روش شناسی توصیفی تفسیر المیزان بر اساس تحلیل محـتوای سوره ق

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

حدیث ریاحی ¹

1 - کارشناس علوم قرآن و حدیث، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

تاريخ الإرسال : 12 الخميس , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , شعبان, 1442 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

از شاخص‌ترین عوامل مؤثر بر توسعه علوم انسانی، تبیین مباحث روش شناسی است. این امر به پژوهشگر کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی روند مطالعات دینی و زمینه‌های شکل ‌گیری متون دینی پیدا نماید و از این رهگذر می‌توان موجبات کشف و استخراج لایه‌های عمیق معنایی آیات قرآن در قالب روش‌های جدید نیز فراهم کرد. این مقاله تلاش می‌کند با استفاده از روش شناسی توصیفی و تحلیل محتوای کمی و کیفی، به بررسی تفسیر المیزان و توصیف روش آن بپردازد. پژوهشگر با انتخاب سوره ق، به بررسی روش علامه ذیل یکایک گزاره‌های تفسیری آن می‌پردازد؛ و در نهایت با کمک داده‌های آماری، روش علامه در سوره ق تحلیل و معرفی شده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که علامه جهت تفسیر آیات سوره غافر، از روش اجتهادی نسبت به سایر روش بهره برده است و بیش‌ترین ارقام و اعداد، در تحلیل کمی مربوط به این حوزه است و پس از این حوزه تفسیر قرآن به قرآن(سیاق)، بیش‌ترین بسامد را در گونه‌های تفسیر دارا است.

المصادر:

قرآن کریم.

بابایی، علی اکبر. 1385ش، روش شناسی تفسیر قرآن، ج2، تهران: سمت.

جوادی آملی، عبدالله. 1388ش، تسنیم، قم: اسراء.

حسینی طهرانی، سید محمد حسین. 1384ش، مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ علامه محمد حسین طباطبایی تبریزی، قم: ملکوت قرآن.

رضایی اصفهانی، محمد علی. 1385ش، منطق تفسیر قرآن، ج2، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.

شکرانی، رضا. 1391ش، درسگفتار بررسی و نقد مکاتب و روش‌های تفسیری، اصفهان: دانشگاه اصفهان.

طباطبایی، سید محمد حسین. 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

مؤدب، سید رضا.1390ش، روش‌های تفسیر قرآن، قم: دانشگاه قم.

 

مقالات

ربانی، محمد حسن. 1380ش، «نقش سیاق در تفسیر»، پژوهش‌های قرآنی، شماره28-27،مشهد، دفتر تبلیغات اسلامی.

شاکری، سیمین دخت. 1381ش، «نقش سیاق در تفسیر جامع البیان عن تأویل ای القرآن»، علوم انسانی، شماره41، صص222-203.

References:

 

The Holy Quran.

Babaei, Ali Akbar. 2006, Methodology of Quran Interpretation, Vol. 2, Tehran: Samt.

Javadi Amoli, Abdullah 1388, Tasnim, Qom: Isra '.

Hosseini Tehrani, Seyed Mohammad Hossein., Mehr Taban: Memoirs and Interviews of Allama Mohammad Hossein Tabatabai Tabrizi, Qom: The Kingdom of the Quran.

Rezaei Isfahani, Mohammad Ali., Logic of Quran Interpretation, Volume 2, Qom: World Center of Islamic Sciences.

Shokrani, Reza 2012, Lecture on Review and Critique of Schools and Interpretive Methods, Isfahan: University of Isfahan.

Tabatabai, Seyed Mohammad Hussein 1417, Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, Qom: Islamic Publications Office.

Modab, Seyed Reza. 1390, Methods of Quran Interpretation, Qom: Qom University.

 

Articles

 

Rabbani, Mohammad Hassan, "The Role of Context in Interpretation", Quranic Research, No. 28-27, Mashhad, Islamic Development Office.

Shakeri, Simin Dokht. 2002, "The role of context in the comprehensive interpretation of the statement on the interpretation of the Qur'an", Humanities, No. 41, pp. 222-203.