تحلیل گفتمان اخلاقی سوره نساء با تکیه بر 34 آیه اول
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، تهران
2 - استادیار پایه دهم، عضو هیأت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، رشته ادبیات عرب
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
از جمله مسائلی که در جامعه امروز بشری بسیار لازم به نظر می‌رسد توجه به اخلاقیات است. اخلاق از واژه‌هایی به شمار می‌رود که همزاد و همراه با آفرینش انسان است؛ زیرا انسانیت انسان با اخلاق معنا پیدا می‌کند. بر همین اساس است که در آموزه‌های دینی بالأخص معارف قرآنی به اخلاق و مؤلفه‌های آن به صورت ویژه پرداخته شده است. قرآن کریم به عنوان آخرین و کامل‌ترین ذخیره خداوند سبحان، به مؤلفه‌های اخلاقی نگاه بی بدیلی داشته است و آینه تمام نمای اخلاقیات برای ما مسلمان آیات وحی الهی است که با تمسک به آن‌ها می‌توان مسیر درست زندگی را یافت و پیمود. پژوهش حاضر، سوره نساء را مبنای کار خود قرار داده تا با بررسی آن نکات اخلاقی موجود در آن را به عنوان گفتمان اخلاقی این سوره استخراج نماید. با توجه به اینکه پرداختن به کل آیات این سوره خارج از حجم استاندارد مقاله می‌باشد بنابراین در این تحقیق 34 آیه اول این سوره را مبنای کار خود قرار داده‌ایم.
قرآن کریم.
اخوان، محمد. 1387ش، تاریخ اسلام در قرآن، چ1، قم: انتشارات مرسل.
بارگاهی، محمدرضا. 1376ش، نگاهی به تاریخ اسلام، چ4، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
بهرام پور، شعبانعلی. 1379ش، درآمدی بر تحلیل گفتمان، چ1، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
جعفریان، رسول. 1373ش، تاریخ سیاسی اسلام(سیره رسول خدا)، چ1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
حنفی، حسن. 1998م، تحلیل الخطاب العربی، بحوث مختارة المؤتمر الثالث، دون ط، عمان: جامعة فیلادلفیا.
دائل دایان، مک. 1380ش، مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه حسینعلی نوذری، چ1، تهران: انتشارات گفتمان.
زمخشری، ابوالقاسم. 1341ق، اساس البلاغة، ط 1، قاهره: دار الکتب المصریة.
طباطبایی، محمدحسین. 1382ش، تفسیر المیزان تفسیر سوره نساء، مترجم: محمد باقر موسوی همدانی، ج 4 و 5، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبری، محمد بن جریر. 1362ش، تفسیر طبری(تاریخ الرسل والملوک)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج5، تهران: انتشارات اساطیر.
قرائتی، محسن. 1387ش، تفسیر نور، ج2، تهران: نشر مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
قرائتی، محسن. 1396ش، قرآن کریم؛ ترجمه و تفسیر، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
کلینی، محمد بن یعقوب. 1365ش، اصول الکافی، ج 1، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمد باقر. 1403ق، بحار الأنوار، ج 75 و 68، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مقالات و پایان‌نامه‌ها
آقاگل زاده، فردوس. 1386ش، «تحلیل گفتمان انتقادی»، مجله ادب پژوهی، دانشگاه گیلان، صص 17- 27.
روشنفکر، کبری و دانش محمدی. 1388ش، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، مجله سفینه، سال ششم، شماره 22، مؤسسه فرهنگی نبأ مبین، صص 128- 149.
روشنفکر، کبری و فاطمه اکبری زاده. 1390ش، «تحلیل گفتمان انتقادی خطبه فدک حضرت زهرا(س)»، مجله منهاج، سال هفتم، شماره 12، دانشگاه تربیت مدرس، صص 126- 145.
میرزایی، فرامرز و ناهید نصیحت. 1384ش، «گفتمان کاوی شعر»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عرب، شماره 4، دانشگاه تربیت مدرس، صص43- 67.
میرفخرایی، تژا و حسینعلی قجری. 1382ش، «فرآیند تحلیل گفتمان و کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات رسانه‌ای»، مجله پیام پژوهش، سال هفتم، شماره 82، مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، صص 32- 34).
نادری، اکرم. 1396ش، «نقد ترجمه آیات الاخلاق سوره نساء(در ترجمه‌های مکارم شیرازی، فولادوند، خرمشاهی، معزّی، الهی قمشه‌ای)»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
_||_
The Holy Quran
Akhavan, Mohammad (2008), History of Islam in the Quran, Q1, Qom, Mursal Publications
Bargahi, Mohammad Reza, (1999), A Look at the History of Islam, Q 4, Tehran, Islamic Azad University of South Tehran
Bahrampour, Sha'ban Ali (2000), Introduction to Discourse Analysis, Q1, Tehran, Culture of Discourse Publishing
Jafarian, Rasoul, (1994), Political History of Islam "The Sera of the Messenger of Allah", Q 1, Heran, Printing and Publishing Organization
Dael Daiane, Mac (2001), Introduction to Discourse Theories, Translation by Hossein Ali Nozari, Ch 1, Tehran, Discourse Publishing
Tabatabai, Mohammad Hussein (2003). Interpretation of Al-Mizan Interpretation of Surah Nisa, Translator Muhammad Baqir Musavi Hamedani, 4th and 5th, Qom: Islamic Publications Office
Tabari, Mohammed ibn Jarir. , (1983), Tabari's commentary (History of al-Rasul and Al-Muluk), translation of Abolqasem Paidand, 5th ed., Tehran: The mythological publication
Gharaati, Mohsen. (2008), the interpretation of light. C 2, Cultural Center Publishing Lessons from the Qur'an, fourth edition
Gharaati, Mohsen (2017), Holy Quran "Translation and Interpretation", The Cultural Center Lessons from the Qur'an
Hanafi, Hassan (1998), Al-Hutab al-Arabi's analysis, Bahá'í Mokhtara al-Mu'tmur al-Thalth, Don Tah, Oman, the Philadelphia community
Zamakhshari, Abolqasem, (1962), Basil-Balaghah, Taha, Cairo, Dar al-Kabul al-Masriyah
Kellini, Mohammed ebn Ya'qub. , (1965). Principles of alphabet. C 1, Tehran: Dar al-Kabul al-Islamiyyah
Majlesi, Mohammad Baqer. (1403). Biar al-Anwar C 75 and 68, Dar al-'Arthat al-Arabi
Articles & Thesis
Aghagolzadeh, Ferdous (2007), "Critical Discourse Analysis", Journal of Literature, Rasht, Guilan University (From 17 to 27)
Roshanfekr, Kobra & Akbarizadeh, Fatemeh (2011), "The Analysis of the Discourse of the Fadak Sermon of Hazrat Zahra (Sa)", Manhaj Journal, Seventh Year, No. 12, Tehran, Tarbiat Modares University, (pp. 126 to 145)
Roshanfekr, Kobra & Mohammadi, Danesh (2009), "The Analysis of the Literary Discourse of Sermons by Hazrat Zaynab (SA), The Journal of Safina, The 6th Year, No. 22, Tehran, Naha Mobin Cultural Institute (pp. 128 to 149)
Mirzaei, Faramarz and Nasid, Nahid, (2005). "Poetry Discourse", Journal of Arabic Association of Iranian Language and Literature, No. 4, Tehran, Tarbiat Modares University, (p. 43, 67)
Mirfakhraei, T. Vahjeri, Hossein Ali (2003), "The Discourse Analysis Process and the Discourse Analysis in Media Research", Journal of Payam Research, Year 7, No. 82, Tehran, IRI Center for Sound and Visual Studies, (from 32 to P. 34)
Naderi, Akram (2017), Criticism of the translation of the verses of the Qur'an of Surah Nisaa (in the translations of Makarem Shirazi, Pulāwāḍūd, Khoramshahi, Ma'azī, Divine Qomishi), Islamic Azad University, Karaj Branch
