مقایسه ی کاربرد معنایی سیمرغ در منطق الطیرعطار و مثنوی معنوی مولانا با تکیه بر عرفان عملی
الموضوعات :محمدیوسف نیری 1 , امیرمحمد اردشیرزاده 2
1 - استاد، بخش زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران
2 - دانشجوی دانشکده زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه شیراز، شیراز
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
موضوع این مقاله مقایسه ی کاربرد معنایی سیمرغ در منطق الطّیر عطّار و مثنوی معنوی مولانا می‌باشد. عطار و مولانا سیمرغ را در چند معنای گوناگون به کاربرده اند؛ تا به کمک آن اندیشه های عارفانه ی خود را به خوبی القا کنند. در این مقاله به معرفی سیمرغ به عنوان پرنده ای افسانه ای که در ادبیات عرفانی جایگاه ویژه ای دارد،پرداخته شده است. سیمرغ و کوه قاف در منطق الطّیر و مثنوی از کنایات معروف عرفانی هستند. هم عطّار و هم مولانا،سیمرغ را برای ذکر اندیشه های والای معنوی و عرفانی خود که در ذهن داشته اند؛ با تکیه بر رموز عرفانی در کتب خویش به کار می برند. در این مقاله کوشش شده است تا به معرّفی،تحلیل،کاربرد معنایی و مقایسه ی سیمرغ منطق الطّیربا مثنوی پرداخته شودو به رموز و نهادهای نهفته در به کارگیری سیمرغ از جانب هر دو شاعر در کتب مهم خویش و هم چنین به نقش سیمرغ در سلوک عملی اشاره شود.
1.اسلامی ندوشن ،محمدعلی(2536).داستان داستان ها.تهران: طوس.
2. اشرف زاده،رضا(1373).تجلی رمز و روایت در شعر عطار نیشابوری .تهران: اساطیر.
3.پورنامداریان، تقی(1391).رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی .تهران : علمی و فرهنگی .
4.__________،______(1390). دیدار با سیمرغ.تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
5 . جرجانی،میرسید شریف(1394). تعریفات. ترجمه حسن سید عرب و سیما ساذات نوربخش،تهران،فرزان .
6.دهخدا،علی اکبر(1373). لغت نامه. تهران : دانشگاه تهران.
7. روحی،نزهت(1393).مرغان گویا .تهران: باد .
8 . روزبهان بقلی شیرازی(1958). عبهرالعاشقین. به تصحیح هانری کربن و محمد معین.
9. ________________.(1394). شرح شطحیات.تصحیح و مقدمه هنری کوربن،ترجمه دکتر محمدعلی معزّی، تهران: طهوری .
10. زرین کوب،عبدالحسین(1386). صدای بال سیمرغ.تهران: سخن.
11. ستاری،جلال(1392).مدخلی بر رمز شناسی عرفانی.تهران : مرکز .
12.سجادی،سیدجعفر(1362).فرهنگ معارف اسلامی. تهران: شرکت مولفان و مترجمان .
13.سهروردی،شهاب الدین(1348). مجموعه ی آثار فارسی شیخ اشراق.به تصحیح سید حسین نصر،تهران: انستیتوفرانسوی پژوهشهای علمی در ایران.
14.صارمی،سهیلا(1389).مصطلحات عرفانی و مفاهیم برجسته در زبان عطار.تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
15.عطار،فریدالدین(1388).منطق الطیر .محمدرضا شفیعی کدکنی،تهران: سخن .
16._____،_______ (1372). منطق الطیر. سید صادق گوهرین، تهران: علمی و فرهنگی .
17. عین القضات همدانی(1387). نامه های عین القضات همدانی.علینقی منزوی،عفیف عسیران،تهران: اساطیر.
18.لاهیجی،شمس الدین محمد(1374).مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز.محمدرضابرزگر خالقی و عفّت کرباسی،تهران: زوّار .
19. مولوی،جلال الدین محمد(1372).مثنوی.محمد استعلامی،تهران: زوّار .
20. _____،_____________ (1372).مثنوی . کریم زمانی،تهران: اطلاعات.
21.مولف ناشناخته(1391).مرآت عشاق.مرضیه سلیمانی،تهران: علمی فرهنگی .
22. نیّری،محمد یوسف(1391).قاف عشق.تهران: افراز.
23. __ ، ________ (1392). نرگس عاشقان. شیراز: دانشگاه شیراز.
23.وزین پور،نادر(1365).آفتاب معنوی.تهران : امیرکبیر .
24.هدایت،رضاقلی خان(1288). انجمن آرای ناصری.تهران: کتابفروشی اسلامیه.
_||_