بازتاب قرآن و حدیث در اشعار شیخ نجم الدّین رازی
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنیزهرا براتیه 1 , قربانعلی ابراهیمی 2
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
دوره‌ای که نجم الدین رازی در آن می‌زیسته، دوره‌ای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بی‌گمان مرصاد العباد و دیگر آثار جاودانه شیخ نجم‌الدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شعر فارسی محسوب گردد. نجم الدین رازی به مخازن غنی و سرشار قرآن و حدیث شوقی وافر داشت و از احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) در جهت بیان مقاصد خود بهره جسته است. او در ضمن طرح و شرح آموزه‌های عرفانی خود، گهگاه اشعاری نیز سروده و جهت تلطیف بحث، در لابه‌لای مطالب جای داده است. مطالعه در این اشعار نشان می‌دهد که اگرچه این اشعار، به لحاظ زیبایی‌های شعری، در حدّ متوسط است، امّا تجلی قرآن و حدیث در آن هویداست. وی به شدّت تحت تأثیر قرآن کریم بوده و از گنجینه احادیث نبوی نیز بهره کافی داشته است.
ابن ابی جمهور احسائی. 1405ق، عوالی اللآلی، جلد 1، قم: انتشارات سیدالشهدا(ع).
بهار، محمدتقی. 1382ش، سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی، جلد سوم، چاپ نهم، تهران: امیرکبیر.
حافظ، شمس‌الدین محمد. 1387ش، دیوان، با مجموعه تعلیقات و حواشی علامه محمد قزوینی به اهتمام عبدالکریم جربزه‌دار، تهران: اساطیر.
راستگو، سید محمد. 1380ش، تجلّی قرآن و حدیث در شعر فارسی، چاپ دوم، تهران: سمت.
شریف الرضی، محمد بن حسین. 1407ق. نهج البلاغه، تصحیح دکتر صبحی صالح، قم: دار الهجره.
صفا، ذبیح الله. 1378ش، تاریخ ادبیات در ایران، جلد2 و 3، چاپ هشتم، تهران: انتشارات فردوس.
کلینی رازی، ابی جعفر محمد بن یعقوب. 1388ق، الأصول من الکافی، با تعلیقات علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. 1403ق، بحار الأنوار، مجلدات گوناگون، بیروت: مؤسسة الوفاء و دار احیاء التراث العربی.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین احمد بن ابی سعد. 1371ش، کشف الأسرار و عدة الأبرار، به سعی و اهتمام علی اصغر حکمت، ده جلد، چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.
نجم رازی، عبدالله بن محمد. 1363ش، اشعار شیخ نجم‌الدین رازی «دایه»، به کوشش و تحقیق محمود مدبّری، تهران: کتابخانه طهوری.
نجم رازی، عبدالله بن محمد. 1389ش، مرصاد العباد من المبدأ الی المعاد، به اهتمام محمد امین ریاحی، چاپ چهاردهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
نصیری، محمدرضا. 1384ش، اثر آفرینان، جلد 6، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
_||_
Bibliography
Bahar, Mohammad-Taqi (2003). Stylistics or the evolution history of Persian prose, 3rd vol., 9th edition, Tehran:Amir Kabir
Hafez, Shamso-al-Din Mohammad (2008). Divan, with Allameh Mohammad Ghazvini's collection of annotations and commentaries, with the aid and attempt of Abdolkarim Jorbosedar, Tehran: Asatir
Rastgoo, Seyyed Mohammad (2001). Magnification of Quran and Hadith in Persian poems, 2nd edition, Tehran, SEMAT
Sharifo-al-Razi, Mohammad-ibn-Hossein (1407 AH). Nahjo-al-Balaghe, corrected by Dr. Sobhi Saleh. Qom: Daro-al-Hejreh
Safa, Zabihollah (1999). The history of literature in Iran, 2,3 vol., 8th edition, Tehran:Ferdos publication
Meybodi, Abolfazl Rashido-al-Din Ahmad-ibn-Abisad (1992). Kashfo-al-Asrar & Eddato-al-Abrar, with the aid and attempt of Aliasghar Hekmat, 10 vols, 5th edition, Tehran:Amir Kabir
Najme Razi, Abdollah-ibn-Mohammad (1984). Poetry of Sheikh Najmo-al-Din Razi (Dayeh), with the attempt and research of Mahmood Modabberi, Tehran: Tahoori Library
Najme Razi, Abdollah-ibn-Mohammad (2010). Mersado-al-Ibad Men al-mabda'e el-alma'ad, with the attempt of Mohammad Amin Riahi, 14th edition, Tehran: scientific and cultural publication company
Nasiri, Mohammad Reza (2005). Work creators (Asar Afarinan), vol. 6, Tehran: association of cultural works and pride worthies
Jomhoor Ehsaei, Ibn-Abi (1505 AH), Avali-ol-Lali, vol. 1, Qom: Sayyedo-alShohada (AS)
Koleini Razi, Abi Jafar mohammad-ibn-Yaghoob (1388 AH). Al-Osool Men AL-Kafi, with the commentaries of Ali Akbar Ghaffari, Tehran: Islamic house of books
Majlesi, Mohammad Bagher (1403 AH). Beharo-al-Anvar, various volumes, Beirut: Arabian institute of Alvafae and Dar Ehyao-al-Tarath
