacy beliefs and relationship quality within coach-athlete dyads. Journal of Social and Personal Relationships, 27 (8), 1035-1050.

Kazemian moghadam, K., Honarmand, M. M. Z., & Kiamanesh, A. (2018). The casual relationship of differentiation, meaningful life, and forgiveness with marital disaffection by mediating role of marital conflict and marital satisfaction. Journal of Psychological Models and Methods, 9(31), 131-146. [In Persian]. https://www.magiran.com/paper/1878183

Khandandel, S., & Kavianfar, H. (2015). Role of trust in interpersonal relationships and family hardiness in marital satisfaction in working couples. Family Pathology, Counseling and Enrichment Journal, 1(1), 14. Retrieved from magiran.com/p1622995.

Khurshid, S., Peng, Y., & Wang, Z. (2019). Respiratory sinus arrhythmia acts as a moderator of the relationship between parental marital conflict and adolescents’ internalizing problems. Frontiers in Neuroscience, 13, 500.

Kolivand, A, N & Bhaktapur, S. (2015). The relationship between marital trust, mental health and communication skills with marital burnout among married employees of education in the 4th district of Ahvaz, the 5th International Conference on Psychology and Social Sciences, Nirou Research Center.

Kruse, N. (2007). The relationship between self-differentiation and the levels of trust, shame and guilt in intimate relationship. Unpublished doctoral dissertation Aliant International University, Los Angeles, California.

Li, X., & Liu, Q. (2020). Parent–grandparent coparenting relationship, marital conflict and parent–child relationship in Chinese parent–grandparent coparenting families. Children and Youth Services Review, 109, 104-108.

Moghtader, L, & Halaj, L. (2018). Comparing Early Maladaptive Schemas, Alexithymia and Happiness in Women with and Without Marital Conflict. Journal of multidisciplinary care (Journal of clinical nursing and midwifery), 7(2), 138-145. [In Persian] https://sid.ir/paper/401110.

Naber, A. M., Payne, S. C., & Webber, S. S. (2018). The relative influence of trustor and trustee individual differences on peer assessments of trust. Personality and Individual Differences, 128, 62-68

Neumann, A. P., Wagner, A., & Remor, E. (2018). Couple relationship education program “Living as Partners”: Evaluation of effects on marital quality and conflict. Psicologia: Reflexão e Crítica, 31.

Papp, L. M. (2018). Topics of marital conflict in the everyday lives of empty nest couples and their implications for conflict resolution. Journal of Couple & Relationship Therapy, 17(1), 7-24.

Piazchian Langroudi, F, & Adelian Rasi, H. (2016). The Relationship between Communication Patterns and Marital Trust: Cyberspace Users of Langaroud City. Research Journal on Social Work, 3(10), 204-233.

Rempel, J. K., & Holmes, J. G. (1985). Theoretical perspectives on the maintenance and dissolution of romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 48(2), 415-426. doi: 10.1037/0022-3514.48.2.415.

Sanaei, B, Alaghemand, S, Falahati, S, Homan, A(2008). Family and marriage measurement scales. Beast Publishing.

Satir, V. (1983). Conjoint Family Therapy . Palo Alto: Science and Behavior Books. Google Scholar. 

Sedaghat Khah, A., & Behzadipour, S,(2017). Predicting the quality of marital relationships based on communicative beliefs, mindfulness, and psychological flexibility. Sociology of Women (Journal of Woman and Society), 8(2 (30)), 57-76. SID. https://sid.ir/paper/169215/en

Sherie, T, Rasouli, A, & Hojjatkhah, S. (2019). The role of communication beliefs and personality traits in predicting sexual satisfaction of married woman nurses in Kermanshah city. Rooyesh-e-Ravanshenasi, 8(8), 63-72.

Vander Stouwe, T., Asscher, J. J., Hoeve, M., van der Laan, P. H., & Stams, G. J. J. (2018). The influence of treatment motivation on outcomes of social skills training for juvenile delinquents. International journal of offender therapy and comparative criminology, 62(1), 108-128

Wilson, K. L., Charker, J., Lizzio, A., Halford, K., & Kimlin, S. (2005). Assessing how much couples work at their relationship: the behavioral self-regulation for effective relationships scale. Journal of Family Psychology, 19(3), 385.

Zhou, N., & Buehler, C. (2019). Marital hostility and early adolescents’ adjustment: The role of cooperative marital conflict. The Journal of Early Adolescence, 39(1), 5-27.

 

---

[1] * ایمیل نویسنده مسئول: [e-mail]        

---