رستم بین بطل فی المذهب البرغماتی ونقیض البطل فی الفلسفة المثالیة؛ دراسة فی اتجاه الفلسفة البرغماتیة

الموضوعات :

سیده مریم میرحسینی ¹ , فاطمه حیدری ²

1 - طالبة دکتوراه فی اللغة الفارسیة وآدابها، فرع کرج، جامعة آزاد الإسلامیة، کرج، إیران
2 - أستاذة مشارکة فی اللغة الفارسیة وآدابها، فرع کرج، جامعة آزاد الإسلامیة، کرج، إیران

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , ذو الحجة, 1440 تاريخ التأكيد : 02 السبت , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 06 الأربعاء , جمادى الأولى, 1441

الکلمات المفتاحية: الأخلاق, الشاهنامه, البرغماتیة, الاحتیال, رستم, الأخلاق الواجبة, النفعیة,

ملخص المقالة :

البرغماتیة هی أحدث الاتجاهات الفلسفیة فی العالم. وهی تلقی نظرة خاصة على مکوّنات الیوتوبیا البشریة وتقترح مبدأ العمل على أساس الاستنتاجات، وبعبارة أخرى، محاولة العمل للوصول إلى منفعة حقیقیة. تنظر هذه الفلسفة إلى قضایا مثل العدالة والقانون والأخلاق بنظرة مغایرة للفلسفة القدیمة. تعدّ رائعة فردوسی "الشاهنامه"، باعتبارها کتاباً ملحمیاً، انعکاساً متعالیاً لثقافة أمة ونموذجاً رائعا لطقوسها، وبالتالی یمکن أن تکون ذا أهمیة کبیرة لمنظّری الفلسفة البراغماتیة. وبنظرة موازیة على المجتمع الأسطوری للشاهنامه وتحلیل سلوک الشخصیات فیها؛ مثل رستم وأبطال الشاهنامه الآخرین على أساس هذه المؤشرات، تظهر العلاقة بین یوتوبیا فردوسی والفلسفة البراغماتیة. قامت الباحثتان بعد تقدیم الفلسفة البراغماتیة والنظریات المختلفة حولها، بالمقارنة بین المجتمع المثالی للشاهنامه والیوتوبیا البراغماتیة، وقد اعتمد البحث المنهج الوصفی التحلیلی، مستنداً إلى أبحاث المکتبات وتجمیع المصادر المترجمة المکتوبة المتعلقة بالفلسفة البراغماتیة. وفی هذا المقطع، مع إلقاء نظرة خاصة على شخصیة رستم کرمز أسطوری وممثل إیرانی فی الشاهنامه، نجد أن أفعال رستم وأبطال الشاهامنه الآخرین أخذ الجانب العملی البرغماتی، وقد أثرت هذه الأفعال فی ترسیخ أهدافهم وتنمیة مجتمعهم.

المصادر:

آدورنو، تئودور. (1395ش). علیه ایده آلیسم. ترجمة مراد فرهاد پور. طهران: هرمس للنشر.

 پالمر، مایکل. (1385ش). مسائل اخلاقی. متن آموزشی فلسفه اخلاق. ترجمة علیرضا آل بویه. طهران:  پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی.

جیمز، ویلیام. (1386ش). پراگماتیسم. ترجمة عبدالکریم رشیدیان. طهران: انتشارات علمی وفرهنگی.

حلبی، علی اصغر. (1393ش). سیر فلسفه در اروپا. طهران: زوار للنشر.

دبیرسیاقی، سید محمد. (1392ش). برگردان روایت گونه ی شاهنامه ی فردوسی به نثر، طهران: قطره.

دریدا، ژاک. (1385ش). دیکانستراکشن و پراگماتیسم، ترجمة شیوا رویگریان، طهران: گام نو.

 دورانت، ویل. (1342ش). تاریخ تمدن. ترجمة مهرداد مهرین. ج 1. طهران: مؤسسة فرانکلین للنشر.

 ساهاکیان، ویلیام ومیبل لتوساهاکیان. (۱۳۸۰ش). افکار فلاسفه بزرگ. ترجمة گل بابا سعیدی. طهران: بحر دانش

 سیزیان موسی آبادی، علیرضا وشعیب بهمن. (۱۳۸۹ش). «پراگماتیسم و سیاست بررسی و نقد پراگماتیسم در قلمروسیاست  وحکومت». فصلنامه تحقیقات سیاسی وبین المللی، ش ۵. زمستان ۱۳۸۹. صص ۱۲۳- ۸۹.

 شفلر، اسرائیل. (1381ش). چهار پراگماتیست، درآمدی انتقادی بر فلسفه ی پیرس، جیمز، مید ودیوئی، ترجمة محسن حکیمی. طهران: نشر مرکز

صفا، ذبیح الله. (1390ش). حماسه سرایی در ایران. طهران: فردوس للنشر.

طوسی، خواجه نصیرالدین. (1364)، اخلاق ناصری، طهران: خوارزمی.

فردوسی، ابوالقاسم. (1376ش). شاهنامه فردوسی، مسکو: طبعة مسکو.

فروغی، محمد علی. (1393ش). سیر حکمت در اروپا، طهران: زوار للنشر.

فرانکنا، ویلیام کی. (1383ش). فلسفه اخلاق. ترجمة هادی صادقی. ط2. قم: کتاب طه

کاپلستون، فردیک. (1370ش). تاریخ فلسفه. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. ج 1. طهران: علمی وفرهنگی وسروش.

گرجیان، رحیمه. (1388ش). کلیات شاهنامه به نثر. طهران: پویان للنشر.

غمبرتس، تیودور. (1375ش). متفکران یونانی. ترجمة محمد حسن لطفی. ط1. ج 2. طهران: خوارزمی.

محمودزاده، محمدرضا. (1383ش). افراسیاب در اسطوره وحماسه زخم عمیق رستم. طهران: قطره للنشر.

Audi, R. (1995.) "Pragmatism in R Audi(ed)". The Cambridge Dictionary of Philosophy

2th ed. Cambridg: Cambridge univ. Press. P. 638

 

Lucy, Niall. (2004). A Derrida Dictionary, Malden and Oxford: Blackwell Publishing Ltd.

 

Putnam, R.A. (2001.) "Pragmatism In L.C.Becker & Ch.B. Becker(eds)".

Encyclopedia of Ethics. 2 th ed. Vol.3. London and New York: Routledge. PP. 1361-64.

 

Tiles, J.E. (2000.) Pragmatism in EthicsIn Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy

London and New York: Routledge. P.705.