مرگ اندیشی و نوزایی در قصه های ایرانی انجوی شیرازی

الموضوعات :

سحر یوسفی ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)
محمد ایرانی ² (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)
خلیل بیگزاده ³ (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)
امیرعباس عزیزی فر ⁴ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)

تاريخ الإرسال : 16 الجمعة , ذو القعدة, 1440 تاريخ التأكيد : 05 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 12 الثلاثاء , ذو القعدة, 1442

الکلمات المفتاحية: قصه های ایرانی, نماد, مرگ, مرگ اندیشی, نوزایی,

ملخص المقالة :

مرگ و مرگ اندیشی از بن مایه های برجسته در قصه های عامیانه است و اندیشۀ نوزایی برخاسته از مرگ اندیشی از باورهای جمعی و اسطوره ای کهن است. مرگ و نوزایی، صورت های متعددی در قصه ها دارند و در تعدادی از نمونه ها بیانی نمادین دارند. شناخت این صورت ها و نمادها، درک عمیق تری از مرگ اندیشیِ عامه نمایان می سازد. نگارندگان برای دست‌یابی به اَشکال مرگ اندیشی و نوزایی در مجموعۀ چهار جلدی قصه های ایرانی انجوی شیرازی از شیوۀ توصیفی- تحلیلی بهره برده و صورت‌های مرگ، نوزایی و نمادهای مرگ‌اندیشی و نوزایی را شناسایی، استخراج و تحلیل کرده‌اند. یافته های پژوهش نشان می دهند مرگ دو نمود طبیعی و غیرطبیعی در قصه ها دارند و صورت های غیرطبیعی مرگ، که پربسامدترین گونۀ مرگ در قصه هاست، عبارتند از: اقدام موفق، اقدام ناموفق و مرگ با پایان باز، رویگردانی از کشتن، خودکشی، مرگ بر اثر حوادث، دیدار با مردگان و شایعۀ مرگ. ظهور و بروز نمادهای مرگ در شکل های اقدام موفق، اقدام ناموفق و نتیجۀ نامشخص در کشتن و مرگ بر اثر حوادث است. صورت های نوزایی در قصه ها شامل ولادت مجدد، انتقال نفس، استحاله، تناسخ و رستاخیز است، نمادهای آن هم در تمامی شکل های نوزایی بسامد دارند و در پاره ای از نمونه ها با نمادهای مرگ مشترکند.

المصادر:

کتاب ها

آموزگار، ژاله و احمد تفضلی (1387) اسطورۀ زندگی زرتشت، چاپ هشتم، تهران: چشمه.

انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم (1393) دخترنارنج و ترنج، جلد دوم، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.

انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم (1393) گل به صنوبر چه کرد، جلد اول، تهران: امیرکبیر.

انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم (1355) عروسک سنگ صبور (قصه های ایرانی)، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.

انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم (1353) قصه های ایرانی، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.

ایلیاده، میرچا (1376) رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: سروش.

بهار، مهرداد (1386) پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ ششم، تهران: آگه.

چایدستر، دیوید (1380) شور زندگی، ترجمۀ غلامحسین توکلی، چاپ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

دلاشو، لوفر (1364) زبان رمزی افسانه ها، ترجمۀ جلال ستاری، چاپ اول، تهران: توس.

سرامی، قدمعلی (1392) از رنگ گل تا رنج خار (شکل شناسی داستان های شاهنامه)، چاپ ششم، تهران: علمی و فرهنگی.

شوالیه، ژان و آلن گربران (1387) فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی و علیرضا سیداحمدیان، پنج جلد. تهران: جیحون.

فروم، اریک (1388) زبان از یاد رفته (درک و تعبیر رؤیا، داستان های کودکان، اساطیر)، ترجمۀ ابراهیم امانت، چاپ نهم، تهران: فیروزه.

فلاماریون، کامیل (1373) مرگ و اسرار آن، ترجمۀ بهنام جمالیان، چاپ اول، تهران: مرکز نشر فرهنگی مشرق.

کوپر، جی. سی. (1392) فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمۀ رقیه بهزادی، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی.

گرین ویلفرد و همکاران (1385) مبانی نقد ادبی، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ چهارم، تهران: نیلوفر.

گودوین، دافلد (1372) فوبی، ترجمۀ نصرالله پورافکاری، چاپ اول، تهران: رشد.

میهن دوست، محسن (1380) پژوهش عمومی فرهنگ عامه، چاپ اول، تهران: توس.

نورآقایی، آرش (1387) عدد نماد اسطوره، چاپ اول، تهران: نقد افکار.

وال، ژان (1370) بحث در مابعدالطبیه، ترجمۀ یحیی مهدوی، چاپ اول، تهران: خوارزمی.

واینر، فیلیپ پی (1385) فرهنگ تاریخ اندیشه ها، ترجمۀ گروه مترجمان، چاپ اول، تهران: سعاد.

هال، جیمز (1390) فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمۀ رقیه بهزادی، چاپ پنجم، تهران: فرهنگ معاصر.

هندرسن، جوزف.ل (1359) اساطیر باستانی و انسان امروز، ترجمۀ ابوطالب صارمی، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.

هنری هوک، ساموئل (1381) اساطیر خاورمیانه، ترجمۀ علی اصغر بهرامی و فرنگیس مزداپور، چاپ سوم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.

هیلنز، جان (1379) شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ ششم، تهران: آویشن.

یونگ، کارل گوستاو (1390) چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، چاپ سوم، مشهد: آستان قدس رضوی.

یونگ، کارل گوستاو (1387) انسان و سمبول هایش، ترجمۀ محمود سلطانی، چاپ ششم، تهران: جامی.

یونگ، کارل گوستاو (1382) اصول نظری و شیوۀ روانشناسی تحلیلی یونگ، ترجمۀ پروین رضایی، چاپ اول، تهران: ارجمند.

یونگ، کارل گوستاو (1373) روانشناسی و کیمیاگری، ترجمۀ پروین فرامرزی، چاپ اول، مشهد: آستان قدس رضوی.

مقالات

صرفی، محمدرضا (1382) درآمدی بر نمادپردازی در ادبیات، فرهنگ، دورۀ شانزدهم، شماره‌های 47 و 46، صص 177-159.

غفوری، عاطفه (1397) بازگشت از مرگ در قصه های عامیانۀ ایرانی، فرهنگ و ادبیات عامه، سال ششم، شمارۀ 24، صص 18-1.

فخرائیان، رجب و همکاران (1394) تحلیل نمادشناسانۀ قصه های عامیانه (با تأکید بر مجموعۀ گل به صنوبر چه کرد)، سبک شناسی نظم و نثر فارسی، سال هشتم، شمارۀ چهارم، صص 217-201.

Books

Amoozgar, Jaleh and Ahmad Tafazli (2008) The Myth of Zoroaster Life, Eighth Edition, Tehran: Cheshmeh.

Anjavi Shirazi, Seyed Abolghasem (2014) Daughter of Orange and Toranj, Volume 2, Third Edition, Tehran: Amirkabir.

Anjavi Shirazi, Seyed Abolghasem (2014) What did the flower do to Sanobar, Volume One, Tehran: Amirkabir.

Anjuavi Shirazi, Seyed Abolghasem (1976) Sabour Stone Doll (Iranian Tales), First Edition, Tehran: Amirkabir.

Anjavi Shirazi, Seyed Abolghasem (1974) Iranian Stories, First Edition, Tehran: Amirkabir.

Iliad, Mircha (1997) Treatise on the History of Religions, translated by Jalal Sattari, second edition, Tehran: Soroush.

Bahar, Mehrdad (2007) Research in Iranian Mythology, Sixth Edition, Tehran: Ad.

Chaidster, David (2001) Passion for Life, translated by Gholam Hossein Tavakoli, first edition, Qom: Center for the Study and Research of Religions and Beliefs.

Delashou, Luffer (1985) The symbolic language of legends, translated by Jalal Sattari, first edition, Tehran: Toos.

Serami, Ghadmali (2013) From the color of flowers to the suffering of thorns (morphology of Shahnameh stories), sixth edition, Tehran: scientific and cultural.

Knight, Jean and Alain Gerbaran (2008) The Culture of Symbols, translated by Soodabeh Fazaili and Alireza Seyed Ahmadian, five volumes. Tehran: Jeyhun.

Forum, Eric (2009) The Forgotten Language (Perception and Interpretation of Dreams, Children's Stories, Myths), translated by Ebrahim Amanat, ninth edition, Tehran: Firoozeh.

Flamarion, Kamil (1994) Death and its secrets, translated by Behnam Jamalian, first edition, Tehran: Mashreq Cultural Publishing Center.

Cooper, J .C (2013) Culture of Ritual Symbols, translated by Roghayeh Behzadi, first edition, Tehran: Scientific Publications.

Green Wilfred et al. (2006) Fundamentals of Literary Criticism, translated by Farzaneh Taheri, fourth edition, Tehran: Niloufar.

Goodwin, Duffeld (1993) Phobia, translated by Nasrollah Pourafkari, first edition, Tehran: Roshd.

Patriot, Mohsen (2001) General Research in Popular Culture, First Edition, Tehran: Toos.

Noor Aghaei, Arash (2008) The number of the symbol of myth, first edition, Tehran: Critique of Thoughts.

Wall, Jan (1991) Discussion in metaphysics, translated by Yahya Mahdavi, first edition, Tehran: Kharazmi.

Weiner, Philip P. (2006) Culture of the History of Thoughts, translated by a group of translators, first edition, Tehran: Saad.

Hall, James (2011) Dictionary of Symbols in East and West Art, translated by Roghayeh Behzadi, fifth edition, Tehran: Contemporary Culture.

Henderson, Joseph L. (1980) Ancient Myths and Modern Man, translated by Aboutaleb Saremi, second edition, Tehran: Amirkabir.

Henry Hook, Samuel (2002) Middle East Mythology, translated by Ali Asghar Bahrami and Farangis Mazdapour, third edition, Tehran: Enlightenment and Women's Studies.

Hills, John (2000) Understanding Iranian Mythology, translated by Jaleh Amoozgar and Ahmad Tafazli, sixth edition, Tehran: Thyme.

Jung, Carl Gustav (2011) Four Exemplary Faces, translated by Parvin Faramarzi, third edition, Mashhad: Astan Quds Razavi.

Jung, Carl Gustav (2008) Man and His Symbols, translated by Mahmoud Soltani, sixth edition, Tehran: Jami.

Jung, Carl Gustav (2003) Jung's Theoretical Principles and Method of Analytical Psychology, translated by Parvin Rezaei, first edition, Tehran: Arjmand.

Jung, Carl Gustav (1994) Psychology and Alchemy, translated by Parvin Faramarzi, first edition, Mashhad: Astan Quds Razavi.

Articles

Sarfi, Mohammad Reza (2003) An Introduction to Symbolism in Literature, Culture, Volume 16, Numbers 47 and 46, pp. 177-159.

Ghafouri, Atefeh (2018) Return from Death in Iranian Folk Tales, Popular Culture and Literature, Year 6, Number 24, pp. 18-1.

Fakhraeian, Rajab et al. (2015) Symbolic Analysis of Folk Tales (with Emphasis on the Collection of Flowers What Did Spruce Do), Stylistics of Persian Poetry and Prose, Volume 8, Number 4, pp. 217-201.