معانی ثانویه باب‌های افعال و تفعیل و تأثیر آن بر ترجمه قرآن

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

هادی حیدری‌نیا ¹ , سمانه السادات ملک ثابت ² , رمضان محمدی ³ , امین سالمی ⁴

1 - عضو هیأت علمی گروه ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ، یزد، ایران(استادیار).
2 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران.
3 - دانشجوی دکترای ادبیات عربی.
4 - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد کاشمر.

تاريخ الإرسال : 22 الأربعاء , ربيع الأول, 1438 تاريخ التأكيد : 22 الأربعاء , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 02 الخميس , ربيع الأول, 1438

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

در این پژوهش با محوریت نظرات عالمانی چون استرآبادی، ابن هشام انصاری و سیبویه به بررسی معانی جدید باب‌های افعال و تفعیل پرداخته شده است. هم‌چنین ضمن آگاهی از ضرورت توجه و دقت در ترجمه قرآن‌کریم و انتخاب معادل‌ برای کلمات، با ارائه نمونه‌هایی از ترجمه مرحوم الهی قمشه‌ای نحوه ترجمه این گونه افعال را مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت فراوان فعل در زبان عربی و نقش بی‌بدیل آن در ترجمه متن عربی(از جمله کتاب مقدس قرآن) به زبان دیگر، لازم است کلیه مسائل مربوط به فعل نیز مورد بررسی دقیق و کامل قرار گیرد. از جمله این مسائل نحوه ترجمه ابواب ثلاثی مزید به فارسی است.

المصادر:

قرآن کریم.

ابن جنّی، ابولفتح عثمان. 1331ق/ 1913م، الخصائص، تحقیق محمد علی النجار، مصر: مطبعة الهلال.

ابن فارس، احمد. 1966م، معجم مقاییس اللغة، تحقیق احمد محمد شکر، تهران: اوفست.

ابن منظور. 1408ق/ 1988م، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

استر آبادی، شیخ رضی الدین. 1395 م، شرح شافیه ابن حاجب، بیروت: دار الکتب العلمیة.

امین شیرازی، احمد. 1410ق، الصرف الحدیث فی بیان القرآن والحدیث، ط 1، تهران: مرکز التحقیقات للعلوم الاسلامیه.

امین‌، عبدالله‌. 1376ق‌/1956م‌، الاشتقاق‌، قاهره: بی نا‌.

انصاری، ابن هشام. 1426ق، مغنی البیب عن کتب الأعاریب، بیروت: دار الفکر.

تفلیسی، ابوالفضل. 1386ش، وجوه قرآن، به اهتمام مهدی محقق، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران.

ثعالبی، ابومنصور. 1420ق، فقه اللغة، ط1، بیروت: دار ارقم.

حمزاوی، محمد رشاد. 1988م، أعمال مجمع اللغة العربیة بالقاهرة(السلسلة الجامعیة)، ط1، بیروت: دار الغرب الاسلامی.

خرمشاهی، بهاءالدین. 1372ش، هفتاد بحث قرآنی، تهران: آزاده.

الراغب الاصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد. 1426ق، معجم مفردات الفاظ القرآن، الطبعة الخامسة، قم: ذوی القربی.

رحیمی نیا، مصطفی. 1386ش، ترجمه مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، قم: سبحان.

الزمخشری. بی تا، الکشاف، بیروت: دار الفکر.

سیبویه. 1404ق، الکتاب، قم: ادب حوزه.

طبری. 1367ش، ترجمه تفسیر طبری، تصحیح حبیب یغمایی، چاپ سوم، تهران: انتشارات توس.