بررسی کاربرد تمثیل در اخلاق ناصری با تطبیق بر مضامین قرآنی
الموضوعات : Research Allegory in Persian Language and Literatureمحمدحسین سلیمانی الموتی 1 , احمد ذاکری 2 , علی محمد مؤذنی 3 , مهدی محقق 4
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی،واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی،کرج،ایران.
2 - دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
3 - استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4 - استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: قرآن کریم, تمثیل, Holy Quran, اخلاق ناصری, allegory, مِثل و مَثَل, خواجه نصیرالدین توسی, instance and Parable, Khaje Nasir al-Din Tusi, Nasserian Ethics,
ملخص المقالة :
عمدتاً زبان‌ها ویژگی‌هایی دارند که کاربرد دقیق و بجای آن‌ها بر حسب حال و متقضای کلام، عارف و عالم را از عامه‌ی مردم ممتاز می‌کند. یکی از وجوه برتری و تأثیرگذاری کلام، آمیختگی آن با مَثَلها، خصوصاً امثال سایره و مَثَلهای رایج در میان آثار ادبی است. از جمله در بین تألیفات بجای مانده از شاعران و نویسندگان و اندیشمندان این مرز و بوم، برخی آثار متنوع خواجه نصیر الدین توسی، ادیب، عالم و سیاستمدار نامبردار قرن هفتم هجری است که بخشی از آن‌ها به زبان فارسی نگاشته شده است و سرشار از مثلها و تمثیلات گوناگونی است که غالبأ ملهم از مضامین قرآنی و برگرفته از تعالیم دینی است. خدمات خواجه به زبان و ادب فارسی و فرهنگ این سرزمین، متضمّن همین آثاری است که میراثی گران سنگ و گنجینه‌ای ارزشمند به شمار می‌آید. آثار او به زبان فارسی مانند اخلاق ناصری، اساس الاقتباس، اوصاف الاشراف، معیار الاشعار، و ...که هرکدام با سبک و سیاقی متفاوت هستند، بیانگر آن است که وی بر اساس محتوای آن کتاب از تمثیلات استفاده کرده است. در آثار ادبی و عرفانی و اخلاقی خواجه به ویژه اخلاق ناصری تمثیل، ابزاری است برای تحکیم مبانی اخلاقی و تبیین آموزه‌های قرآنی. در این مقاله سعی شده محتوا و مقصود کلام با ابتناء بر شیوه‌ی کتابخانه‌ای و یا هدف تبیین کاربرد تمثیل برای بیان آداب اخلاقی و روابط اجتماعی بر اساس تحیلی توصیفی و با تأکید بر اخلاق ناصری ارائه گردد.
قرآن کریم
_||_
