نقش عناصر تعلیمی در تحول ساختاری و محتوایی قالب شعر انقلاب

الموضوعات :

سید احمد حسینی کازرونی ¹ , محمد رضا کمالی نیانی ²

1 - استاد زبان و ادبیات فارسی - دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر - ایران
2 - مربی زبان و ادبیات فارسی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه - ایران

تاريخ الإرسال : 09 السبت , صفر, 1434 تاريخ التأكيد : 29 الأربعاء , جمادى الأولى, 1434 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , شوال, 1434

الکلمات المفتاحية: imagery, شعر انقلاب, عناصر تعلیمی, قالب شعری, نو‌آفرینی, غزل سّنتی و نو, Culture of martyrdom, Revolutionary imagery,

ملخص المقالة :

شعر امروز ایران در حال طی کردن مرحله گذر و به عبارت دیگر در حال دگردیسی است. اگر شعر امروز را تداوم زاینده و پوینده شعر کهن بدانیم، این شعر حتی در سرکش ترین حالات هم دنباله روی شعر سنتی و کهن است. اما تحولات صنعتی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... خواه ناخواه تأثیر گذار است. ادبیات به عنوان کاربردی ترین هنر متأثر از این تحولات است و بی شک شاعر انقلاب در هر یک از زمینه های شعری با نو شدن و نوآفریدن گرایش ذاتی داشته است. آنچه در شعر انقلاب عامل اصلی تحولات لفظی و معنایی در قالب است روی آوری شعرا به بیان مسایل تعلیمی، اخلاقی و ارزشی است که استفاده از آنها به ناچار شاعر را به سوی دگردیسی در ساختار، واژگان، زبان، صور خیال، اندیشه و قالب شعر پیش برده است. در این مقاله از عوامل تحول ساز در زمینه های لفظی و معنایی یکی از قالب های رایج شعر انقلاب، یعنی غزل سخن به میان می آید. از میان قالب های سنّتی، غزل بیش ترین کاربرد را در شعر انقلاب داشته و حجم غزل های سروده شده نسبت به قالب های دیگر بیشتر است. نوآوری شاعران این دوره در غزل سرایی، غزل این دوره را با ویژگی هایی همراه کرده است.

المصادر:

1. اقبال مهربانی، سولماز (1380) نشریه دوچرخه (ضمیمه)، تهران: ر. همشهری، 31 مرداد، ش 32.


2. باقری، ساعد و محمدی نیکو، محمد رضا (1373) شعر امروز، تهران: انتشارات بین المللی الهدی، چ اول.


3. براتی پور، عباس (1378) بهت نگاه، تهران: حوزه هنری.


4. بهمنی، محمد علی (1377) گاهی دلم برای خودم تنگ می­شود، تهران: نشر دارینوش، چ دوم.


5. پاشا، ابوافضل (1379) حرکت و شعر تهران: نشر روزگار.


6. ترابی، ضیاءالدین (1375) مجموعه مقالات نقد و بررسی شعر، تهران: سوره، حوزه هنری.


7. حسین جانی، ابوالقاسم (1375) بی مرگ مثل صنوبر، تهران: شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، چ دوم.


8. حسینی، حسن (1363) هم صدا با حلق اسماعیل، مجموعه شعر، تهران: حوزه هنری تبلیغات اسلامی.


9. حسینی، حسن (1375) گنجشک و جبرئیل، تهران: افق. چ دوم.


10. ده بزرگی، احد (1378) گزیده، تهران: نیستان.


11. روزبه، محمدرضا (1379) سیر تحول در غزل، تهران: روزنه.


12.  عبدالهی، باقر، تهران: ر. اطلاعات، سه شنبه، بهمن 1370، ش 19538.


13. کافی، غلامرضا (1380) پایان نامه (بررسی ساختاری و محتوایی شعر جنگ) تهران: دانشگاه شیراز.


14. کاکایی،عبدالجبار (1369) آواز های واپسین، تهران: نشر همراه.


15. مردانی، نصرالله (1379) گزیده، تهران: نیستان، چ دوم.


16. مهدیخانی، غلامعلی (1379) باغ گیلاس، شیراز: نشرایما.