ظن و گمان در قرآن و روایات اسلامی و بررسی آن در خطابات قرآنی مربوط به وقایع صدر اسلام
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
احمد میرزایی
1
(مدرس رسمی حوزه علمیه تهران، کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث)
فاطمه ریاحی
2
(فارغ التحصیل سطح دو حوزه علمیه خواهران، کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
در این تحقیق به چیستی گمان، آسیب‌ها و تهدیدهای گمان بد بر علیه فرد و جامعه و راهکارهای برون رفت از خطرات آن و در مقابل به فرصت‌هایی که گمان خوب به وجود می‌آورد و ثمرات فردی و اجتماعی، دنیایی و آخرتی آن پرداخته شده است. به اضافه اینکه حدود و ثغور آن را در شرع و سنت مقدس تعیین کردیم و خصوصاً به بررسی آن در کلام امیر کلام حضرت امام علی(ع) پرداختیم. برای بررسی موارد فوق از روش تحقیق توصیفی استفاده شد و با مراجعه به منابع مکتوب و غیر مکتوب و سایت، مطالب لازم جمع آوری گردیده است. آنچه به عنوان نتیجه این تحقیق می‌توان نام برد این است که: گمان همچون دیگر نعمات خداوند متعال اگر در مسیر الهی خودش حرکت کند و با مدیریت الهی و تحت فرامین شرعی پیش برود عامل درونی بسیار مهمی است برای پیشرفت انسان و حرکت به سمت خداوند متعال، ولی چنانچه به مدیریت شیطان در آید و حاکم بر آن نفس انسانی باشد تبدیل به سم مهلکی برای روح انسان و جامعه اسلامی می‌گردد.
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. 1404ق، تحف العقول، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین.
حر عاملی، محمد بن حسن. بی تا، وسایل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت.
خلیل بن احمد. 1409ق، العین، قم: موسسه دار الهجره.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار العلم- الدار الشامیة.
طباطبایی، محمدحسین. 1374ش، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
الطریحی، فخر الدین. 1386ش، مجمع البحرین، به تحقیق: السید احمد الحسینی، بی جا: انتشارات کتابفروشی مرتضوی.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی. بی تا، المحجة البیضاء، مترجم: محمد صادق عارف، مشهد: آستان قدس رضوی.
قمی، عباس. 1427ق، سفینة البحار ومدینة الحکم والآثار، قم: دار الأسوة.
کلینی، محمد بن یعقوب. بی تا، اصول کافی، ترجمه: سید جواد مصطفوی، بی جا: انتشارات علمیه اسلامیه.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. 1403ق، بحار الأنوار، مصحح: جمعی از محققان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مکارم شیرازی، ناصر. 1380ش، تفسیر نمونه، ج 22، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
نراقی، مهدی. 1388ش، جامع السعادات، قم: انتشارات قائم آل محمد.
الواسطی، علی بن محمد بن نزار. بی تا، عیون الحکم والمواعظ، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث.
نرم افزارها
جامع الأحادیث، مرکز کامپیوتری و تحقیقاتی نور.
جامع التفاسیر، مرکز کامپیوتری و تحقیقاتی نور.
_||_
The Holy Quran
Nahj al-Balaghah
Ibn Shaab Harani, Hassan ibn Ali. (1404 AH). Toghf Alqul, Qom: Teacher's Society, Second Edition
Al-Wasati Ali ibn Muhammad ibn Nazar, Ayoun al-Hakm walmakah, Qom, Dar al-Hadith cultural science institute
Haramali, Mohammad bin Hassan, Al-Shiite equipment, Qom, Al-Alibit institute
Khalil ibn Ahmad, al-Ain, Qom, Dahlaghirya Institute, 1409
Ragheb Esfahani, Hussein ibn Muhammad. (1412 AH). Al-Fardat al-Ghalib, Beirut: Dar al-Kalam, Al-Dār al-Sham'i
Tabatabai, Mohammad Hosein. (1374 AD). Interpretation of Al-Mizan, Translated by: Mohammad Bagher Mousavi Hamedani, Qom: Islamic Publications
Al-Tariyahi, Fakhreddin, Assembly of Al-Bahrain, to research: Al-Sayyid Ahmad Al-Husseini, Mortazavi Bookstore, 1386 AH.
Kelini, Mohammad ibn Ya'qub, Sufficient Principles, Translation: Seyyed Javad Mostafavi, Almayyah Publishing House, Beita.
Feyz Kashani, Mohammad bin Shah Morteza, Al-Mohajla al-Bayda, Translator: Mohammad Sadegh Aref, Ghods Razavi Province, Mashhad
Qomi Abbas, Safineh Al-Bahar and Madinah Al-Hakm and Al-Isar, Dar al-Sawa, Iran Qom 1427 AH, C 2
Majlesi, Mohammad Bagher Bin Mohammad Taghi, Baharalanvar, Succeeded: A group of
scholars, Bijah, Daraahi al-Atr al-Arabi, Second Edition, 1403 Naraqi, Mehdi, Jamee al-Sa'adat, Qom, Qa'im al-Muhammad Publications, 2009, Second Edition, J 1 p. 31
Nasser, Makarem Shirazi, Sample Commentary, J 22, Tehran Darolkbat Eslamyyeh 2001
Software
Comprehensive Alhadith, Computer Center and Light Research.
Comprehensive Altvsir, Computer Center and Light Research.
