رابطه رهبری توزیعی و خودکارآمدی و رضایت شغلی معلمان با نقش میانجی فرهنگ حمایت مدار

الموضوعات :

طیبه ارجمندی ¹ (استادیار، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
سمیه قمری ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب.)

تاريخ الإرسال : 24 الجمعة , محرم, 1445 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , جمادى الأولى, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: مدارس ابتدایی, رضایت شغلی, خودکارآمدی, رهبری توزیعی, فرهنگ حمایت مدار,

ملخص المقالة :

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه رهبری توزیعی با خودکارآمدی و رضایت شغلی معلمان بانقش میانجی فرهنگ حمایت مدار انجام شده است.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا همبستگی می باشد ، جامعه آماری معلمان مدارس ابتدایی دخترانه منطقه 4 تهران با جمعیتی بالغ بر 658 نفر بوده و حجم نمونه نیز براساس جدول مورگان 343 نفر برآورد گردید. روش نمونه گیری تصادفی طبقه_ای بوده و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های رهبری توزیعی ایلمور، خودکارآمدی لیو ، رضایت شغلی لیوو فرهنگ حمایت مدار لیو و پلاتکن می باشد. جهت تایید پایایی ابزار از ضریب آلفا کرونباخ پرسشنامه استفاده شده که برای رهبری توزیعی 0.8 ، خودکارآمدی 0.7 ،رضایت شغلی 0.7 و فرهنگ حمایت مدار 0.8 برآورد گردیده است. روایی پرسشنامه های مذکور نیز به تایید چند تن از صاحبنظران و متخصصان مدیریت آموزشی رسیده است. فرضیات پژوهش بوسیله مدلسازی معادلات ساختاری وآزمون سوبل مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین رهبری توزیعی و خودکارآمدی، رضایت شغلی و فرهنگ حمایت مدار و بین فرهنگ حمایت مدار و خودکارآمدی و رضایت شغلی می باشد. همچنین فرهنگ حمایت مدار در رابطه بین رهبری توزیعی و خودکارآمدی نقش میانجی نداشته، اما در رابطه بین رهبری توزیعی و رضایت شغلی معلمان این نقش را ایفا می کند.نتیجه گیری: سبک رهبری توزیع شده در ایجاد باور خودکارآمدی و رضایت شغلی نقش آفرین بوده است، همچنین فرهنگ حمایت مدار نیز به نوبه خود می تواند زمینه ارتقا رضایت شغلی معلمان را فراهم آورد.

المصادر:

ابراهیمی، زهرا. محمد داودی، امیرحسین. (1395). رهبری توزیعی عامل موثر در بهبود فرهنگ سازمانی سازمان‌های آموزشی، اولین کنفرانس بین  المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران.

ترشیزی فاروجی، هادی. زیرک، مهدی. مومنی مهموئی، حسن. حسین زاده، علی. (1398)، طراحی و تبیین مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش  عالی(مورد مطالعه دانشگاه فردوسی مشهد)، فصلنامه مدیریت و رهبری آموزشی،13(2): 42-67

حسنی، رفیق. نعمتی، سمیه. (1394). تهیه و برازش مدلی برای بررسی تاثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر ابعاد توانمندسازی منابع انسانی در مدرسه های متوسطه شهر سنندج، فصلنامه نوآوری‌های مدیریت آموزشی،10(4): 31-47.

حیدری فرد، رضا. امامی، کوثر. طاهر زاده قهفرخی، سجاد. (1401) پیش بینی عملکرد شغلی معلمان بر اساس سبک رهبری توزیعی مدیران و راهبردهای خودمدیریتی، مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، 5 (48):1-14.

زاهد بابلان، عادل. کریمیان پور، غفار. (1397). اثر رهبری توزیعی و سرمایه روانشناختی بر تعهد به تغییر با میانجیگری خودکارآمدی تغییر، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، 10(20): 1-20.

فرحبخش، سعید. رسولی، سمانه. (1399). تأثیر رهبری توزیعی بر التزام شغلی و خودکارآمدی معلمان با میانجی‌گری عزت نفس سازمانی، مدیریت مدرسه، 7(2): 220-230.

کوه‌کن، عباس. شعبانی، عرفان. کارخانه، امین. (1400). تحلیل ارتباط بین فرهنگ سازمانی با خوکارآمدی و تنیدگی شغلی کارکنان دانشگاه فرهنگیان شهر تهران، فصلنامه پیشرفتهای نوین در مدیریت آموزشی،2(4): 46-74 .

یاسینی، علی. محمدی، فایق. یاسینی، طاهره. (1393). تأثیر رهبری توزیع شده بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی معلمان مدارس ابتدایی کرج (بررسی نقش میانجیگری متغیر خوش بینی تحصیلی معلمان)، مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 7(1): 146-176.

Akdemir, Ö. A., & Ayik, A. (2017). The Impact of Distributed Leadership Behaviors of School Principals on the Organizational Commitment of Teachers. Universal Journal of Educational Research, 5(12) :18-26.

Bandura, A. (2006). Adolescent development from an agentic perspective. In: Pajares F and Urdan T (eds) Self Efficacy Beliefs of Adolescents, Greenwich: Information Age Publishing, 15: 1–43.

Duyar, I., Gumus, S., & Bellibas, M. S. (2013). Multilevel analysis of teacher work attitudes: The influence of principal leadership and teacher collaboration, International Journal of Educational Management, 27(7): 700-719.

Dutta, V., & Sahney, S. (2016). School leadership and its impact on student achievement: The mediating role of school climate and teacher job satisfaction, International Journal of Educational Management, 30(6): 941–958.

Elmore, R. F. (2000). Building a new structure for school leadership, American Educator, 23 (4): 6-13.

Flores G, Fowler DJ, Posthuma RA (2020) Educational leadership, leader-member exchange and teacher self-efficacy, Journal of Global Educating Research.4 (2): 140–153.              

Granziera H, Perera., HN. (2019). Relations among teachers’ self-efficacy beliefs, engagement, and work satisfaction: a social cognitive view. Contemporary Educational Psychology, 58 (2): 75–84.

Garcia Torres,D.( 2019). Distributed leadership, professional collaboration,and teacher job satisfaction in U.S.schools. Teaching and Teacher Education,79(3): 111-123.

Gligorovic, B., Nikolic, M., Terek, E., Glusac. D., & Tasic, I. (2016). The impact of school culture on Serbian primary teachers’ job satisfaction, Hacettepe University, Journal of Educatıon, 31(2): 231–248.

Gunzel-Jensen F, Jain AK, Kjeldsen AM (2018). Distributed leadership in health care: the role of formal leadership styles and organizational efficacy. Leadership, 14(1):110–133.

Goddard, R., Goddard, Y., Sook Kim, E., & Miller, R. (2015). A theoretical and empirical analysis of the roles of instructional leadership, teacher collaboration, and collective efficacy beliefs in support of student learning, American Journal of Education, 121(4): 501–530.

Gumus¸ S., Bellibas¸ M. S., Esen, M., & Gumus, E. (2018). A systematic review of studies on leadership models in educational research from 1980 to 2014, Educational Management Administration & Leadership, 46(1): 25–48.

Harris, A., Leithwood, K., Day, C., Sammons, P., & Hopkins, D. (2007). Distributed leadership and organizational change: Reviewing the evidence, Journal of Educational Chang, 8(4): 337–347.

Heck, R. H., & Hallinger, P. (2009). Assessing the contribution of distributed leadership to school improvement and growth in math achievement, American Educational Research Journal, 46(3): 659–689.

Hiwa, H., Durmaz, O., & Demir, S. (2021). Leadership Styles and their effects on Organizational Effectiveness, Journal of Management and Marketing 2(2):  26-33.

Hosford, S., & O’Sullivan, S. (2016). A climate for self-efficacy: the relationship between school climate and teacher efficacy for inclusion, International Journal of Inclusive Education, 20(6): 604–621.

Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers’ and teacher leaders’ job satisfaction and organisational commitment, School Effectiveness and School Improvement, 20(3): 291–317.

Klassen RM, Chiu MM (2010) Effects on teachers’ self-efficacy and job satisfaction: teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology. 102(3):741–756. 

Lashway, L. (2006). Distributed leadership, In: Smith SC and Piele PK (eds) School Leadership: Handbook for Excellence in Student Learning, Thousand Oaks: Corwin, 245–265.

Lee, S.M., Olson, D.L., & Trimi, S. (2012). Co‐innovation: convergenomics, collaboration, and co‐creation for organizational values, Management Decision, 50(5): 817-831.

Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The Effect of Instructional Leadership and Distributed Leadership on Teacher Self-efficacy and Job Satisfaction: Mediating Roles of Supportive School Culture and Teacher Collaboration, Educational Management Administration & Leadership, 49(3): 430-453.

LauerMann F, Johannes K (2016) Teachers’ professional competence and wellbeing: understanding the links between general pedagogical knowledge, self-efficacy and burnout. Learning and Instruction. 45(2): 9–19.  

Mahdi, A. F., Zin, M. Z., Nor, M. R., Sakat, A. A., & Naim, A. S. (2012). The relationship between job satisfaction and turnover intention, American Journal of Applied Sciences, 9(9): 1518–1526.

Nzinga, J, McGivern G, English, M(2018), Examining clinical leadership in Kenyan public hospitals through the distributed leadership lens, Health policy and planning,.33(2): 27-34.

Polatcan, M. (2020). The Effect of Servant Leadership on Teacher Alienation: The Mediating Role of Supportive School Culture, International Online Journal of Educational Sciences, 12(5): 138-149.

Sewerin, T., & Holmberg, R. (2017). Contextualizing distributed leadership in higher education, Research & Development , 36(6): 1280- 1294.

Skaalvik EM, Skaalvik S (2014) Teacher self-efficacy and perceived autonomy: relations with teacher engagement, job satisfaction, and emotional exhaustion. Psychological Reports, 114(1): 68–77. 

Spillane, J. P. (2005). Distributed leadership, The Educational Forum 69(2): 143–150.

Supovitz, J., & Tognatta, N. (2013). The Impact of Distributed Leadership on Collaborative Team Decision Making, Leadership and Policy in Schools, Leadership and Poicy in Schools, 12 (2): 101-121.

Wang H, Hall NC, Rahimi S (2015) Self-efficacy and causal attributions in teachers: effects on burnout, job satisfaction, illness, and quitting intentions. Teaching and Teacher Education, 47(6):120–130.

Wan, S. W. Y., Law, E. H. F., & Chan, K. K. (2018). Teachers’ perception of distributed leadership in Hong Kong primary schools, School Leadership & Management, 38(1): 102-141

Zheng X, Yin HB, Liu Y (2019) the relationship between distributed leadership and teacher efficacy in China: the mediation of satisfaction and trust, Asia-Pacif Education Researcher, 28(6):509–518.