تحلیل مرگ و معاد در اسکندرنامه نظامی

الموضوعات :

محمدرضا سلیمانی دلارستاقی ¹ (دبیر- آموزش و پرورش)
عباس ماهیار ² (استاد گروه ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج،ایران)

تاريخ الإرسال : 02 الجمعة , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 02 الجمعة , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

اعتقاد به روز رستاخیز ، شالودة فکری نظامی را تشکیل می‌دهد . نگرش حکیم گنجه دربارة دنیا و آخرت و پیوستگی این دو با هم ، او را از دیگر شاعران پیش از خود متمایز ساخته است . این نوشتار می‌کوشد تا سیمای مرگ را در کتاب اسکندرنامه، بر اساس آیات و قرآن و احادیث و دیگر کتب دینی بررسی کند و ارتباط آن را با مقولاتی چون دین ، دنیا و معاد دریابد .نظامـی ضمن اشراف بر فلسفة اسلاف و عقایـد آن‌ها ، سعـی دارد به تبییـن مباحثـی بپردازد که با اندیشه‌های اسلامی پیوندی دیرینه دارد. ضرورت وجود عالم دیگر، میل به بقا و جاودانگی ، نامیرایی روح ، ناپایداری دنیا، بازگشت به اصل ، معاد جسمانی و امثال آن، از جمله مسائلی است که در این جستار مورد ارزیابی قرار گرفته است . در این مقاله، ابتدا مباحث یاد شده به شیوه کتابخانه‌ای بررسی شده و سپس به روش تحلیلی-توصیفی به نگارش در آمده است.

المصادر:

1.  قرآن کریم


2.  ابن ابی جمهور ، محمّد بن زین الدّین ، ( 1361 ) عوالی اللآلی ، قم ، سیّدالشّهدا.


3.  ای پرک، لورا، (1385)، روان‌شناسی رشد، ترجمة یحیی سیّد محمّدی، تهران، ارسباران.


4.  بی ناس ، جان ، ( 1357 ) ، تاریخ جامع الادیان ، چاپ هفتم ، علی اصغر حکمت ، تهران ، انتشارات علمی و فرهنگی.


5.  پاینده ، ابوالقاسم ، ( 1360 ) نهج الفصاحه ، تهران ، جاوید.


6.  پورنامداریان، تقی، (1391)، رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، چاپ هشتم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.


7.  تمیمی آمدی ، عبدالواحد ، ( بی تا ) ، غررالحکم و دُرَرالکلم، قم ، دفتر تبلیغات اسلامی.


8.  تن آیک او مستد، آلبرت، (1388)، تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، ترجمة محمّد مقدّم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.


9.  جرجانی، عبدالقادر بن عبدالرّحمن، اسرار البلاغه، (1389)، ترجمة جلیل تجلیل، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.


10.  خاقانی ، افضل الدین ، ( 1374 ) ، دیوان خاقانی شروانی ، تصحیح ضیاءالدین سجادی ، چاپ پنجم ، تهران.


11.  دورانت، ویل، (1372)، یونان باستان (تاریخ تمدّن ویل دورانت)، ترجمة امیرحسین آریانپور و فتح الله مجتبایی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.


12.  دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت‌نامه، چاپ دوم از دورة جدید، تهران، دانشگاه تهران.


13.  سبحانی ، جعفر ، ( 1358 ) ، معاد انسان وجهان، چاپ اوّل ، قم ، کتابخانه صدر، زوّار.


14. سیّد رضی ، (1381 ) نهج البلاغه ، ترجمه محمّد دشتی ، قم ، حضور.


15. سیوطی ، جمال الدین عبدالرحمن ابن ابی بکر ، ( بی تا ) جامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر ، لبنان ، بیروت ، دارالفکر.


16. صفا، ذبیح الله، (1386)، تاریخ ادبیات در ایران، چاپ شانزدهم، تهران، فردوس.


17.  صفی‌پوری، عبدالرحمن بن عبدالکریم، (1377 هـ. ق)، منتهی الارب فی لغة العرب، تهران، کتابفروشی اسلامیه.


18.  صنعتی ، محمّد ، ( 1381 ) مرگ « مجموعه مقالات » ، چاپ اوّل ، تهران ، سازمان چاپ و انتشار.


19.  فرای، ریچاردن، (1373)، میراث باستانی ایران، ترجمة مسعود رجب نیا، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.


20.  موسوی، سیّد جمال، (1395)، روان‌شناسی رشد، تهران، مشاوران صعود ماهان.


21.  نظامی گنجه‌ای ، الیاس بن یوسف ، ( 1378 ) ،اقبال نامه ، چاپ چهارم ، به تصحیح حسن وحید دستگردی ، به کوشش سعید حمیدیان ، تهران ، قطره.


22.  نظامی گنجه‌ای ، الیاس بن یوسف ، ( 1378 ) ، شرفنامه ، چاپ سوم ، به تصحیح حسن وحید دستگردی ، به کوشش سعید حمیدیان ، تهران ، قطره.