جلوه‌های تمثیلی اعتراض در شعر "فروغ فرخزاد" و "غاده السمان"*

الموضوعات :

زهرا سلیمانی ¹

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا- ایران

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437

الکلمات المفتاحية: ادبیات تطبیقی, اعتراض, فروغ فرخزاد, comparative literature, Literature, protest, ادبیات تمثیلی, Ghada al-Samman, غاده السمان, Forough Farokhzad, Contemporary Iranian poems, comparison,

ملخص المقالة :

ساختار سنتی جامعه‌ی ایرانی و عرب و ارزش‌ها و برخوردهای فرهنگی‌آن، موقعیت اجتماعی زن را رقم زده است. در این جوامع از دیرباز بسیاری عوامل فرهنگی و اقتصادی وضعیت حاشیه‌ای زن را تثبیت کرده و او را عملاً از زندگی اجتماعی دور نگاه داشته و به اجبار به انزوا کشانده است. در میان شاعران سنت شکن معاصر ایران و عرب، "فروغ فرخزاد" و "غاده السمان" با ایستادگی در برابر سنت‌های مرد‌سالارانه و باورهای اشتباه، زبان گویا و معترض زنان صامت مشرق زمین‌اند که در طول زمان، از عقده‌ی دردناک تبعیض، ستم‌ها و بی رحمی‌ها به تنگ آمده‌اند. این دو به عنوان شاعران روشنفکر و آگاه، مشکلات جامعه‌ی زنان را درک کرده و منادی آزادی زن از افکار سنتی جامعه‌ی مردسالارانه خود شده‌اند. در این جستار که به بررسی و مقایسه‌ی اعتراض در آثار فروغ و غاده با رویکرد تمثیلی پرداخته شده است، انتقادهای تند و صریح این دو شاعر عصیان‌گر درباره‌ی باورهای نادرست حاکم بر جامعه آمده است.

المصادر:

1. آتشی، منوچهر، (1382)، فروغ در میان اشباح، تهران: آمیتیس.


2. براهنی، رضا، (1371)، طلا در مس، تهران: زمان. چ سوم.


3. جلالی، بهروز، (1373)، جاودانه زیستن در اوج ماندن، تهران: مروارید. چ سوم.


4. دوبوار، سیمون، (بی تا)، جنس دوم، تهران: طوس.


5. روزبه، محمدرضا، (1388)، ادبیات معاصر ایران (شعر)، تهران: روزگار. چ چهارم.


6. السمان، غاده، (1387)، ابدیت لحظه‌ی عشق، ترجمه عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه. چ سوم


7. .................................، (2003)، التمرد و الالتزام، بیروت: غاده السمان.


8. .................................، (1380)، زنی عاشق در میان دوات، ترجمه: عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.


9. .................................، (1377)، غم‌نامه‌ای برای یاسمن‌ها، ترجمه: عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.

1. .................................، (1981)، القبیلۀ تستجوب القتیلۀ، بیروت: انتشارات غاده السمان.


2. شمیسا، سیروس، (1376)، نگاهی به فروغ فرخزاد، تهران: مروارید. چ سوم.


3. فرخزاد، فروغ، (1383)، دیوان کامل: اسیر، دیوار، عصیان، تولدی دیگر، ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، تهران: مهراد.


4. فرزاد، عبدالحسین، (1380)، شعر پویای معاصر عرب، تهران: مروارید.


5. مدنی، نسرین، (1385)، در کوچه‌های خاکی معصومیت، تهران: چشمه.


6. یزدان پناه، قهرعلی، (1390)، «بررسی مقایسه‌ای تغزل­های غاده السمان و سیمین بهبهانی»، فصل­نامه مطالعات ادبیات تطبیقی، سال پنجم، شماره 20، صص 187-169.