«بررسی تأثیر حکومت های مغول و تیموری برگسترده شدن اندیشه های عرفانی»
الموضوعات :
1 - استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی
2 - دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی کرج
الکلمات المفتاحية: mysticism, Literature, Mongol, مغول - تیموریان-تصوف- عرفان – ادبیات, Teymour dynasty,
ملخص المقالة :
ادبیات، زاییده ی فکر و اندیشه ی شاعرانی ونویسندگان است که درقالب نظم و نثر تبلور پیدا می کند. آنچه که فکر و اندیشه ی آدمی را جهت دار می کند وبه آن انگیزه و هدف می دهد تا به موضوعی بیندیشد، اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است، زیرا فرد از جامعه جدا نیست، سختی ها و راحتی ها و فرهنگ حاکم بردوران در اهمیت دادن یا بی توجهی به امری، نیازها و شادی ها را مشخص می کند. ادیب و شاعر نیز متأثر از چنین اوضاعی، فکر خود را هدایت می کند. دوره ی مغول و تیموری از دوره های بسیارمؤثر درشکل گیری موضوعات ادبی این دوره است. اوضاع داخلی حاکم برجامعه، فرهنگ مغول و آزادی دینی و اعتقادات خرافه پرستی مغولان، زمینه های مساعدی را برای گستردگی اندیشه های عرفانی فراهم آورد. دراین مقاله سعی شده است با مطالعه و بررسی تاریخ دوره ی مغول، عوامل اصلی در توسعه ی تصوف و عرفان استخراج گردد.
1- ابن بزاز. درویش توکلی اردبیلی،1329، صفوة الصفا، تصحیح ابو الفتح الحسینی، بمبئی، چاپ سنگی
2- افلاکی. شمس الدین احمد العارفی، چ1، 1959، چ2، 1362، مناقب العارفین، باتصحیح وحواشی و تعلیقات تحسین یازیچی، انقره، انجمن تاریخ ترک
3- آملی. شمس الدین محمد،1377، با مقدمه و تصحیح حاج میرزا ابوالحسن شعرانی، تهران، کتاب فروشی اسلامیه
4- ابن بطوطه. شرفالدین ابو عبدالله، 1337، سفرنامه، ترجمه محمدعلی موحد، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب
5- بیانی. شیرین،1371، دین و دولت در ایران عهد مغول، ج2، تهران، مرکز نشر دانشگاهی
6- جوینی. عطاملک،1382، تاریخ جهانگشای، به سعی واهتمام محمد قزوینی، تهران انتشارات افراسیاب
7- حافظ ابرو،1350، زیر جامع التواریخ رشیدی، به اهتمام دکتر خان‌بابا بیانی، تهران، اقبال
8- حقیقت. عبدالرفیع،1377، تاریخ جنبش‌های مذهبی در ایران، ج3، تهران، کومش
9- خواند میر،1333، تاریخ حبیب السیر، ج3، تهران، کتابخانه خیام
10- راهول و..،1353، بودیسم (تعالیم بودا)، ترجمه قاسم حاتمی، تهران،کتابخانه طهوری
11- زرین کوب. عبد الحسین،1357، جستجو در تصوف ایران، تهران، امیر کبیر
12- سهروردی. شهاب الدین،1386، عوارف المعارف، ترجمه ابو منصوربن عبدالمومن اصفهانی، به اهتمام قاسم انصاری، تهران، علمی و فرهنگی
13- فرشید ورد. خسرو،1382، درباره ادبیات و نقد ادبی، ج2، تهران، امیر کبیر
14- کربن. هانری،1363، آیین جوانمردی، ترجمه احسان نراقی، تهران، نشر نو
15- مستوفی. حمدالله،1339، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، امیرکبیر
16- وصاف الحضره. فضل الله بن عبدالله شیرازی،1269، تارخ وصاف الحضره، به اهتمام محمد مهدی اصفهانی، بمبئی
17- همدانی. رشید الدین فضل الله،1338، جامع التواریخ، به کوشش دکتر بهمن کریمی، تهران، اقبال
18- همدانی. رشید الدین فضل الله،1945، مکا تبات رشیدی، گرد اوری محمد ابر قوهی، به اهتمام محمد شفیع، لاهور، کلیه پنجاب
19- گولپینارلی. عبدالباقی،1363، مولانا جلال الدین، ترجمه و توضیح دکتر توفیق سبحانی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
