استشاره و استخاره دو راهکار تصمیم سازی در فرهنگ اسلامی و قرآنی

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

فاطمه ریاحی ¹ (فارغ التحصیل سطح دو حوزه علمیه خواهران، کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث شهرری)
احمد میرزایی ² (اشتغال به تحصیل در درس خارج فقه و اصول، مدرس رسمی حوزه علمیه تهران، کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث شهرری)

تاريخ الإرسال : 12 الخميس , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , شعبان, 1442 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

در این تحقیق استشاره و استخاره که دو راهکار تصمیم سازی در فرهنگ اسلامی و قرآنی است مورد نقد و بررسی قرار گرفت. استشاره و استخاره دو موهبت از مواهب بزرگ خداوند مهربا‌ن‌اند که به هنگام حیرانی و سرگردانی می‌توانند برای انسان راهگشا باشند. این دو امر همانند دیگر امور در زندگی ما برای شروع اولیه نیاز به رعایت یک سری اصول و شرائط دارد که اگر با رعایت آداب و شرائطشان انجان نشوند نه‌تنها انسان را از حیرانی بیرون نمی‌آورند بلکه او را به گمراهی نیز می‌کشاند. لذا در این مقاله به مسائلی از قبیل چیستی و چرایی استشاره و استخاره، جایگاه آن‌ها در آیات و روایات و شرائط آن‌ها پرداخته شد. برای پاسخگویی به این موارد از روش تحقیق توصیفی استفاده شد و با مراجعه به منابع مکتوب و غیر مکتوب و سایت‌های اینترنتی، مطالب لازم جمع آوری گردیده است.

المصادر:

کتابنامه

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

ابن بابویه، محمد بن علی. 1366ق، علل الشرایع، قم: کتابفروشی داوری.

ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. 1404ق، تحف العقول، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین.

ابن طاووس، علی بن موسی. 1409ق، فتح الأبواب بین ذوی الالباب وبین رب الارباب، تصحیح: حامد خفاف، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

ابن منظور، محمد بن مکرم. 1414ق، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار الاحیاء.

ارگانی بهبانی حائری، محمود. 1435ق، راهی به روشنا، آداب استخاره و استشاره، قم: انتشارات نور مطاف.

آمدی، عبدالواحد بن محمد تمیمی. 1366ش، غرر الحکم ودرر الکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. چاپ اول

پاینده، ابوالقاسم. 1382ش، نهج الفصاحه، چاپ چهارم، تهران: دنیای دانش.

جوادی آملی، عبدالله. 1379ش، تفسیر موضوعی قرآن کریم، چاپ سوم، قم: مرکز نشر اسراء.

جوادی آملی، عبدالله. 1385ش، تفسیر تسنیم، چاپ اول، قم: مرکز نشر اسراء.

حر عاملی، محمد بن حسن. 1409ق، وسایل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار القلم- الدار الشامیة.

شیخ مفید، محمد بن محمد. 1413ق، المقنعة، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.

طباطبایی، محمدحسین. 1374ش، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی.

طبرسی. 1360ش، مجمع البیان، تهران: فراهانی.

طوسی، محمد بن الحسن. 1407ق، تهذیب الأحکام، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

طوسی، محمد بن الحسن. 1414ق، الأمالی، قم: دار الثقافه.

قرشی، علی‌اکبر. 1377ش، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.

گروهی از نویسندگان. 1380ش، دایرة المعارف تشیع، تهران: بنیاد اسلامی طاهر.

مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. 1403ق، بحار الأنوار، چاپ دوم، تصحیح: جمعی از محققان، بی‌جا: دار احیاء التراث العربی.

منسوب به جعفر بن محمد علیه السلام. 1400ق، مصباح الشریعة، چاپ اول، بیروت: نشر اعلمی.

نوری، حسین بن محمد تقی. 1408ق، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت.

یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم. 1392ش، عروة الوثقی، ترجمه‌: شیخ عباس قمی، تهران: دریای معرفت.

References:

 

The Holy Quran.

Nahjol Balaghah.

Ibn Babawiyyah, Muhammad ibn Ali 1987 AH, Causes of Sharia, Qom: Davari Bookstore.

Ibn Shuba Harani, Hassan Ibn Ali. 1404 AH, The Gift of Minds, Second Edition, Qom: Society of Teachers.

Ibn Tawus, Ali ibn Musa. 1409 AH, Fath al-Abwab between Dhu al-Albab and between Rab al-Arbab, correction: Hamed Khafaf, Qom: Al-Bayt Foundation, peace be upon them.

Ibn Manzur, Muhammad ibn Makram. 1414 AH, Arabic language, third edition, Beirut: Dar Al-Ahya.

Organi Behbani Haeri, Mahmoud. 1435 AH, the way to enlightenment, etiquette and advice, Qom: Noor Mataf Publications.

Amadi, Abdul Wahed bin Mohammad Tamimi. 1987, Gharr al-Hakam and Darr al-Kalam, Qom: Islamic Propaganda Office. First Edition

Payende, Abolghasem 2003, Nahj al-Fasaha, fourth edition, Tehran: The World of Knowledge.

Javadi Amoli, Abdullah 2000, Thematic Interpretation of the Holy Quran, Third Edition, Qom: Esra Publishing Center.

Javadi Amoli, Abdullah 2006, Tafsir Tasnim, first edition, Qom: Esra Publishing Center.

Free agent, Muhammad bin Hassan. 1409 AH, Shiite means, Qom: Al-Bayt Foundation

Ragheb Isfahani, Hussein bin Mohammad. 1412 AH, Al-Mufradat Fi Gharib Al-Quran, Beirut: Dar Al-Qalam - Al-Dar Al-Shamiya.

Sheikh Mufid, Muhammad ibn Muhammad. 1413 AH, Al-Muqna'a, Qom: Sheikh Mufid Hazara World Congress.

Tabatabai, Mohammad Hussein 1995, Tafsir Al-Mizan, translated by Mohammad Baqer Mousavi Hamedani, Qom: Islamic Publications.

Tabarsi. 1981, Assembly Statement, Tehran: Farahani.

Tusi, Muhammad ibn al-Hassan 1407 AH, Tahdhib al-Ahkam, fourth edition, Tehran: Islamic Books House.

Tusi, Muhammad ibn al-Hassan 1414 AH, Al-Amali, Qom: Dar Al-Thaqafah.

Qurashi, Ali Akbar. 1998, Tafsir Ahsan Al-Hadith, Tehran: Be’sat Foundation.

A group of writers. 2001, Shiite Encyclopedia, Tehran: Tahir Islamic Foundation.

Majlisi, Mohammad Baqir bin Mohammad Taqi 1403 AH, Sea of ​​Lights, second edition, correction: a group of scholars, misplaced: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.

Attributed to Ja'far ibn Muhammad .1400 AH, Mesbah al-Shari'a, first edition, Beirut: Elmi publication.

Nouri, Hussein bin Muhammad Taqi 1408 AH, Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il, first edition, Qom: Al-Bayt Institute.

Yazdi, Mohammad Kazem bin Abdul Azim 1392, Orwa Al-Wathqi, translated by Sheikh Abbas Qomi, Tehran: Daryaye Marefat