واکاوی افراط‌گری دینی و نقش تعلیم و تربیت اسلامی در مهار آن

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

فرهاد رمضان زاده ¹ , سید ابراهیم میرشاه جعفری ²

1 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه ازاد اسلامی اصفهان ( خوراسگان)
2 - استادیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , جمادى الأولى, 1441 تاريخ التأكيد : 08 الجمعة , جمادى الأولى, 1441 تاريخ الإصدار : 25 الجمعة , ربيع الأول, 1441

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

هدف اصلی این پژوهش واکاوی افراط‌گری دینی و نقش تعلیم و تربیت اسلامی در مهار آن می باشد. از نظر فلسفه و پارادایم حاکم بر پژوهش جزء پژوهش های کیفی و در پارادایم سازنده گرایی- تفسیری قرار داد. روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوای کیفی(کتابخانه ای) است. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش‌ها و اسناد موجود مرتبط در سایت‌های علمی می‌باشد. نمونه آماری تا رسیدن به اشباع نظری و استخراج مقوله‌های افراط‌گرایی دینی ادامه یافته است. ابزار پژوهش شامل تمامی اسناد و مدارکی است که در رابطه با افراط‌گرایی دینی و شیوه استفاده از آموزش‌های دینی در شکل‌گیری افراط‌گرایی وجود دارد(از طریق فیش برداری)، می‌باشد. روش تجزیه و تحلیل در پژوهش حاضر تحلیل مضمون است. در این روش از طریق تحلیل متون مورد نظر به صورت استقرائی، مؤلفه‌های تربیت مطلوب به ‌منظور مهار افراط‌گرایی دینی تدوین گردید.

المصادر:

ابراهیم­نژاد، محمد. 1393ش، داعش، دولت اسلامی عراق و شام و تحلیل و بررسی تاریخ و افکار، قم: دار الاعلام لمدرسة اهل البیت.

ابراهیمی، نبی الله. 1392ش، نوسلفی­گری و جهانی شدن امنیت خاورمیانه، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

ابن اثیر. بی تا، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، قاهره: ‌بی نا.

ابن اثیر. بی تا، الکامل فی التاریخ، بیروت: چاپ افست.

ابن تیمیه. بی تا، منهاج ‌السنة النبویة، ریاض: بی نا.

ابن جوزی، ابی الفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد. بی تا، المنتظم، به تصحیح نعیم زرزورف بیروت: دار الکتب العلمیه.

ابن خلدون، عبدالرحمن. 1379ش، مقدمه ابن خلدون، محمد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی.

ابن‌تیمیه. بی تا، مجموع الفتاوی، بی جا:‌ بی نا.

ابن‌جوزی. بی تا، تلبیس ابلیس، بیروت: بی نا.

جعفری، محمد تقی. 1377ش، ترجمه‌ و تفسیر نهج البلاغه، ج21، چاپ دوم، مشهد: آستان قدس رضوی.

جعفریان، رسول. 1381ش، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، تهران: انصاریان.

حتی، فیلیف. 1344ش، تاریخ عرب، ابوالقاسم پاینده، تبریز: انتشارات حقیقت.

حسن­زاده آملی، حسن. بی نا، تکمله منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة(خویی)، جلدهای 18- 21، بی جا: نشر انوار الهدی.

رسولی محلاتی، سید هاشم. 1374ش، زندگی امیر المؤمنین علیه السلام، بی جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

سید قطب. 1351ش، ادعانامه­ای علیه تمدن غرب و دورنمایی از رسالت اسلام، ترجمه سید علی خامنه‌ای و سید هادی خامنه‌ای، چ3، مشهد: چاپخانه طوس.

الویری، محسن. 1384ش، شیعیان از سقوط بغداد تا ظهور صفویه، تهران: دانشگاه امام صادق.

هوشنگی، حسین و احمد پاکت­چی. 1390ش، بنیادگرایی و سلفیه: بازشناسی طیفی از جریان‌های دینی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

یدالله امیدی. 1390ش، القاعده تاریخچه پیدایش، مبانی فکری و عملکرد آن، چاپ اول، بی جا: بی نا.

کتب انگلیسی

Baqai, H. (2011), “Extremism and Fundamentalism: Linkages to Terrorism, Pakistan`s Perspective,”  International Journal of Humanities and Social Sciences, Vol. 1, No. 6, 241-248.

Dulles, A. 2003, "Fundamentalism" in: New Catholic Encyclopedia, v.6.

Kydd, A., & Walter, B. F. (2002), “Sabotaging the Peace: The Politics of Extremist Violence,” International Organization, Vol. 56, No. 2, 263-296.

Lindsey, Hal (1989), The Road to Holocaus

 

مقالات

ابن خلدون، عبدالرحمن. 1379ش، «نظریه معرفت شناسی»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 7، شماره 11و12، صص260-275.

شفائی، حسین. 1376ش، «بحران افغانستان و اهداف حامیان طالبان»، سراج، سال سوم، ش12، صص31-47.

عظیم­زاده، جعفر و شهراد شهوند. 1391ش، «حضور نیروهای نظامی خارجی در افغانستان و گسترش افراط‌گرایی فرقه‌ای در پاکستان»، فصلنامه جامعه­شناسی سیاسی جهان اسلام، شماره 5، صص 44- 71.