هرمنوتیک و خوانش زنانه قرآن: تحلیل و بررسی آراء آمنه ودود
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنیآرزو اسلامی 1 , سعید شفیعی 2 , ابراهیم اقبال 3 , محمود عبایی 4
1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - استادیار دانشگاه تهران
3 - دانشیار دانشگاه تهران
4 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
تأثیر هرمنوتیک و نیز خوانش زنانه در فهم و تفسیر از مباحثی است که در دهه‌های اخیر در حوزه تفسیر متون دینی مطرح شده است. در این مطالعه در صدد آن‌ایم که این نگاه در فهم قرآن را بر اساس دیدگاه‌های آمنه ودود تحلیل و بررسی نماییم. وی تلاش می‌کند به روشی که آن را هرمنوتیک توحیدی نامیده است، آیات قرآن درباره زن را بازخوانی کند. ودود قرآن را کلام خدا و تاریخی اخلاقی می‌داند. او معتقد است که به جز مناسک و آیین‌های عبادی که غیر قابل تغییرند، لزوماً نباید از بخش‌های دیگر قرآن که مربوط به بافت‌های خاص است تقلید کرد، مگر اینکه بعدها بتوان یک چارچوب عام و نظام‌مند ساخت و از آن مبانی برای هدایت عام استفاده کرد. ودود، همچون نوگرایان معاصر، آیات متشابه را به تمثیلی تفسیر می‌کند و معنای متن را ثابت نمی‌بیند و معتقد است که هیچ یک از روش‌های تفسیری عینی و اُبژکتیو نیستند. همچنین، اعتقاد دارد در فهم وحی باید به بافت مکانی و زمانی و فرهنگ عصر نزول و زمینه‌های نزول آیات توجه کنیم.
زمخشری، ابوالقاسم محمود بن عمر. 1385ق/ 1966م، الکشاف عن حقائق التنزیل وعیون الأقاویل، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفی البابی الحلبی وأولاده بمصر.
طباطبایی، محمد حسین. بی تا، تفسیر المیزان، منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة- قم.
طبرسی، امین الاسلام فضل بن حسن. 1415ق، تفسیر مجمع البیان، بیروت: مؤسسة الأعلمی.
طبری، محمد بن جریر. 1415ق، جامع البیان، به کوشش صدقی جمیل العطار، بیروت: بی نا.
فخر رازی، محمد بن عمر. 2000م، التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، بیروت: بی نا.
فضل الرحمن. 1993م، الاسلام وضرورة التحدیث، ترجمة: ابراهیم العریس، بیروت: دار الساقی.
مجتهد شبستری، محمد. 1381ش، هرمنوتیک، کتاب و سنت، چ5، تهران: طرح نو.
ودود، آمنه. 1393ش، قرآن و زن، ترجمه: اعظم پویازاده و معصومه آگاهی، تهران: حکمت.
کتب انگلیسی
Matthew Clarke & David Tittensor (Editors), Islam and Development: Exploring the Invisible Aid Economy, ashgate publishing company, 2014.
Fazlur Rahman, “Islamic Modernism: Its Scope, Methods, and Alternatives,” International Journal of Middle East Studies, vol1. p.317-333 (1970).
Roded, Ruth, ‘Women and the Qur’an’, in Jane D. McAuliffe (ed.), Encyclopaedia of the Qur’an, Leiden: E.J. Brill, Vol.5, 2006, pp. 523–541.
Saeed, Abdullah, The Quran:An Introduction, Routledge, 2008.
Wadud-Muhsin, Amina, Qur’an and Women: Rereading the Sacred Text from a Woman’s Perspective, New York: Oxford University Press, 1999.
مقالات
خندق آبادی. مجید، بهار 1394«متن‌گرایی تاریخی: نگاهی به روش تفسیری آمنه ودود با تمرکز بر تفسیر آیه 34 سوره نساء»، فصلنامه سراج منیر، دوره 6، ش 18.
سادات حسینی، مریم، تابستان 1395ش، «نقدی بر کتاب قرآن و زن نگاشته آمنه ودود»، مجله گلستان قرآن، شماره 9.
شفیعی، سعید. بهار و تابستان 1396ش، «رهیافت‌های تاریخی- هرمنوتیکی به تفسیر قرآن»، دوفصلنامه احسن الحدیث.
عباسی، مهرداد و متین السادات موسوی. پاییز 1394ش، «قرائتی نو از قرآن با رهیافت زن محور: بررسی دیدگاه‌های آمنه ودود در کتاب قرآن و زن»، پژوهشنامه زنان، دوره 6، ش13.
نعمتی پیرعلی، دل آرا؛ راحله کاردوانی. «جایگاه زن در خانواده با اندیشه پولس و قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات قرآنی، 1390ش، دوره 2، ش5.
_||_Zamakhshari, Abu al-Qasim Mahmud ibn Umar. 2006/1966 AD, Al-Kashef An Haghaegh Al-Tanzil Va Oyun Al-Aghavil, company of the printing of Mustafa al-Babi al-Halabi and Olade Bemesr
Tabatabai, Mohammad Hussain, no date, Tafsir Al-Mizan, Publications of the Teachers' Association in the Scientific Field - Qom.
Tabarsi, Amin al-Islam Fazl ibn Hassan. 1415 AH, Tafsir Majma 'al-Bayan, Beirut: Scientific Foundation.
Tabari, Muhammad ibn Jarir 1415 AH, Jame al-Bayan, by the efforts of Sadiq Jamil al-Attar, Beirut: Bina
Fakhr Razi, Muhammad ibn Umar. 2000 AD, Al-Tafsir Al-Kabir Av Mafatih Al-Ghayb, Beirut: Bina.
Fazl al-Rahman. 1993, Islam and the Necessity of Hadith, translated by Ibrahim Al-Aris, Beirut: Dar Al-Saqi.
Mujtahid Shabestari, Mohammad 2002, Hermeneutics, Book and Tradition, V 5, Tehran: Tarhe No.
Vadud, Ameneh, 2014, Quran and Woman, translated by Azam Pouyazadeh and Masoumeh Agahi, Tehran: Hekmat.
English books
Matthew Clarke & David Tittensor (Editors), Islam and Development: Exploring the Invisible Aid Economy, ashgate publishing company, 2014.
Fazlur Rahman, “Islamic Modernism: Its Scope, Methods, and Alternatives,” International Journal of Middle East Studies, vol1. p.317-333 (1970).
Roded, Ruth, ‘Women and the Qur’an’, in Jane D. McAuliffe (ed.), Encyclopaedia of the Qur’an, Leiden: E.J. Brill, Vol.5, 2006, pp. 523–541.
Saeed, Abdullah, The Quran:An Introduction, Routledge, 2008.
Wadud-Muhsin, Amina, Qur’an and Women: Rereading the Sacred Text from a Woman’s Perspective, New York: Oxford University Press, 1999.
Articles
Khandagh Abadi, Majid, Spring 2015 "Historical Textualism: A Look at the Interpretive Method of Amina Wadood with a Focus on the Interpretation of Verse 34 of Surah Nisa", Siraj Munir Quarterly, Volume 6, Issue 18.
Sadat Hosseini, Maryam, Summer 2016, "A Critique of the Quran and the Woman Written by Amina Wadood", Golestan Quran Magazine, No. 9.
Shafi'i, Saeed Spring and Summer 2017, "Historical-Hermeneutic Approaches to Quran Interpretation", Ahsan Al-Hadith Bi-Quarterly.
Abbasi, Mehrdad and Matin Sadat Mousavi. Fall 2015, "A New Reading of the Qur'an with a Woman-centered Approach: A Study of Amina Wadood's Views in the Book of the Qur'an and Women", Journal of Women, Volume 6, Number 13.
Nemati Pir Ali, Del Ara; Rahela Kardavani. "The position of women in the family with the thought of Paul and the Holy Quran", Quarterly Journal of Quranic Studies, 1390, Volume 2, Number 5.
