بررسی تطبیقی داستان غنایی یوسف و زلیخای جامی (خاتم الشعرا) و عندلیب (شاعر ترکمن)
الموضوعات :
خوجه سید سیدمحمدی
1
,
محمد فاضلی
2
,
رضا اشرف زاده
3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
2 - استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.
3 - استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.
تاريخ الإرسال : 09 الأربعاء , رجب, 1441
تاريخ التأكيد : 09 الأربعاء , رجب, 1441
تاريخ الإصدار : 25 الأحد , ربيع الثاني, 1441
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
بررسی تأثیر متقابل ادبیات ملل در حیطۀ ادبیات تطبیقی قرار دارد و کنکاش در این زمینه، اعتلا و غنای زبان و ادبیات ملی و تفاهم و دوستی ملت ها را در پی خواهدداشت. تاثیر زبان، فرهنگ و تمدن ایرانی بر زبان و ادبیات بومی یکی از موضوعات پژوهش در ادبیات تطبیقی است. یوسف و زلیخا داستانی قرآنی است که بازتاب وسیعی در ادبیات غنایی داشته است. در این جستار بازآفرینی اثر دو سخنور با زبان و فرهنگ متفاوت با بهره گیری از رویکرد تطبیقی- تحلیلی، مورد بررسی و تبیین قرارگرفته و یوسف و زلیخای عبدالرّحمان جامی (قرن نهم) با یوسف و زلیخای نورمحمّد عندلیب، شاعر، نویسنده و مترجم ترکمن(قرن دوازدهم) مقایسه شده است، تا وجوه افتراق و اشتراک این دو اثر فارسی و ترکمنی مورد بررسی قرارگیرد. نتایج کلّی پژوهش، بسامد عوامل متافیزیکی داستان عندلیب در شکل گیری پیرنگ داستان نقش اساسی را دارد؛ ولی جامی در اثر خود از طرحی باورمندانه و منطقی تر بهره جسته است. ویژگی های داستان های کهن را در هر دو اثر می توان دید؛ در روایت جامی محور اصلی داستان عشق یوسف و زلیخاست وی تلاش دارد در ضمن داستان بینش عرفانی خود را بیان کند؛ در روایت عندلیب، یوسف شخصیت اصلی داستان است و داستان با آنچه در سوره یوسف آمده، نزدیک می باشد.
المصادر:
قرآن کریم
اخوت، احمد، (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: نشر فردا.
راهنی، رضا، (1381)، قصه نویسی، تهران: نشر البرز.
جامی، عبدالرحمان بن احمد، (1386)، مثنوی هفت اورنگ، تصحیح مرتضی مدرس گیلانی، تهران: اهورا.
خیام پور، رسول،(1339)، یوسف و زلیخا، تبریز: شفق.
داد، سیما ،(1382)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
ذوالفقاری، حسن، (1374)، منظومه های عاشقانۀ ادب فارسی،تهران: نیما.
شوشتری، علی بن علی نجار ،(۱۳۷۳)، تفسیر سورۀ یوسف، تصحیح میرهاشم محدث،تهران: صدوق.
صفا، ذبیح الله، (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، چاپ دهم، تهران: فردوس.
طوسی، احمدبن محمدبن زید، (1345)، تفسیرسورۀ یوسف، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
فراهی هروی، معینالدین، (1364 )، حدائق الحقایق، تصحیح سیدجعفرسجادی، تهران: امیرکبیر.
ُسترینج، گای، (1393)، جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی، مترجم محمود عرفان. تهران: علمی و فرهنگی.
مارتین، والاس، (1382)، نظریه های روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس.
مستور، مصطفی، (1379 )،مبانی داستان کوتاه، تهران: مرکز نشر.
مک کی، رابرت، (1382)، داستان ساختار، سبک و اصول فیلمنامهنویسی، ترجمه محمد گذرآبادی، تهران: هرمس.
میرصادقی، جمال، (1380)، عناصر داستان، تهران، سخن.
------------ ،(1365)، ادبیات داستانی، چاپ دوم، تهران،مؤسسه فرهنگی ماهور.
-------------،(1383)، داستان و ادبیات، تهران: نشر آیه مهر.
ندا، طه ،(1380)، ادبیات تطبیقی، تهران: فرزان.
غنیمی هلال، محمد، (1373)، ادبیات تطبیقی، ترجمۀ سید مرتضی آیت اله زاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.
واعظ کاشفی، ملاحسین(بیتا)، تفسیر حسینی، ترجمۀ شاه ولیالله محبت دهلوی، پاکستان: کراچی.
هیئت، جواد ،(1366)، سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی، تهران: نشرنو.
بخاری افندی، شیخ سلیمان، (1298ه.ق)، فرهنگ لغات جغتایی و ترکی عثمانی، جلد اول، استانبول: مهران.
بگمراد اف، احمد، (1990)، شعرلر و پایامالار، عشق آباد: انتشارات ترکمنستان.
عندلیب، نورمحمّد، (1389)، یوسف و زلیخا، تصحیح مراد دردی قاضی، گرگان: فراغی.
قیاس اُوا، گ. دردی اُوا، (2015)،.فرهنگ ترکمنی به ترکمنی،(Hazyna sözlük)، دو جلد، عشق آباد: ترکمنستان.
Geldiyev,Gurbandurdi, (2011),Andalıp،kardeşkalemler aylik Avrasya Edebiayt ،Yil:5/sayi :54 .p.50-52, Dergisi.Ankara.
GÖkÇimen,Ahmet,(2011),Andalibın Yusuf Züleyhası,kardeş kalemler aylik Avrasya Edebayte:Ankara، Dergisi Yıl:5/ sayi :54 .p.47-50
Öztürk،Aydın ,(2008),Andalib ve Nesimi، Poeması،türkish Studies.Volume3/7 fall.p.555-563.Ankara.
türkmen ,Fikret & Geldiyev.Gurban durdi,(1995),Türkmen şiire antolojisi, türksoy yayinlari.No 4.Ankara.
مقالات
عباسی، علی، (1385)، پژوهشی بر پیرنگ، مجله پژوهش های زبان خارجی دانشگاه تهران، شماره 33، صص85-103
_||_
