بررسی عوامل قبض و بسط رزق و روزی در قرآن و عهدین
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
محمد علی همتی
1
(استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، گروه تفسیر و علوم قرآن)
وفادار کشاورزی
2
(استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، گروه تفسیر و علوم قرآن)
مرضیه حسین آبادی
3
(کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآن)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
خداوند رزاق نه‌تنها رزق انسان‌ها بلکه تمام موجودات را بر خود فرض کرده است با این تفاوت که وسعت و ضیق رزق انسان‌ها عوامل گوناگونی دارد که بسیاری از این عوامل به عملکرد آنان برمی‌گردد. رزق مادی در قرآن شامل مایحتاج زندگی و رزق معنوی مصادیق متعددی چون عمر با برکت دارد. در قرآن کریم رفتار انسان نسبت به روزی‌ها در استمرار، بسط، قطع و قبض آن‌ها دخالت دارد؛ موضوعی که در عهدین نیز آمده است و از آنجا که جوهر اصلی اسلام، یهودیت و مسیحیت یکی است، آموزه‌های این ادیان که در کتب آسمانی‌شان متبلور شده، شباهت‌هایی دارند. این مقاله به روش تطبیقی- تحلیلی به بررسی عوامل قبض و بسط رزق در قرآن و عهدین می‌پردازد. قرآن و عهدین روزی رسان را خداوند معرفی کرده و از مهم‌ترین عوامل بسط رزق در هر دو، اطاعت از خدا و از مهم‌ترین عوامل قبض آن سرپیچی از فرامین الهی ذکر شده است.
قرآن کریم.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. 1408ق، روض الجنان وروح الجنان فی تفسیر القرآن، 20جلد، چ1، مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
اشکوری، محمد بن علی. 1373ش، تفسیر شریف لاهیجى، 4جلد، تهران: دفتر نشر داد.
انیس، ابراهیم و دیگران. 1394ش، المعجم الوسیط، ترجمه محمد بندرریگی، چ5، تهران: انتشارات اسلامی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1369ش، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوى و ادبى قرآن، 4جلد، چ1، تهران: مرتضوی.
سلطان علیشاه، سلطان محمد بن حیدر. 1372ش، متن و ترجمه فارسى تفسیر شریف بیان السعادة فى مقامات العبادة، 14جلد، چ1، تهران: سر الاسرار.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر. 1380ش، ترجمه الاتقان فى علوم القرآن، 2جلد، چ3، تهران: امیرکبیر.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر. 1404ق، الدّر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: نشر کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی(ره).
طباطبایی، محمدحسین. 1374ش، ترجمه تفسیر المیزان، 20جلد، چ5، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن. 1375ش، ترجمه تفسیر جوامع الجامع، 6جلد، چ1، مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن. ترجمه تفسیر مجمع البیان، 27جلد، چ1، تهران: فراهانی.
طبری، محمد بن جریر. 1356ش، ترجمه تفسیر طبرى، 7جلد، چ2، تهران: توس.
طیب، عبدالحسین. 1369ش، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، 14جلد، چ2، تهران: اسلام.
قرشی بنابی، علی‌اکبر. 1371ش، قاموس قرآن، 7جلد، چ6، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
قرشی بنابی، علی‌اکبر. 1375ش، تفسیر احسن الحدیث، 12جلد، چ2، تهران: بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر.
کلینی، محمد بن یعقوب. 1407ق، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ماسون، دنیز. 1385ش، قرآن و کتاب مقدس، درونمایه‌های مشترک، ترجمه فاطمه سادات تهامی، چ1، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن. 1382ش، دایرة المعارف قرآن کریم، 10جلد، چ3، قم: بوستان کتاب.
مصباح یزدی، محمد تقی. 1384ش، مشکاتپندجاوید(2)، تحقیق و نگارش: علی زینتی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مغنیه، محمدجواد. 1378ش، ترجمه تفسیر کاشف، ترجمه موسی دانش، 8جلد، چ1، قم: بوستان کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر. 1371ش، تفسیر نمونه، 28جلد، چ10، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مقالات و پایان‌نامه‌ها
آل رسول، سوسن و بردابرد، پروین. 1392ش، «توسعهوقبضرزقوروزیازمنظرقرآنکریم»، فصلنامه قرآنی کوثر، سال 13، شماره 47، صص 59 -72.
پورطولمی، منیر. 1389ش، «رحمت الهی و رزق بندگان در هستی شناسی قرآن»، مطالعات قرآنی، شماره 24، صص37-56.
جمالی، قربان. 1386ش، «تدبیر معیشت از دیدگاه اسلام(1)»، مربیان، سال هفتم، شماره 23، صص 38-54.
دژپسند بنه ساعت بک، عاطفه. 1393ش، «بررسی اهمیت رزق و روزی و مسائل معیشتی از دیدگاه قرآن و احادیث»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد راهنما: زهرا کاشانیها، استاد مشاور: علی‌اکبر شایسته نژاد.
_||_
Holy Quran
Al Rasoul, Susan and Bordabord, Parvin, 1392, Expansion and Constriction of Aliment from Holy Quran's viewpoint, quranic quarterly of Kowsar, 13th. Year, no.47, p.59-72.
Abu al-fitooh Razi, Hussein ibn Ali, 1408, Rawz al-Janan and Rooh al-Janan on the interpretation of Qur'an, 20 volumes, Astan Quds Razavi, islamic research foundation, Mashhad, 1st edition.
Oshkuri, Muhammad ibn Ali, 1373, the noble interpretation of Lahiji, 4 volumes, publication office of Dad,Tehran, 1st edition.
Anis, ebrahim and Muntasir, Abd Al-Halim and Al-savalihi, Atiya and Khlaf Ahmad, Muhammad, 1394, Intermediate Dictionary, translated by Muhammad Bandar Rigi, Islamic publications, Tehran, 5th. Edition.
Purtolami, monir, 1389, Divine mercy and servants aliment in the ontology of the Quran, quranic studies, no.204, p.37-56.
Jorjani, Hussain ibn hassan,1377, publication of Tehran university, Tehran.
Jamali, ghorban, 1386, Islam's livelihood tact1, journal of morabian, 7th. Year, no.23, p.38-54.
Dejpasand bane saat bak, Atefe, 1393, studying the Importance of aliment and Living Issues from the Viewpoints of the Quran and Hadiths, master thesis of tarbiat dabir shahid rajaei university, Faculty of Literature and Humanities, guide Master: Zahra kashaniha, Master consultant: aliakbar shayestenejad.
Ragheb esfahani, Hussein ibn Muhammad, 1369, translation and research of vocabulary of quran words with Literal and literary interpretation of qurn ,4 volumes, Mortazavi, Tehran, 1st edition..
Sultan ali shah, sultan Muhammad ibn heydar, 1372, Persian Text and Translation of the noble interpretation of Biyan al-Saada fi Maqamat al-Ebada, 14 volumes, Ser al-Asrar, Tehran, 1st edition.
Suyuti, Abdul Rahman bin Abi Bakr, 1404, al-Dur al-Manthur fi al-tafsir be al-masur, qom, Publication of Ayatollah Marashi Najafi Library, 1st edition.
Suyuti, Abdul Rahman bin Abi Bakr, 1380, translation of al-itghan in the quranic sciences, 2 volumes, amir kabir, Tehran, 3th. Edition.
Tabatabai, Mohammad Hussein. 1374, Translation of Al-Mizan Interpretation. 20 volumes, Qom Seminary Teachers' Association, Islamic Publishing Office, qom, 5th edition.
Tabaresy, Fazl ibn Hasan. 1375 , Translation of javami al-jami Interpretation., 6 volumes, Astan Quds Razavi, Foundation for Islamic Studies, Mashhad, 1st. edition.
Tabaresy, Fazl ibn Hasan. 1375 , Translation of majma Al-Bayan Interpretation, 27 volumes, farahani, Tehran, , 1st. edition.
Tabari, Mohammad bin Jarir, 1356, Translation of Tabari Interpretation, 7volumes, toos, Tehran, 2nd. Edition.
Tayeb, Abdul Hussein,1369, Atiab al-bayan in the interpretation of the Qur'an, 14 volumes, islam, Tehran, 2nd. Edition.
Ghorashi banabi, ali akbar, 1371, ghamoos quran, 7 volumes, dar al-kotob al-islamie, Tehran, 6th. Edition.
Ghorashi banabi, ali akbar, 1375, interpretation of ahsan al-hadith, 12 volumes, besat association, Publishing Center, iran-tehran, 2nd. Edition.
Koleyni, Mohammad Bin Yaghoub, 1407, alkafi, Tehran, dar al-kotob al-eslamie, 4th. Edition.
Mason, Denise,1385, quran and the Bible Common themes, translated by fateme sadat tahami, Tehran, research and publication office of sohrevardi, 1st. edition, volume 1.
Quran Culture and Education Center, 1382, Encyclopedia of the Holy Quran, 10 volumes, bustan ketab qom (Publications of the Islamic Propaganda Office of Qom Seminary), qom, 3th. Edition.
Mesbah yazdi, mohammad taghi, 1384, Immortals advice meshkat (2), research and writing: ali zinati, Educational and Research Institute Publishing Center of imam Khomeini, armaghan basir, qom.
Mughni, Mohammad Javad,1378, translation of kashef interpretation, 8 volumes, translated by moosa danesh, bustan ketab qom (Publications of the Islamic Propaganda Office of Qom Seminary), qom, 1th. Edition.
Makarem Shirazi, Nasser. 1371, Interpretation nemooneh.28 volumes. Dar al-Kotob al-Islam, Tehran, 10th. edition.
