بررسی و تحلیل تمثیل حکایت آن عاشق که شب بیامد برامیدِ وعده معشوق ...

الموضوعات :

الهه شیر محمدی ¹ , علی محمد مؤذنی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، پردیس البرز- تهران
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران - ایران

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437

الکلمات المفتاحية: مثنوی, تمثیل, حکایت, Allegory, Masnavi, Anecdote, عاشق, وعدة معشوق, lover,

ملخص المقالة :

مثنوی، دریای بی کران معرفت، به عنوان یک اثر تعلیمی ممتاز، تمثیل در آن یک شگرد بلاغی است که خودِ داستان گویی تنها هدف آن نیست بلکه انتقال معانی و پیام‌های عمیق‌تر، درجه نخست اهمیت را دارد. این شگرد بلاغی ((تمثیل)) به دلیل ویژگی تأثیر گذاری و اقناعی، کاربرد بسیار بالایی دارد. مثنوی معنوی نمونه بارز و شاخص یک اثر تعلیمی است که مولانا به مناسبت نوع اثر، با استفاده از این ابزار ((تمثیل)) در مسیر هر چه روشن‌تر شدن مفاهیم پیچیده ذهنی مورد نظر خود گام برداشته است. و گاه نیز برای آسان‌تر شدن و القای این مفاهیم از آوردن حکایاتی در دل یکدیگر بهره جسته است در پژوهشی که در پی می‌آید برآنیم تا لایه‌های مختلف تمثیل یکی از حکایت‌های دفتر ششم با عنوان حکایت آن عاشق بر امید وعده معشوق، به آن وثاقی که اشارت کرده بود، را تحلیل و بررسی نماییم.

المصادر:

قرآن کریم

1. استعلامی، محمد (1372). مثنوی، دفتر ششم، تهران، زوار با همکاری سیمرغ.


2. این عنوان از کتاب با پیر بلخ برداشته است. ن.ک: مصفا، محمد جعفر (1383) با پیر بلخ تهران: پریشان، چ نهم.


3. برداشت آزاد


4. پورنامداریان، تقی (1388). در سایه آفتاب، تهران: سخن.


5. داد، سیما (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید، چ دوم.


6. زمانی، کریم (1385). شرح جامع مثنوی، دفتر ششم، تهران: اطلاعات، چ نهم.


7. زمانی، کریم، همان، ص 184، برداشت آزاد


8. مؤذنی، علیمحمد (1389). شورانگیزی در مثنوی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. تهران: دانشگاه تهران. شماره 159.


9. غیبت: غایب شدن از احوال دنیاست. ن. ک: خوارزمی، کمال الدین حسین (1366). جواهر الاسرار و ظواهر الانوار، تصییح محمد جواد شریعت (ج 1) تهران: انتشارات مشعل.


10. برای توضیحات بیشتر برای تفسیر تمثیلی ن.ک: به قائمی، فرزاد (1386). فصل­نامه پژوهش‌های ادبی، انجمن زبان و ادبیات فارسی، شماره 16.


11. برای توضیحات بیشتر درباره ابهام آگاهانه در تمثیل ن.ک: فتوحی، محمود (1386). بلاغت تصویر، تهران: سخن.