بررسی ساختار جمعیت علف‌های هرز مزارع گندم تحت تأثیر نوع کشت و خاک‌ورزی

الموضوعات : پژوهش علف های هرز

فاطمه پورکریمی ¹ , سعیده ملکی فراهانی ² , مصطفی اویسی ³ , محمدرضا چائی چی ⁴

1 - گروه اگرواکولوژی، دانشکده علوم کشاورزی،دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 - دانشگاه شاهد
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
4 - دانشگاه تهران و دانشگاه ایالتی کالیفرنیا

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 06 الأربعاء , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 12 الخميس , ذو الحجة, 1439

الکلمات المفتاحية: شاخص‌ تنوع, خاک‌ورزی, علف هرز, گندم,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم بدون شخم (کم نهاده)، آبی بدون شخم (بی خاک‌ورزی) و آبی با شخم برگردان دار (پر نهاده) در دو مرحله پنجه‌زنی و انتهای ساقه دهی انجام شد. میزان تنوع گونه‌ای سیمپسون، شانون- وینر، غنای مارگالف، منهینیک و شاخص غالبیت به تفکیک جنس و گونه تعیین گردید. شاخص غالبیت در مزارع دیم (9245/0) نسبت به مزارع آبی و در مزارع آبی با شخم برگردان دار (7451/0) نسبت به مزارع آبی بدون شخم (6664/0) بیش‌تر بود. شاخص شانون در مزارع کم نهاده (6973/2) بیش‌تر از پر نهاده (5230/1) و در مزارع پر نهاده بیش‌تر از مزارع بی خاک‌ورزی (4346/1) بود. بالاترین شاخص غنای مارگالف مربوط به زمین‌های دیم بود (8516/1) و کم‌ترین آن در مزارع بدون شخم (7432/0) مشاهده شد. شاخص غنای گونه‌ای در مزارع کم نهاده بیش‌تر از مزارع پر نهاده و در مزارع پر نهاده بیش‌تر از مزارع بی خاک‌ورزی (با خاک‌ورزی حفاظتی) بود. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که سیستم‌های بدون شخم می‌تواند منجر به کاهش رشد علف‌های هرز شود.