تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی و مشاورۀ گروهی با روش عاطفی رفتاری عقلانی بر خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق
الموضوعات :فیروزه سپهریان آذر 1 , سعید سعادتمند 2
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه
2 - مدرس گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور
الکلمات المفتاحية: سلامت روان, مشاوره گروهی, انگیزش پیشرفت, مهارت‌های زندگی, خودپندارۀ تحصیلی,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی و مشاورۀ گروهی به شیوۀ عقلانی ـ عاطفی ـ رفتاری بر خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی دانش‌آموزان پسر سال دوم و سوم مقطع متوسطۀ شهر روانسر (874 نفر) بودند. یک مدرسه با روش نمونه‌گیری تصادفی از میان مدارس متوسطه انتخاب شد. سپس 45 دانش‌آموزان ناموفق به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند و به پرسشنامه‌های خودپندارۀ تحصیلی (دلاور، 1372)، انگیزش پیشرفت (هرمنس، 1970) و سیاهه‌نشانگان 25 سؤالی (نجاریان و داوودی، 1380) پاسخ دادند. سپس یکی از گروههای آزمایش به مدت 9جلسۀ 60 دقیقه‌ای، دو بار در هفته آموزش مهارت‌های زندگی و گروه دیگر به مدت 8 جلسه، 90ـ70 دقیقه‌ای، یک بار در هفته مشاوره گروهی را تجربه کردند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان پس از هر دو مداخله، بهبود و افزایش معناداری داشته است (0001/0=P) همچنین نتایج نشان داد که بین تأثیر مهارت‌های زندگی و مشاوره گروهی تفاوت معناداری وجود ندارد. آموزش مهارت‌های زندگی و مشاوره گروهی، رویکردهای مؤثر در زمینۀ کار با دانش‌آموزان ناموفق، تلقی می‌شوند.
Beagles, S.M., & Mensal, W. (2004). Attention processes in the maintenance and treatment of social phobia: Hypervigilance, avoidance and self-focused attention. Clinical Psychology Review, 24, 821-856.
Dryden W. (2002). Handbook of Individual Therapy; London: Sage Publisher.7
Dryden W. (2005). Windy; Rational Emotive Behavior-al Therapy: London: 100 Keypoint, Sage Publisher
Esmaeilinasab, M., Malek Mohamadi, D., Ghiasvand, Z., & Bahrami, S. (2011). Effectiveness of life skills training on increasing self-esteem of high school students. Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences. 30, 1043–1047.
Flanagan J., & Flanagan R. (2004). Counseling and Psychotherapy Theories in Context Practice; New York: John Wiely.
Hermans, H.J.M. (1970). A questionnaire measure of achievement motivation. Journal of Applied Psychology, 54(4), 353-363.
Kernis, M.H., Paradies, A.W., Whitaker, D.J., Wheatman, S.R., & Goldman, B.N. (2000). Master of one’s psychological domain? Not likely if one’s self-esteem is unstable. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 1297-305.
Marsh, H.W., Yeung, A.S. (1997). Causal effects of academic self-concept on academic achievement: structural equation model of longitudinal data, Journal of Educational Psychology V 89. N 1, 41-44.
Matin, A., Yoosefi Looyeh, M., Afrooz, G.A,. & Dezhkam, M. (2012). The effect of group rational emotive be-havior restructuring on mental health of parents of exceptional children. Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46. 1872–1875.
Mohammadi, A. (2011). Survey the Effects of Life Skills Training on Tabriz High School Student’s Sa-tisfaction of Life. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1843 – 1845
Park J. (2003). Adolescent Self-Concept and Health in Adulthood.
Sobhi-Gharamaleki, N., & Rajabi, S. (2010). Efficacy of life skills training on increase of mental health and self-esteem of the students. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 5, 1818–1822.
Trip, S., Vernon, A., & McMahon, J. (2007). Effectiveness of rational-emotive education: A quantitative meta-analytical study. Journal of Cognitive & Behavioral Psychotherapies. 7(1), 81-93.
Watter, N.D. (1988). Rational-emotive education: A review of the literature. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 6, 139–145.
Vernosfaderani, A. (2014). The Effectiveness of Life Skills Training on Enhancing the Self-Esteem of Hearing Impaired Students in Inclusive Schools. Open Journal of Medical Psychology, l. 3. 1, 94-99.
