حکایت های تمثیلی با تکیه بر احادیث در حدیقه الحقیقه سنایی
الموضوعات :
طاهره زینال پوراصل
1
(دانشجو دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
ماه نظری
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
فاطمه حیدری
3
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
زهرا دری
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
الکلمات المفتاحية: تمثیل, حدﻳﻘﮥ الحقیقه, احادیث, سنایی,
ملخص المقالة :
عرفا برای اقناع مخاطبان یا برای بیان و انتقال مفاهیم عرفانی خویش، از ابزارهای زبانی و ادبی مختلفی بهــره برده اند، که یکی از شیوه های تاثیر گذار و همراه کردن مخاطبان ، بهره گیری از تمثیل است. از سوی دیگر اغلب شعرا برای تحکیم بخشیدن به سخنان خویش، ازآیات قرآنی،احادیث و سخنان بزرگان دینی غفلت نورزیده اند . سنایی به عنوان نخستین کسی که به طور رسمی عرفان را وارد شعر فارسی کرد، با مقبولیت قرآن و حدیث نزد مسلمانان، هر جا که لازم می بیند در موضوعات دینی و اخلاقی برای اثبات گفتار خویش و اقناع و تایید مخاطب خود، به آیات و احادیث متوسل می شود. و از این طریق به راحتی کلام خود را برای مخاطب قابل پذیرش می سازد. وی در داستان های تمثیلی با بهره گیری از احادیث به مفاهیمی چون، حرص وآز و اجتناب از دنیا دوستی ، رزق و روزی، صفا و اخلاص، نقص دنیا، فی سلوک الطریق الاخره، اندر چشم نگاه داشتن، پرداخته است. این جستار، با روش توصیفی - تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است. ضرورت این تحقیق ایجاب می کند که به چند پرسش بنیادین از جمله، جایگاه تمثیل در ادبیات عرفانی، و اینکه سنایی تا چه حد ازشیوه تمثیلی در انتقال و ادراک مفاهیم انتزاعی موفق بوده -است؟ پاسخ داده شود.
_||_
