بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست‌گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن از دیدگاه کارشناسی
الموضوعات :
زهرا کردی
1
,
هما صالحی
2
,
فرهاد حمزه
3
1 - زهراکردی دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی گرایش سیاست گذاری، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ايران
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ايران
3 - استادیار جغرافیای سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: پسماند, سیاست‌گزاری, روستا, بخش کن, دیدگاه کارشناسی,
ملخص المقالة :
با توجه به روند رشد سریع جمعیت، بحث افزایش پسماندها به یکی از چالش‌های اساسی توسعه پایدار روستایی جهت حفظ محیط زیست تبدیل شده است. در همین راستا هدف پژوهش پیش رو بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست‌گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن در استان تهران می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و مدیران دهیاری‌های منطقه و سازمان مدیریت پسماند شهر تهران می‌باشند. حجم نمونه برای کارشناسان و مدیران با استفاده از روش سرشماری 34 نفر تعیین گردید. روش گردآوری داده‌ها، به دو روش اسنادی و پیمایشی بوده‌است. از روش اسنادی برای بررسی سوابق و تبیین مسئله و از روش پیمایشی برای گردآوری داده‌ها با ابزار مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بین کارشناسان و مدیران استفاده شده است. برای تعیین روایی و جهت معتبر‌سازی محتوای پرسش‌نامه‌های تحقیق از نظر متخصصان، اساتید راهنما و کارشناسان استفاده گردید. همچنین پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق آزمون مقایسه دو نسبت سنجش شده است. در این تحقیق برای بررسی مدیریت پسماند از دیدگاه کارشناسی از سه مؤلفه رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه-ریزی و ساماندهی استفاده شده و تأثیر آ‌ن‌ها بر سیاست‌گزاری در این حوزه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج منتج شده در آزمون کای اسکوثر نشان از رابطه معنی دار مولفه های رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه‌ریزی و ساماندهی با سیاست‌گزاری مدیریت پسماند در این پژوهش است. همچنین با توجه به نتایج از تحلیل رگرسیون چندگانه مجموعاَ 91 درصد از واریانس سیاست گزاری مدیریت پسماند توسط سه بعد یاد شده تعیین شده است.
منابع
احمدی،، حهانسوزی، (1400). تحلیل مؤلفه¬های مؤثربر سیاست‌گزاری مدیریت پسماند (مطالعه موردی: منطقه شیرین درّه، شهرستان قوچان)، جغرافیا و حفاظت از محیط زیست، 11(3)، صص 137-115.
بهمنی، امید(1399). طرح مدیریت بهره‌وری پارک جنگلی کوهستر، شهرداری منطقه 5 تهران، 278 صفحه 127
بوارد، لطف الله، ایلانلو، مریم. (1398). مدیریت مواد زائد حامد شهری با استفاده از مدل Swot (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی شهرستان ماهشهر)، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(70): 27-1.
خداوردی ازغندی، زینب.، کلاهی، مهدی.، (1398). افق پیش‌روی سیاست‌گزاری و مدیریت پسماند. فصلنامه رهیافت، 73: 77-68.
دربان آستانه، علیرضا. (1391). اصول و مبانی بهداشت روستایی، تهران، موسسه فرهنگی، اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
دربان آستانه، علیرضا.، هاجری، بهرام.، ملایی، نادر.، (1396). ارزیابی و مکان‌یابی سامانه مدیریت پسماند روستایی با استفاده از تحلیل شبکه (مطالعه موردی: شهرستان شیروان و چرداول)، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره 24، صص 180-163.
رئیسی، اسلام. (1393). نقش مدیریت پسماند در توسعه سکونت‌گاه‌های روستایی(مطالعه موردی: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
زاهدین، محمدحسین. (1383). اجرای عدالت درباره محیط زیست بین‌المللی، حقوق و راه حل‌ها، مجله حقوق، نشریه دفتر خدمات حقوق بین‌الملل حمهوری اسلامی ایران، شماره 31، صص 185-171.
صفاری، امیر. (1392). تحلیل مخاطرات زیست‌محیطی و راهبردهای مدیریت پسماند در نواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان اجارود مرکزی، شهرستان گرمی، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دوم، شماره 1، صص 71-91. صفری، ادوین. (1393). اصول صحیح برنامه‌ریزی محل‌های دفن زباله پسماند روستایی، ماهنامه پژوهشی، آموزش و ترویجی دهیاری‌ها، شماره 42، صص11-3.
صفری، پروانه. (1393). عوامل موثر بر رفتارهای مدیریت پسماند خانوارهای روستایی شهرستان قزوین، پایان نامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه زنجان.
عبدلی، محمدعلی.، جلیلی، مهدی.، سمیعی‌فرد، رضا.(1386). ارائه الگوی مشارکت مردم و بخش خصوصی در سیستم مدیریت پسماند روستایی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس مهندسی برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم‌های محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران.
عبدلی محمدعلی.، رحیمی، فرشید.، سمیعی‌فرد، رضا.، جلیلی، قاضی زاده.(1393). بررسی کمّی و کیفی پسماندهای روستایی استان هرمزگان و ارائه راهکار مدیریتی، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره شانزدهم، شماره 4، صص 173-165.
عمرانی، قاسمعلی.، علوی، نغمه.(1388). مدیریت مواد زائد جامد (بازیافت)، تهران، اندیشه رفیع.
عموئی، عبدالایمان.، اصغرنیا، حسینعلی، خدادادی، علی.(1387). ویژگی‌های کمّی و کیفی پسماندهای جامد روستایی شهرستان بابل، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره دهم، شماره 5، صص80-74.
عنابستانی، علی‌اکبر.، جمعه‌ای، عاطفه.، بوزرجمهری، خدیجه.(1399). بررسی تأثیر مشارکت روستاییان در فرایند مدیریت پسماندهای روستایی (مورد شناسی: بخش نیمبلوک، شهرستان قائنات). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 10(34): صص 90-69.
عنابستانی، علی‌اکبر.، رئیسی، اسلام.(1396). نقش مدیریت پسماند بر بهبود شرایط توسعه در سکونت‌گاه‌های روستایی(مطالعه موردی: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای. 7(27): صص 112-93.
عنابستانی، علی‌اکبر.، سجاسی قیداری، حمدالله.، رئیسی، اسلام. (1394) تأثیر عملکرد دهیاران بر مدیریت پسماند در سکونت‌گاه‌های روستایی (مطالعه موردی: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند)، پژوهش‌های روستایی، دوره ششم، شماره2، صص298-275.
کامیابی، سعید.، مسلمی، علی.،(1399). ارزیابی مدیریت پسماند در مدارس شهرشاهرود. فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، 3(1): صص 312-299.
ملکوتیان، محمد.، یغمائیان، کامیار.(1382). بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد مردم شهر کرمان در زمینه مدیریت مواد زائد جامد. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شماره 2، صص 27-38.
مومنی، حسن.، ایرانخواه، احمد.(1398). اثرات ساخت آزادراه تهران-شمال بر سکونت‌گاه‌های روستایی(مطالعه موردی: روستای سنگان (باغدره) در بخش کن-سولقان، مجله فضاهای پیراشهری، سال اول، شماره اول، صص 138-129.
میرعباسی، اشرف السادات.، نقوی، نوشین.، پناهنده، محمد.(1391). توانمند سازی روستاییان استان گیلان در تهیه بیوکمپوست از زباله‌های خانگی( مطالعه موردی: برخی از روستاهای استان گیلان)، همایش ملی توسعه روستایی، رشت، دانشگاه گیلان، صص 4-1.
نعمتی، مرتضی.، عبیات، محمود.، بابایی، علی‌اکبر.، شجاعیان، علی.(1399). سنجش و ارزیابی شاخص‌های مدیریت بهینه پسماند در مناطق روستایی شهرستان آبادان. فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 10(38): صص 94-81.
نورپور، علیرضا.، افراسیابی، هادی.، داوودی، سید محید.(1392). بررسی فرایند مدیریت پسماند در حهان و ایران، گزارش شماره 207، تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
Al-Khatib, I. A., Kontogianni, S., Nabaa, H. A., Alshami, N. and Al-Sari, M.I. (2015). Public perception of hazardousness caused by current trends of municipal solid waste management. Waste Management, 36: 323–330.
Ahmadi, Jahansuzi, (1400). Analysis of the effective components on waste management policy-making (case study: Shirin Darre region, Qochan city), Geography and Environmental Protection. 11(3): 115-137. (In Persian)
Abdoli, Mohammad Ali., Jalili, Mahdi., Samiifard, Reza. (2006). Presenting the model of participation of people and the private sector in the rural waste management system, Proceedings of the First Engineering Conference on Planning and Management of Environmental Systems, Tehran, University of Tehran. (In Persian)
Abdulli Mohammad Ali, Farshid Rahimi, Reza Samiifard, Ghazizadeh Jalili (2013). Quantitative and qualitative survey of rural wastes in Hormozgan province and providing a management solution, Environmental Science and Technology Quarterly. 4: 165-173. (In Persian)
Amoui, Abdul Ayman., Asgharnia, Hossein Ali, Khodadadi, Ali. (2007). Quantitative and qualitative characteristics of rural solid waste in Babol city, Journal of Babol University of Medical Sciences. 10(5): 74-80. (In Persian)
Anabastani, Ali-akbar., Jumaei, Atefeh., Bozrajmehri, Khadijah. (2019). Investigating the impact of villagers' participation in the process of rural waste management (case study: Nimblok district, Qaenat city). Quarterly Journal of Geography and Regional Urban Planning. 10(34): 69-90. (In Persian)
Anabastani, Ali-Akbar., Raisi, Islam. (2016). The role of waste management in improving development conditions in rural settlements (case study: Sarbuk section, Qasrqand city). Regional Planning Quarterly. 7(27): 112-93. (In Persian)
Anabastani, Aliakbar., Sejasi Khedari, Hamdollah., Raisi, Islam. (2014) The effect of villagers' performance on waste management in rural settlements (case study: Sarbuk district, Qasrqand city), Rural researches. 6(2): 275-298. (In Persian)
Bahmani, Omid (2019). Kohster Forest Park Productivity Management Plan, Tehran Region 5 Municipality, 278: 127. (In Persian)
Boward, Lotfollah, Ilanlo, Maryam. (2018). Hamed Shahri's waste management using SWOT model (case study: Mahshahr Petrochemical Special Economic Zone), Geography and Planning Journal. 23(70): 1-27. (In Persian)
Bagchi, A. (2004). Design of Landfills and Integrated Solid Waste Management. John Wiley and Sons, Inc., new Jersey. 3rd ed: 509-532.
Bahramkhah, M., Dostdar, A and Mirpadiaf, S.Y. (2022). Investigating the effective indicators on the waste management system with an approach on the methods of collecting and disposing of municipal waste. Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, 5(82): 125-134.
Darban of Astana, Alireza. (2011). Principles and basics of rural health, Tehran, cultural, information and press institute of municipalities and rural districts of the country. (In Persian)
Darban Astana, Alireza., Hajri, Bahram., Melai, Nader., (2016). Evaluation and location of rural waste management system using network analysis (case study: Shirvan and Cherdavel cities), Geography and Urban-Regional Survey. 24: 163-180. (In Persian)
Fujiia, H., Kondob Y. (2018). Decomposition analysis of food waste management with explicit consideration of priority of alternative management options and its application to the Japanese food industry from 2008 to 2015, Journal of Cleaner Production,188(1): 568-574.
Goulart, C.H.M., Celina, L.L., Goulart, C.L.M. (2012). Proposal of an environmental performance index to assess solid waste. treatment technologies. Waste management, 32: 1473-1481.
Khodavardi Azghandi, Zainab., Kolahi, Mahdi., (2018). The future horizon of policymaking and waste management. Approach Quarterly. 73: 77-68. (In Persian)
Meallem, I., Garb, Y. and Cwikel, J. (2010). Environmental Hazards of Waste Disposal Patterns- A Multimethod Study in an Unrecognized Bedouin Village in the Negev Area of Israel. Archives of Environmental & Occupational Health, 65: 230-237.
Malkutian, Mohammad., Yaghmaian, Kamiyar. (2012). Investigating the knowledge, attitude and performance of the people of Kerman in the field of solid waste management. Journal of Faculty of Health and Health Research Institute of Tehran University of Medical Sciences. 2: 27-38. (In Persian)
Momeni, Hassan., Irankhah, Ahmad. (2018). The effects of Tehran-North freeway construction on rural settlements (Case study: Sangan village (Baghdera) in Kan-Soleghan sector), Urban Spaces Magazine. 1(1):129-138. (In Persian)
Mirabbasi, Ashraf al-Sadat., Naqvi, Noushin., Pahanhande, Mohammad. (2011). Empowering the villagers of Gilan province in preparing biocompost from household waste (case study: some villages of Gilan province), National Rural Development Conference, Rasht, Gilan University: 1-4. (In Persian)
Nemati, Morteza, Obayat, Mahmoud, Babaei, Ali Akbar, Shujayan, Ali (2019). Measurement and evaluation of optimal waste management indicators in rural areas of Abadan city. Regional Planning Scientific Quarterly. 10(38): 81-94. (In Persian)
Nurpour, Alireza., Afrasiabi, Hadi., Davoudi, Seyyed Mohid. (2012). Investigating the process of waste management in Hahan and Iran, Report No. 207, Tehran, Tehran City Planning and Studies Center.(In Persian)
Omidi-Saravani, Z., Kavoosi-Kalashami, M., Bakhshipour, A., Bagheri, I., & Psomopoulos, C. (2021). Critical analysis of rural waste management weaknesses. International Journal of Human Capital in Urban Management, 6(3), 263-276.
Omrani, Qasim Ali., Alavi, Naghmeh. (2008). Solid waste management (recycling), Tehran, Andisheh Rafi. (In Persian)
Raisi, Islam. (2013). The role of waste management in the development of rural settlements (case study: Sarbuk section, Qasrqand city), Master's thesis in geography and rural planning, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian)
Santamarta, J. C., Martín, J. R., Arraiza, M. P. and López, J.V. (2014). Waste Problem and Management in Insular and Isolated Systems. Case Study in the Canary Islands (Spain). IERI Procedia, 9: 162-167.
Safari, Amir. (2012). Analysis of environmental hazards and waste management strategies in rural areas, a case study: Central Ajaroud Dehistan, Garmi County, Space Economy and Rural Development Quarterly. 1: 71-91. (In Persian)
Saheed, Saeed., Muslimi, Ali., (2019). Evaluation of waste management in Shahrood schools. Quarterly Journal of Geography and Human Relations. 3(1): 299-312. (In Persian)
Safari, Edwin. (2013). The correct principles of planning rural waste landfills, Rural research, education and promotion monthly. 42: 3-11. (In Persian)
Safari, butterfly. (2013). Factors affecting the waste management behaviors of rural households in Qazvin city, rural development master's thesis, Zanjan University. (In Persian)
Tian, M., Gao, J., Zheng, Z. & Yang, Z. (2012). The Study on the Ecological Footprint of Rural Solid Waste Disposal-example in Yuhong District of Shenyang, The International Conference on Waste Management and Technology, Procedia Environmental Sciences, 16(1): 95-101.
Vidanaarachchi, C. K., Yuen, S. T. S. & Pilapitiya, S. (2020). Municipal solid waste management in the Southern Province of Sri Lanka: Problems, issues and challenges. Waste Management, 26, 920-930.
Zahedin, Mohammad Hossein. (1383). Implementation of justice about the international environment, rights and solutions, Journal of Law, Publication of the Office of International Law Services of the Islamic Republic of Iran. 31: 171-185. (In Persian)
